ولنتاین؛ پدیدهی نو و مورد استقبال جوانان در افغانستان
روز ۱۴ فبروری هرسال در اکثر کشورهای جهان به عنوان روز ولنتاین یا «عشاق» تجلیل میشود.
با آنکه بزرگداشت از این روز در کشورهای غربی همه ساله صورت میگیرد اما تجلیل از آن در افغانستان سابقهی خیلی کمی دارد و فقط در چند سال اخیر بین مردم بهنحوی جا افتاده است. در این روز پسران به دختران و برعکس، دختران به پسران با دادن تحایف که اغلب دستههای گل است، به یکدیگر اظهار محبت میکنند.
فردین امینی که در کابل دکان گلفروشی دارد، میگوید که هرسال بیشتر از سال گذشته دختران و پسران به دکان او میآیند و انواع و اقسام گلها و دیگر اشیای زینتی را خریداری میکنند. او گفت: «نظر به سال های گذشته و تجربهی ما، هر روز بیشتر می شود و بیشتر تجلیل میکنند. ما هم سال به سال آمادگیهای بیشتر میگیریم، چون مشتریهای ما بیشتر میشوند. امسال سه شب متواتر تا صبح کار کردیم تا فرمایشهای مردم را آماده کنیم.»
کسانی که از این روز تجلیل میکنند میگویند که ولنتاین را به نشانهی ابراز علاقه و شادمانی کردن جشن میگیرند. فرید که برای دختری که میخواهد با او ازدواج کند دسته گلی را آماده کرده میگوید: «انسان حق دارد خوشحال باشد و از هر فرصتی برای تحقق این حق استفاده کند. من با استفاده از این روز میخواهم برای دختری که دوستش دارم، پیشنهاد ازواج بدهم. امیدوارم که تجلیل چنین روزها به یک رسم عمومی در جامعه تبدیل شود.»
با این حال شماری هم این جشن را «فرهنگ غربی» و تهاجم فرهنگی میخوانند. احمد خالد که باشنده شهر کابل است میگوید که این رسم و رواج از کشورهای غربی وارد شده، در حالی که فرهنگ و ارزشهای این کشورها با افغانستان تفاوت دارد. او گفت: «ولنتاین وارد شده از فرهنگهای غربی است که در مخالفت با دین نیز قرار دارد و جوانانی که تحت تاثیر فرهنگهای غربی قرار گرفتهاند، این روز را تجلیل میکنند. اگر هدف از تجلیل چنین روزها عشق ورزیدن باشد که بدون نام خاصی هم میشود عشق ورزید.»
از سویی هم روانشناسان میگویند که چنین جشن گرفتنها روابط را تقویت میبخشد اما سوء استفادهها در این روزها موجب آسیبهای روحی و روانی در افراد میشود.
زهرا میرزایی، روانشناس و استاد دانشگاه به خبرگزاری افق گفت که با آنکه تجلیل و بزرگداشت از این روزها بهانهی برای خوب شدن رابطههای مجاز میشود اما در روابطی که از لحاظ شرعی غیر مجاز خوانده میشود، مشکلاتی را ایجاد میکند. او افزود: «اگر در این روز خواستگاری انجام میشود و یا ازدواج صورت گیرد، تاثیر منفی ندارد اما در جامعه ما متاسفانه از ساده بودن یک عده، سوء استفاده صورت میگیرد و تاثیر بد میگذارد.»
برخی نیز بیشتر شدن تجلیل از این روز را، نشانهی ظهور نسل نو میدانند که در مخالفت با مفکورههای بنیادگرایی قرار دارند.
رامین مظهر، نویسنده و شاعر است که با شماری دیگر، کاروانی را برای گشتزنی و شعرخوانی به مناسبت ولنتاین در شهر کابل ترتیب کردهاست. او به خبرگزاری افق گفت: «ولنتاین در سراسر جهان تجلیل میشود که یک بهانه برای گرامیداشت از شریک زندگی ما است ولی در کابل امسال مسئله فرق میکند، اینجا نسل جدیدی پرورش یافته که در این روز اختلاف جدی شان را با تفکر بنیادگرایی و طالبانی که بر مبنای ترور، قتل، دشمنی با شادمانی و زندگی استوار است، اعلام میکنند. ما روز ولنتاین را بهانه قرار میدهیم که نسل جدید و جوان حضور با شکوه و پیامهای صریح شان را اعلان کنند.»
جشن ولنتاین پیشنهی طولانی دارد و بنا بر روایتها آغاز روزی با چنین نام، بر میگردد به قرن سوم میلادی. گفته میشود ولنتیوس (ولنتاین)، نام کشیش مسیحی بوده که بهطور مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان میبست، زیرا که فرمانروای روم بنام کلودیس دوم، ازدواج سربازان را ممنوع اعلام کرده بود، چون او بر این باور بود که سربازی در جنگ خوب خواهد جنگید که مجرد باشد. سپس ازدواجهای مخفیانه سربازان افشا میشود و ولنتیوس از سوی حاکم در ۱۴ فبروری به دار آویخته میشود.