اشرفغنی و امریکا؛ لغزش در گام آخر
«شراکت استراتژیک» همیشه به نفع دوطرف نیست؛ به ویژه در شرایطی که یکی از طرفها از نظر نظامی و سیاسی و اقتصادی، برتری داشته باشد و جانب دیگر، برای بقا و حیاتاش به استمرار همیشگی شراکت استراتژیک با طرف مقابل، نیازمند باشد. این همان چیزی است که افغانستان در ۴۰ سال گذشته بارها آن را تجربه کرده است.
اشرفغنی؛ رییس جمهوری چندی پیش، به دو نمونه روشن از اینگونه اشاره کرد: داوودخان و داکتر نجیب. او درست زمانی به این نمونههای تاریخی ارجاع و نسبت به تکرار دگرباره آن به امریکا و جهان هشدار داد که گفتگوهای پنهانی امریکا با نمایندگان طالبان، وارد مرحلهای حساس و تعیینکننده شد؛ بهگونهای که زمزمه تشکیل دولت موقت و تعلیق انتخابات ریاست جمهوری به گوش میرسید.
به نظر میرسد برای آقای غنی، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، خط سرخ است و او با همه توان تلاش خواهد کرد تا مانع از تعلیق و تعطیل این روند شود. همه نشانهها نیز حاکی از آن است که رییس جمهوری به مثابه نامزد قدرت، برای انتخابات پیش رو، برنامهریزیهای دقیق و حسابشدهای دارد؛ از عزل و نصبهای مقامات مرکزی و محلی تا سفرهای کمسابقه به محرومترین و فراموششدهترین مناطق افغانستان.
با اینهمه، علیرغم آنکه در داخل کشور، اوضاع تقریبا بر وفق مراد آقای غنی به پیش میرود، در بیرون از افغانستان، شرایط روز به روز برای او بدتر میشود. یکی از بدترین نمونههای آن، تنشهای رو به تزاید کابل با واشنگتن است. این در حالی است که غنی برای پیروزی در انتخابات آینده، بیش از آرای واقعی مردم افغانستان به حمایت امریکا نیاز دارد. او باید مترصد باشد که در آخرین گام از شراکت استراتژیکاش با واشنگتن، دچار لغزش شود تا آخرین امیدهایش برای جلب نظر مساعد امریکا نسبت به او از میان برود.
با اینهمه، در تازهترین مورد از این تنشها وزارت خارجه امریکا در واکنش به اظهارات تند مشاور امنیت ملی افغانستان علیه زلمی خلیلزاد، حمدالله محب را به مقر این وزارت احضار کرد.
دیوید هیل؛ معاون سیاسی وزیر خارجه امریکا در ملاقات با حمدالله محب “انتقاد” آقای محب از رویکرد امریکا در قبال مصالحه با طالبان را رد کردو گفت که زلمی خلیلزاد نماینده وزیر خارجه امریکا است و “حمله بر سفیر خلیلزاد، حمله بر وزارت خارجه امریکا” بوده و این کار منجر به ایجاد “موانع” در روابط دوطرفه بین امریکا و افغانستان و همچنین روند صلح میشود.
آقای محب در اظهاراتی تند و بیسابقه، زلمی خلیلزاد را به “حاشیهراندن” و “مشروعیتزدایی” حکومت افغانستان، “مشروعیتبخشیدن” به طالبان و دنبال کردن “اهداف شخصی”متهم کردهاست.
او احتمال داده که خلیلزاد در پی تشکیل حکومت موقت است تا خود در رأس آن باشد.
منابع دولتی به افق گفته اند که آقای غنی از مشاور امنیت ملیاش خواسته است تا در قبال روند صلح افغانستان به رهبری امریکا واکتش منفی نشان دهد.اگر خبر دستور مستقیم غنی درست باشد، به معنای آن است که واکنش امریکا به احضار یکی از عالیترین مقامهای امنیتی افغانستان به وزارت خارجه آن کشور محدود نخواهد شد؛ بلکه کلیت «شراکت استراتژیک» کابل – واشنگتن را که پس از آغاز مذاکرات صلح امریکا با طالبان، عمیقا در معرض آسیب و فروپاشی قرار گرفته است، تحت تأثیر قرار میدهد.
کابل از آنچه در پشت پرده گفتگوهای امریکا و طالبان میگذرد یا اطلاعی ندارد و یا به قول حمدالله محب، آخرین مرجعی است که از آن باخبر میشود.
این امر، دولتمردان مورد حمایت واشنگتن در کابل را بهشدت خشمگین، مستأصل و هراسان کرده است. آنها از اینکه روز به روز در مقابل امریکا و طالبان، مشروعیت و جایگاه حقوقی خود را از دست میدهند و به حاشیه رانده میشوند، خشمگین اند. از اینکه در برابر این عملکرد واشنگتن و مقاومت طالبان در قبال مذاکره مستقیم با نمایندگان حکومت، کاری نمیتوانند، مستأصل و فرومانده اند. و از اینکه ممکن است در نهایت، برایند و برونداد مذاکرات امریکا و طالبان، تکرار همان تجربهای باشد که بر سر داوود یا داکتر نجیب آمد، هراسان و بیمناک اند.
اظهارات بیسابقه، عریان و تهاجمی آقای محب در واشنگتن هم بهصورت ابتدا به ساکن و بدون زمینه قبلی، ابراز نشده است. حتی اگر او درباره بندبند این موضعگیری از اشرفغنی دستور نگرفته باشد –که بعید است چنین باشد- این سخنان نشان میدهد که کابل بیش از این نمیتواند منفعل و کنشپذیر و تماشاچی باقی بماند تا فردا در برابر یک عمل انجامشده قرار بگیرد و هیچ چارهای جز تأیید و تسلیم نداشته باشد.
از جانب دیگر، برپایه این اظهارات، گفتگوهای ۱۶ روزه اخیر زلمی خلیلزاد با نمایندگان بلندپایه و باصلاحیت طالبان در قطر، احتمالا به مرحلهای حساس و مهم رسیده که شاید توافق روی تشکیل دولت موقت، یکی از مفاد آن باشد؛ موضوعی که به حذف اشرفغنی و طرد و تبعید او از قدرت منتهی خواهد شد.
با این حساب، کابل چارهای جز انتحار سیاسی و کشاندن این دوئل مرگبار به میدانی آکنده از ماین ندارد. صرف نظر از اینکه واکنش تند واشنگتن به حمله شدید لفظی مشاور آقای غنی، چه پژواکی در کابل برخواهد انگیخت، در صورتی که امریکا دغدغههای غنی در روند صلح با طالبان را نادیده بگیرد، احتمال بروز پیامدهای جدیتر ناشی از فروپاشی «شراکت استراتژیک» کابل – واشنگتن هم وجود دارد.
حکومت.موقت باعث با فاحشه کشناند ن افغانستان است دقیقا آمریکا از فرصت استفاده کرده کار خود را به انجام برساند. که روز دیگر افغانستان بدون پزرفتن آن دیگر راه چاره نداشته باشد. جناب داکتر اشرف غنی یکی از بهترین ریس جمهور تا بحال در افغانستان است .پس ما باید مثل جناب داکتر اشرف غنی ریس جمهور محبوب افغانستان فکر های خودرا تغیر دهیم فریب امریکار را نخوریم افغانستان حالا بالای دریا جب جب میکند تنها جناب داکتر اشرف عنی است که میتواند آب دریا را خشک ساخته وکشور عزیز مارا نجاد بیدهد اسلام علیکم مرتضی حسینی