روز خبرنگار؛ سربازانی که حامی ندارند
حکومت حدود دو هفته پیش به منظور حمایت از خبرنگاران ۲۷ام ماه حوت را روز ملی خبرنگاران اعلام کرد.
همزمان با روز ملی خبرنگاران شماری از خبرنگاران با انتقاد از بیتوجهی حکومت و نهادهای حامی رسانهها میگویند کارهای که در سالهای اخیر از سوی حکومت به حمایت از رسانهها و خبرنگاران صورت گرفت نمایشی بوده و تاثیر چندانی روی کاهش مشکلات خبرنگاران نداشته است.
چالشها و مشکلات خبرنگاران
عدم دسترسی به اطلاعات، نبود امنیت و عدم مصؤنیت شغلی از مشکلات جدی سد راه خبرنگاران تلقی میشوند. شماری از این خبرنگاران میگویند با آنکه در سالهای اخیر قانون دسترسی به اطلاعات از سوی حکومت توشیح شده، اما مسوولان ادارات دولتی از دادن اطلاعات به خبرنگاران خوداری میکنند.
به گفته آنان، عدم دسترسی به موقع خبرنگاران به اطلاعات باعث شده که در برخی موارد آنها گزارششان را ناقص به نشر برسانند و یا هم هفتهها منتظر بمانند تا مسوولان حکومتی معلومات مورد نیاز را در اخیتار آنها قرار دهند.
مهدی مدبر، مدیر خبر روزنامه افغانستان ما به خبرگزاری گفت: « دسترسی به اطلاعات در افغانستان هنوز برای یک خبرنگار به آسانی فراهم نیست. بسیاری اوقات کار یک خبرنگار با خودداری ادارات دولتی از دادن اطلاعات لازم، نیمه تمام میماند یا ناقص نشر میشود.»
سیدمهدی علوی نژاد خبرنگار دیگر در کابل به افق گفت مسوولان حکومتی تحت نام اسرار محرم، قصدا اطلاعات را در اخیتار خبرنگاران قرار نمیدهند.
آقای علوی نژاد افزود: «مسوولان حکومتی هیچگاه نخواسته اند اطلاعاتی را که یک خبرنگار به آن نیاز دارد در اختیار او قرار بدهند، این مشکل همواره وجود داشته و به این زودیها هم حل نخواهد شد.»
حکومت در سالهای اخیر برای حمایت از رسانهها و خبرنگاران کمیسیون دسترسی به اطلاعات را ایجاد کرد و هم چنان قانون حق دسترسی به اطلاعات را توشیح نمود.
سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور امروز در مراسمی گرامی از روز ملی خبرنگاران، به مثابه شمشیر دو طرفه عملکرده و دوطرف را هدف گرفت.
آقای دانش از مخفی نگهداشتن اطلاعات تحت نام سانسور یاد آوری کرده و آن را خلاف قانون عنوان کرد. وی هم چنان از خبرنگاران خواست در تهیه گزارش بیطرفی خود را حفظ نموده و منافع ملی را در نظر بگیرند.
با این همه شماری از خبر نگاران به این باورند، تا زمانی که از منافع ملی و اسرار محرم ادارات، تعریف مشخص به بیرون داده نشود، مشکل عدم دسترسی آنها به اطلاعات برطرف نخواهد.
تبعیض جنسیتی در رسانهها
یکی از مشکلات که بانوان خبرنگار به آن روبرو بوده است تبعیض جنسیتی ازسوی مدیران برخی رسانهها است.
خالده رشید یکی از بانوان خبرنگار به خبرگزاری افق گفت، عدم رضایت خانواده، دید زن ستیزانه مردم و مدیران برخی رسانهها و نبود امنیت از موانع اساسی سد راه زنان خبرنگار در کشور است.
خانم رشید افزود:«تبعیض جنسیتی متاسفانه از مدیران رسانه گرفته تا کارمندان دولتی برای زنان خبرنگار به یک دغدغه مبدل شده است. تبعیض جنسیتی یکی از موانع اساسی سد راه زنان خبرنگار است و باعث کاهش حضور زنان خبرنگار در رسانهها شده است.»
یلدا درویش یکی دیگر از بانوان خبرنگار به خبرگزاری افق گفت در کنار نبود امنیت، عدم دسترسسی به اطلاعات، مدیران برخی رسانهها میان کارمندان مرد و زن تبعیض جنسیتی قایل استند که مشکلات زنان خبرنگار را بیشتر کرده است.
وی افزود: «مدیران برخی رسانهها میان خبرنگاران زن و مردم تبعیض قایل میشوند، دوستانی دارم که به دلیل زن بودن نسبت به خبرنگاران مرد هم سطح خود معاش کمتر دریافت میکنند.»
به گفته این بانوان زمانی که آنها در خواست امتیازات و معاش بیشتر میکنند، نه تنها که به خواست شان رسیدگی نمیشود بل از سوی مدیران برخی رسانهها با آنها به گونه تحقیر آمیز برخورد میشود.
انتقاد از نهادهای حامی رسانهها
در میان خبرنگاران کمتر کسی پیدا خواهد شد که از کارکرد نهادهای حامی رسانهها راضی باشند. آنان مدعیاند، اکثر دادخواهیهای نهادهای حامی رسانهها پروژهی است و کاری چندانی در قسمت برطرف کردن مشکلات خبرنگاران نکردهاند.
مهدی مدبر گفت: «هرچند نهادهای حامی خبرنگاران در مواردی توانسته اند برای خبرنگاران دادخواهی کنند یا اینکه در روند تصویب شماری از قوانین تاثیرگذار باشند، اما نمیتوان گفت که حامی محکم و قوی خبرنگاران بودهاند؛ زیرا بیشتر آنها به منافع شخصی شان بیشتر پابند هستند تا منافع خبرنگاران.»
علوی نژاد میگوید: «ما در سالهای گذشته بارها شاهد بدرفتاری برخی مسوولان حکومتی و زورگویان با خبرنگاران بودیم اما نهادهای حامی رسانهها کاری برای کاهش این موارد کاری نکرده اند.»
در همین حال نهادهای حامی رسانه ها میگویند کارهای که برای حمایت از رسانهها و خبرنگاران لازم بوده انجام دادهاند.
صدیق الله توحیدی، رییس اجرایی کمیته مصوونیت خبرنگاران به خبرگزاری افق گفت از میان نهادهای حامی رسانهها تنها نهادی که به موقع به خانواده خبرنگاران قربانی و زخمیهای حملات تروریستی کمک کرده کمیته مصوونیت خبرنگاران است.
آقای توحیدی افزود در سال ۲۰۱۸ به تعدادی از خبرنگاران در مرکز و ولایات کلاه ایمینی و واسکتهای ذرهی از سوی این نهاد توزیع شده است.
به گفته او، قرار است در سال جاری میلادی تعدادی از خبرنگاران زن از سوی کمیته مصوونیت خبرنگاران برای ادامه تحصیل در بیرون از کشور فرستاده شود.
ابهامات در مذاکرات صلح و نگرانی زنان خبرنگار
شماری از بانوان خبرنگار میگویند ابهامات در مذاکرات صلح میان نمایندگان امریکا و طالبان باعث نگرانیهای جدی آنها شده است.
زهرا ستوده یکی از بانوان خبرنگار به خبرگزاری افق گفت: «با نزدیک شدن به توافق صلح میان حکومت و گروه طالبان و همچنان روشن نبودن جایگاه آزادی بیان در مذاکرات صلح نگران کننده است که بعد از توافق نامه صلح میتوانم در پرده رسانه ظاهر شوم یا خیر.»
خالیده رشید گفت: «یکی از نگرانیهای ما این است که مطالبات و خواستهای زنان به ویژه زنان خبرنگار در مذاکرات صلح نادیده گرفته شود. و یا هم که آزادی بیان صدمه ببیند و هیچ زنی نتواند دیگر در پرده تلویزیون ظاهر شود و برنامه پیش ببرد.»
بانوان خبرنگار درحالی از روشن نبودن جایگاه آزادی بیان و نادیده گرفتن حقوق زنان نگرانی میکند که سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور از طرفهای دخیل در مذاکرات صلح خواست تا آزادی بیان و فعالیت رسانهها را تضمین کنند.