هریرود خروشان؛ ذخیره بند سلما پر میشود
برف و باران به پیمانه زیاد در فصلهای تابستان و بهار در افغانستان باریدهاست. هماکنون رودخانه «هریرود» خروشانتر از هر زمانی طی یکسال گذشته میباشد و آب این رودخانه به ذخیره بند سلما سرازیر میشود.
آمارها در حوزه دریایی هریرود – مرغاب نشان میدهد که در مقطع کنونی و در اوج بارندگیها، بیش از ۲۰۰ متر مکعب آب در هر ثانیه بر ذخیره بند سلما افزوده میشود. تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب قابل استفاده در زراعت، در این بند بزرگ ذخیره شدهاست.
نجیبالله جوینی؛ رییس حوزه دریایی هریرود – مرغاب در صحبت با خبرگزاری افق، گفت که یک توربین بند سلما برای تولید ۱۴ مگاوات برق نیز باز شدهاست. سلما سه توربین دارد.
سلما بند آبی میباشد و تا هنگامی که دهقانان به آب آن نیاز داشتهباشند، توربینهای این بند باز نمیشود.
رفع خطر خشکسالی
زندگی بسیاری از باشندگان ولایت هرات به آب بند سلما گره خوردهاست. سال گذشته به دلیل خشکسالی طاقتفرسا و کمپیشینه ذخیره بند سلما پر نشدهبود.
مقامهای محلی هرات میگویند که در آن سال، حد اوسط ۱۰۰ میلیمتر باران در این ولایت باریدهبود.
۲۵۰ میلیمتر باران، برای رفع خطر خشکسالی در هرات نیاز است؛ اما تاکنون ۳۰۰ میلیمتر باران در این ولایت باریدهاست.
پرشدن ذخیره بند سلما تا چندماه دیگر و افزایش بارندگیها، مطمئناً بر دسترسی دهقانان به آب کافی به پیمانه وسیعی تاثیر میگذارد و متعاقباً حاصلات زمینهای زراعتی نیز افزایش خواهد یافت.
میزان بارندگی در ولایتهای مرکزی افغانستان زیاد بودهاست. یخشدن برف در این ولایتها و مخصوصاً ولایت غور، زمینه را برای ذخیره بیشتر آب در بند سلما فراهم میسازد.
حد اوسط بارش برف در ولایت غور در فصلهای زمستان و بهار ۱٫۳ متر بودهاست.
توزیع عادلانه آب به کشاورزان
همزمان با استفاده از آب بند سلما، شماری از دهقانان از توزیع ناعادلانه آب این بند طی سالهای گذشته شاکی هستند. این دهقانان از حکومت میخواهند که آب به گونه عادلانه به آنها توزیع شود.
غلامحبیب هاشمی؛ عضو شورای ولایتی هرات به افق گفت: «باید حوزه دریایی هریرود – مرغاب، آب بند سلما را بهگونه عادلانه توزیع کند تا نیازمندیهای دهقانان ما رفع شود.»
همزمان، مسؤولان در حوزه دریایی هریرود – مرغاب میگویند که در سال جاری برنامههایی برای توزیع عادلانه آب روی دست دارند.
ظرفیت مجموعی بند سلما ۶۳۳ میلیون متر مکعب آب است. ذخیره اصلی این بند ۲۰ کیلومتر طول و ۳٫۷ کیلومتر عرض دارد. این بند ظرفیت آبیاری ۷۵ هزار هکتار زمین زراعتی را دارا میباشد.
ساخت بند سلما در سال ۱۹۷۶ به کمک دولت هند آغاز شد؛ اما کار این بند به دلیل اوجگیری جنگهای داخلی نیمهکاره باقی ماند. دولت هند در سال ۲۰۰۵ میلادی روند ساخت این بند را دوباره آغاز کرد. بند سلما در سال ۱۳۹۵ با حضور رییس جمهور غنی و نارندا مودی؛ نخستوزیر هند افتتاح شد.
بند سلما برای آبیاری زمینهای زراعتی و مهار آبهای جاری در هرات مؤثر بودهاست. نیاز است که حکومت در بخش ساخت کانالهای معیاری آب در مسیر آب بند سلما اقدام کند تا این آبها ضایع نشود.