پژواک لویه جرگه در شبکه‌های اجتماعی؛ از طنز و تفریح تا انتقاد و اعتراض
برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح، همان‌گونه که انتظار می‌رفت به سوژه داغ شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در افغانستان بدل شده‌است.
با آغاز نخستین روز کاری جرگه مشورتی صلح در روز دوشنبه (۹ ثور) عکس‌هایی از برگزاری جرگه و حاشیه‌های آن، در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی، دست‌به‌دست می‌شود.
برگزاری این جرگه همچنین به موضوع انتقاد برخی از شخصیت‌های سیاسی، جهادی و شهروندان افغانستان تبدیل شده‌است؛ اما این انتقادها در شبکه اجتماعی فیسبوک بیشتر به‌چشم می‌خورد.
از دید تحلیل‌گران سیاسی، رییس جمهور غنی پس از منزوی‌شدن در مذاکرات صلح با گروه طالبان، اقدام به برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح کرد تا از این طریق در عرصه سیاست افغانستان یکه‌تاز به قدرت‌نمایی بپردازد.
از همان آغاز برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی به این تصمیم رییس جمهور معترض بودند و انتقادها نسبت به برگزاری لویه جرگه دیروز (دوشنبه، ۹ ثور) در روز افتتاح آن به‌نحو قابل توجهی اوج گرفت.
فقدان درک سیاسی و ناتوانی از تعریف جنگ و صلح
شماری مدعی هستند که روند گزینش اشتراک‌کنندگان لویه جرگه مشورتی در بخش‌هایی از افغانستان با تقلب انجام شده‌است. همچنین گفته می‌شود از میان ۳۲۰۰ تن از اشتراک‌کنندگان لویه جرگه، بسیاری از آن‌ها از پیچیدگی‌های صلح و حمایت قدرت‌های برتر از گروه طالبان، کم‌ترین اطلاعی ندارند. بعید به‌نظر می‌رسد که با این میزان از درک سیاسی، چارچوب مذاکرات صلح با گروه طالبان مشخص شود.
ملک ستیز؛ تحلیل‌گر سیاسی در صفحه فیسبوک‌اش از اشتراک‌کنندگان جرگه مشورتی خواسته‌است که به این پرسش‌های ساده پاسخ دهند:
• معنای جنگ در افغانستان چیست؟ ما می‌خواهیم بدانیم که تعریف لویه جرگه برای جنگ افغانستان چیست؟
• سازندگان و جنگندگان این جنگ کی‌ها هستند؟ دوستان و دشمنان کی‌ها هستند؟
• منابع این جنگ را کی تمویل می‌کند؟
• استراتژی، تاکتیک و دکترین این جنگ از کجا نضج می‌گیرد؟
• قربانی این جنگ را کی متحمل می‌شود؟
به‌باور آگاهان، پاسخ به این پرسش‌ها، از توان شمار زیادی از اشتراک‌کنندگان لویه جرگه مشورتی خارج است.
خودشیفتگی و خواب‌آلودگی
عکس‌هایی که از اشتراک‌کنندگان لویه جرگه در فیسبوک به‌نشر رسیده‌است، نشان می‌دهد که هدف شماری از افراد برای شرکت در این جرگه، تنها گرفتن چند عکس فیسبوکی و فخرفروشی است.
ناگفته پیداست که با ترکیب کنونی، تعیین چارجوب مذاکره با طالبان دشوار و حتی غیرممکن است.
ناظران اوضاع افغانستان معتقد اند که رییس جمهور غنی به‌خوبی می‌داند که اشتراک‌کنندگان لویه جرگه مشورتی قدرت تحلیل ابعاد پیچیده جنگ را ندارند و به‌همین خاطر آقای غنی از این افراد به‌عنوان «سیاهی لشکر» برای تداوم حکومت خود و شکستن لاک انزوای سیاسی‌اش در مذاکره با طالبان استفاده می‌کند.
ملالی علوی؛ کاربر فیسبوک با انتشار چند عکس از اشتراک‌کنندگان لویه جرگه مشورتی به‌گونه کنایه‌آمیز نوشته‌است: «به‌خیر صلح آمدنی است با حضور این قهرمانان!»
همچنین تصاویر نشان می‌دهد که در جریان سخنرانی‌ها در روز نخست لویه جرگه، شماری از اشتراک‌کنندگان به‌خواب رفته‌اند و وضعیت این افراد توسط دوربین‌های عکاسان شکار شده‌است.
عبدالرزاق صدیقی؛ کاربر فیسبوک نگاشته‌است: «ما صلح می‌خواهیم، حتی در خواب!»
از زنان کهنسال تا کودکان شیرخوار
حکومت به‌رهبری اشرف‌غنی، سهم ۳۰ درصدی برای زنان در لویه جرگه مشورتی اختصاص داده‌است؛ اما انتقادهایی مطرح می‌شود که زنانی که در این جرگه شرکت کرده‌اند که به‌هیچ عنوان از زنان روستانشین و قربانیان جنگ نمایندگی نمی‌کنند.
مریم اخلاص؛ کاربر فیسبوک نوشته‌است: «اکثریت زنانی که اکنون در جرگه مشورتی صلح اشتراک دارند از زنانی هستند که همیشه آن‌ها در صحنه بودند، اصلاً از زنانی که در حاشیه بوده‌اند، مورد خشونت‌های طالبان و قوانین دست‌ساخته آن‌ها مواجه بودند و هستند یاد نشده‌است.»
اشتراک زنان کهنسال و نیز زنانی با کودکان شیرخوارشان در جرگه مشورتی نیز سوژه طنز برای کاربران فیسبوک شده‌است.
بدون ترس حرف بزنید؛ اما نه علیه رییس جمهور!
در روز نخست برگزاری لویه جرگه مشورتی، دو تن از اشتراک‌کنندگان توسط محافظان رییس جمهور، از صحن خیمه لویه جرگه بیرون برده‌شدند.
تصاویر اخراج این دو تن در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شد و بسیاری از کاربران به اخراج آنه‌ها واکنش نشان داده و مخالفت‌شان را با این برخورد اعلام کردند.
این در حالی است که هم رییس جمهور و هم عمر داوودزی؛ ریسس کمیته برگزاری جرگه، از اعضا خواسته بودند که بدون ترس و سانسور حرف بزنند؛ اما آقای غنی خطاب به فرد معترض گفت که در کمیسیون‌ها حرف بزند و فعلا وقت‌اش نیست.
لویه جرگه مشورتی صلح تا روز پنج‌شنبه هفته جاری دوام خواهد داشت.
در این مدت، کاربران شبکه‌های اجتماعی، تحولات در روند برگزاری این جرگه را دنبال می‌کنند و خلاهای این جرگه زیر ذره‌بین تیزبین‌شان قرار خواهند داشت.
