جرگه مشورتی صلح؛ کاستی‌ها و ناراستی‌ها
جرگه مشورتی صلح وارد سومین روزکاری‌اش شده‌است؛ اما در دو روز نخست این جرگه، انتقادهایی مبنی بر ناتوانی مدیریتی، اختلافات گسترده در نحوه گزینش هیات اداری و کمیته‌ها و ناتوانی اعضا در بخش مشورت برای صلح، از مواردی بوده که انتقادهای فراوانی را برانگیخته‌است.
گزینش هیات اداری؛ طولانی و طاقت‌فرسا
۳۲۰۰ تن از اشتراک‌کنندگان این جرگه سرانجام ناوقت روز گذشته (سه شنبه، ۱۰ ثور) پس از چندین ساعت گفتگو و رای‌گیری زمان‌بر، پنج معاون و پنج منشی را برای پیشبرد امور اداری جرگه مشورتی صلح گزینش کردند و به احتمال زیاد روند کاری جرگه مشورتی صلح برای دو روز دیگر تمدید شود.
محمدافضل حدید، محمدعارف نورزی، کمال صافی، حبیبه سرابی و منیره آخندزاده، به‌عنوان معاونان جرگه؛ رفیع‌الله حیدری، موسی رحیمی، عرفان‌الله عرفان، عاطفه طیب و گلالی اکبری به‌عنوان منشی‌های لویه جرگه مشورتی صلح برگزیده شده‌اند.
عبدالرحمان حکیم‌زاده؛ نماینده بغلان در لویه جرگه مشورتی صلح، در گفتگو با خبرگزاری افق گفت: «گزینش افراد در اوایل سلیقه‌ای بود، هیات رهبری سلیقه‌ای انتخاب شده‌بود؛ ما مخالف این وضع بودیم. گزینش‌ها باید براساس خواست مردم می‌شد و سرانجام این کار هم شد.»
در روز نخست جرگه (دوشنبه، ۹ ثور) رییس جمهور اشرف‌غنی، عبدرب الرسول سیاف؛ یک تن از رهبران جهادی را به‌عنوان رییس لویه جرگه منصوب کرد.
آقای سیاف نیز عبدالرووف ابراهیمی؛ رئیس پیشین مجلس نمایندگان، عبدالرووف انعامی، فضل‌الهادی مسلمیار؛ رئیس مجلس سنا و حبیبه سرابی را به‌عنوان معاونین خود برگزید؛ اما این انتصاب‌ها جنجال‌برانگیز و تنش‌زا شد.
نماینده مهاجرین افغان مقیم ایران در این جرگه به افق، گفت: «روز نخست جرگه مشورتی به‌صورت ناکام و در فضای تنش‌آلود ختم شد. روز دوم هم روی انتخاب هیات اداری صرف شد. نسبت به مدیریت این جرگه، خیلی باورمند نیستم و این جرگه در روز نخست، پیام خاصی برای مخالفین مسلح نداشت و مکانیزمی نیز برای مصالحه مشخص نشد.»
تقلب در کمیته‌ها و سرکوب اعتراض‌ها
شماری از اعضای لویه جرگه مشورتی صلح مدعی هستند که در روند گزینش روسای ۵۱ کمیته تقلب صورت گرفته‌است و باید جلو این تقلب‌ها گرفته شود.
یوسفی؛ نماینده مردم غزنی در لویه جرگه در صحبت با افق گفت: «دست حکومت در جرگه مشورتی صلح باز بوده‌است. متاسفانه در انتخابات روسای کمیته‌ها تقلب صورت گرفته‌است. اگر همین قسم دوام پیدا کند، این جرگه نتایج مثبتی نخواهد داشت.»
سرکوب صدای اعتراض‌ها در لویه جرگه مشورتی، باعث چیره‌شدن ترس در میان اعضای این جرگه شده‌است و نمایندگان در این جرگه، از این اقدام حکومت سخت انتقاد می‌کنند و خواستار تغییر این وضع شده‌اند.
در روز نخست این جرگه، دو تن از معترضان به بیرون از تالار کشیده شدند.
رازمحمد حنفی؛ نماینده هرات در لویه جرگه مشورتی صلح به افق گفت: «حکومت صداهای مردم را خفه می‌کند، صداهای مردم را نمی‌گذارند بلند شود. مردم از ولسوالی‌های ناامن، پیام‌هایی با خود آورده‌اند، اگر این فشارها باشد، این جرگه بدون نتیجه اعلام خواهد شد.»
پرسش‌های بدون پاسخ
شماری از اشتراک‌کنندگان لویه جرگه مشورتی، کم‌ترین اطلاعی در مورد جنگ و صلح و نقش کشورهای دخیل در جنگ افغانستان ندارند؛ با این وضع مشوره‌دادن به حکومت برای چگونگی پی‌گیری مذاکرات صلح با گروه طالبان دشوار است.
نماینده مهاجرین افغان مقیم ایران در این جرگه به افق گفت: «آجندای جرگه صلح، مشوره برای مصالحه است، باید کسانی دعوت می‌شدند که فلسفه مصالحه را می‌دانستند؛ اما افراد به شکل شعاری و نفوذی برای این جرگه انتخاب شده‌اند.»
نمایندگان مردم در لویه جرگه مشورتی، باید در روز‌های دوم و سوم این جرگه به چهار پرسش که حکومت در میان شان توزیع کرده‌بود، پاسخ می‌دادند؛ اما در روز دوم هم موفق به این کار نشدند.
• به‌خاطر قطع جنگ و آمدن صلح و ثبات در کشور، چطور می‌توان طالبان را قانع به مذاکره ساخت؟ از نظر شما چه کارهایی باید صورت گیرد که تا حالا صورت نگرفته‌است؟
• دولت جمهوری اسلامی افغانستان، در مذاکره با طالبان روی کدام ارزش‌ها و دستاوردها باید پافشاری و ایستادگی کند؟ اهمیت این دستاوردها در چه است؟
• به نظر شما ترکیب هیأت مذاکره‌کننده دولت جمهوری اسلامی افغانستان و اوصاف شخصیت‌هایی که در آن اشتراک می‌کنند، چگونه باشد؟
• سیاست دولت افغانستان در قبال همسایه‌ها و به خصوص کشوری که طالبان را حمایت مالی و تسلیحاتی می‌کند، چگونه باشد؟ در کل توقع و انتظارات شما از کشورهای خارجی ذی‌دخل در قضیه افغانستان چیست؟
با تحلیل کارکرد اشتراک‌کنندگان جرگه مشورتی صلح طی چندروز گذشته، ابهام بزرگی برای مشخص‌شدن چارچوب مذاکره با طالبان وجود دارد. با ختم این جرگه معلوم خواهد شد که این اشتراک‌کنندگان از آزمون مشوره‌دهی بهحکومت چند نمره خواهند گرفت.
