توزیع محدود دالر و قاچاق ارز، آفت‌های مرگبار اقتصاد هرات

بانک‌ها در هرات برای مشتریان‌شان، دالر توزیع نمی‌کنند؛ این تصمیم بانک مرکزی افغانستان، پس از قاچاق دالر به ایران گرفته شده‌‌است؛ تصمیمی که در کنار ادامه قاچاق ارز اکنون به آفت‌ اقتصاد هرات بدل شده‌ و آن را به بحران کشانده‌است.

حدود هشت‌ماه پیش در هرات، در مقایسه به زمان کنونی، محدودیت بر دریافت دالر از بانک‌ها کمتر بود؛ اما رفته‌رفته این محدودیت بیشتر شد و حالا بانک‌‌ها به هیچ عنوان دالر توزیع نمی‌کنند و به جای آن، پول افغانی می‌دهند.

هشدار درباره رکود اقتصادی هرات
اتاق تجارت و صنایع هرات می‌گوید که دالر از طریق افغانستان به کشورهای ایران، پاکستان و ازبکستان قاچاق می‌شود و مقام‌های حکومتی استدلال می‌کنند که با ایجاد محدودیت بر بانک‌ها، از قاچاق دالر جلوگیری می‌کنند؛ اما به هیچ عنوان این اقدام حکومت در راستای کاهش قاچاق دالر به ایران کارساز نبوده‌است.

خلیل‌احمد یارمند؛ آمر اجرایی اتاق تجارت و صنایع هرات در صحبت با خبرگزاری افق، می‌گوید که وضع محدودیت سنگین بر دریافت دالر در آینده، فعالیت‌های اقتصادی در هرات را با رکود مواجه خواهد ساخت و مسؤول این وضعیت، حکومت و بانک مرکزی خواهند بود.

او می‌افزاید که بارها از مقام‌ها در وزارت مالیه و بانک مرکزی خواسته‌اند که محدودیت شدید بر بانک‌ها را بردارند تا بانک‌ها مبادلات ارزی‌شان را انجام دهند؛ اما گوش شنوایی در این مورد وجود ندارد.

مسؤولان شعبه بانک مرکزی در هرات در این مورد ابراز نظری نمی‌کنند.

افق را در تلگرام دنبال کنید

قاچاق دالر به ایران
امریکا پس از خروج از توافق‌ هسته‌ای با ایران، تحریم‌های شدید اقتصادی واشنگتن بر تهران را دوباره احیا کرد؛ رویدادی که به سقوط ارزش ریال ایران و نوسان شدید در بازار ارز ایران منجر شد. از آن پس، این کشور قسمتی از نیازمندی‌اش به ارز خارجی‌ را از طریق قاچاق دالر از افغانستان تامین می‌کند.

ولایت هرات هم‌مرز با ایران است و حجم دادوستد بازرگانی هرات با ایران به پیمانه زیادی انجام می‌‍شود.

دالر به‌جای تومان
برخی از تاجران افغان به درخواست ایرانی‌ها، کالاهای مورد نیازشان را به‌جای تومان با دالر می‌خرند و این رویداد هم در کنار قاچاق ارز به ایران، موجب شده تا با گذشت زمان دالر در بازارهای هرات کم شود.

صرافی‌ها مجاز به توزیع دالر هستند
مسؤولان اتاق تجارت و صنایع هرات می‌گویند که بانک‌ها دالر را به صورت نقدی در اختیار تاجران قرار نمی‌دهند؛ اما تاجران می‌توانند که دالر مورد نیازشان را به‌گونه‌ غیر نقدی به بانک‌های دیکر منتقل کنند.

تاجران هرات با بسیاری از ولایت‌های کشور داد و ستد اقتصادی دارند؛ اما وقتی که از دیگر ولایت‌ها، دالر به حساب‌‌شان واریز می‌شود، دالر به نرخ افغانی در کابل تبادله شده و بانک‌ها پول افغانی برای‌شان می‌دهند.

نرخ دالر در کابل به تناسب ولایت هرات بلند است.

برخی از تاجران هرات به افق می‌گویند که به‌خاطر محدودیت در دریافت دالر از بانک‌ها، به هر ۱۰۰ هزار دالر که به افغانی تبادله می‌شود، یک هزار دالر ضرر می‌کنند.

بهاءالدین رحیمی؛ رییس اتحادیه صرافان هرات در گفتگو با خبرگزاری افق می‌گوید که در صرافی‌ها هیچ محدودیتی بر دریافت دالر وجود ندارد؛ اما به ‌دلیل این‌که نقل و انتقال پول از طریق صرافی‌ها نسبت به بانک‌ها پرهزینه‌تر است، تاجران کمتر علاقمندی‌شان را برای انتقال ارزهای خارجی از طریق صرافی‌ها نشان می‌دهد.

پیامدهای محدودیت بر دریافت دالر
احمدسعید عظیمیان؛ کارشناس اقتصادی در هرات در صحبت با خبرگزاری افق می‌گوید که وضع محدودیت شدید بر دریافت دالر از بانک‌‍‌ها، باعث کاهش اعتماد مردم به پول افغانی می‌شود و مردم مجبور می‌شوند که اندوخته‌های پولی‌شان را به طلا و ارزهای خارجی تبدیل کنند.

او می‌افزاید که تداوم این روند افزون بر این‌که باعث بلندرفتن قیمت دالر در مقابل افغانی می‌شود، قیمت کالاهای اولیه را نیز بلند می‌برد.

در چند سال گذشته این موضوع باعث افت شدید قیمت افغانی در برابر ارزهای خارجی شده‌است. هم‌اکنون هر دالر به بیش از ۸۰ افغانی در بازارهای هرات تبادله می‌شود.

مسؤولان اتاق تجارت و صنایع هرات از حکومت انتقاد می‌کنند که به‌جای وضع محدودیت بر دریافت دالر، باید با افزایش نظارت از مرزها، جلو قاچاق دالر به کشور ایران را بگیرد.