تعارض صلح و انتخابات؛ آیا بن دیگری در راه است؟

در حالی‌که امریکا به توافق صلح با گروه طالبان دست یافته، نگرانی‌ها درباره سرنوشت انتخابات ریاست ‌جمهوری نیز مطرح می‌شود.

مقامات امریکایی پیش از این گفته‌اند که صلح برای امریکا اولویت دارد؛ اما دولت افغانستان روی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تأکید دارد. صدیق صدیقی؛ سخنگوی ریاست جمهوری دو روز پیش، مساله صلح و انتخابات را جدا از هم خواند و تاکید کرد که انتخابات ریاست جمهوری در وقت تعیین‌شده برگزار می‌شود.

تکرار نشست بن؟
برخی آگاهان سیاسی اما می‌گویند، هرگاه تا اول ماه میزان سال جاری، گفتگوی بین‌الافغانی به نتیجه‌ای نرسد، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تا توافق نهایی در زمینه صلح، چند بار به تعویق خواهد افتاد.

احمد سعیدی؛ آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری افق می‌گوید، با آغاز گفتگوهای بین‌الافغانی ممکن است که نشست بن دیگری برای رسیدگی به مشکلات جاری در افغانستان برگزار شود.

به عقیده او، در نشست بن در سال ۲۰۰۱، جبهه شمال نقش تعیین‌کننده‌ای داشت؛ اما در نشست بن جدید اگر برگزار شود، این طالبان هستند که نقش برجسته‌تری ایفا می‌کنند و امتیازات بیشتری را به‌دست خواهند آورد.

به‌باور آقای سعیدی، تصمیم‌گیرنده اصلی در این زمینه امریکا است؛ چون رییس جمهوری امریکا تلاش دارد پیش از انتخابات ۲۰۲۰ تصویر پایان طولانی‌ترین جنگ افغانستان را در ذهن مردم امریکا ترسیم کند.

آگاهان همچنین می‌گویند که طالبان هم تلاش دارند تا برگزاری انتخابات را در برابر آتش‌بس به تعویق بیاندازند؛ اما اشرف‌غنی می‌خواهد با برگزاری انتخابات نقش خود در قدرت را مشروعیت ببخشد.

صلح به کدام قیمت؟
ناظران سیاسی می‌گویند، وضعیت سیاسی جاری مردم را دچار سردرگمی کرده‌است. موسی فریور؛ آگاه مسایل سیاسی به خبرگزاری افق می‌گوید، مردم بیش از هرچیز دیگر خواهان صلح اند؛ اما هنوز مشخص نیست، صلحی که قرار است از راه برسد، چقدر حاکمیت ملی، استقلال سیاسی و تمامیت ارضی کشور و خواسته‌های مردم را در بردارد.

این تحلیلگر مسایل افغانستان می‌گوید، صلحی که بتواند جنگ و خشونت در کشور را کاهش دهد و استقلال سیاسی کشور و منافع مردم را در بر داشته باشد، ارزش آن را دارد که روند انتخابات را قربانی آن ساخت؛ اما اگر این صلح نتواند در بردارنده حقوق و خواسته‌های مردم باشد، در آن صورت راه به‌جایی نمی‌برد و مورد پسند مردم قرار نخواهد گرفت.

انتخابات برگزار می‌شود؟
حکومت و کمیسیون انتخابات بر برگزاری انتخابات تأکید دارند. سخنگوی ریاست جمهوری می‌گوید، روند صلح جدا از انتخابات است و این روند در ششم میزان برگزار می‌شود؛ اما آگاهان سیاسی معتقد اند که با توجه به شرایط کنونی و تعارض صلح با انتخابات، برگزاری انتخابات در کشور ناممکن است.

موسی فریور می‌گوید، هنوز مشخص نیست امریکا و ناتو کدامیک از نامزدان را برای حمایت از روند انتخابات مناسب می‌دانند. به باور او، در حال حاضر توجه روی صلح است و برگزاری انتخابات در حال حاضر امکان‌پذیر نیست.

اجماع سیاسی
نهادهای ناظر بر روند انتخابات نیز شرایط دشوار سیاسی، ناامنی و روند صلح را موانع اصلی برگزاری انتخابات می‌دانند. صغرا سعادت؛ سخنگوی بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) به خبرگزاری افق می‌گوید، نیاز است برای برگزاری، یا عدم برگزاری انتخابات یک اجماع سیاسی شکل بگیرد. خانم سعادت تصریح می‌کند که در حال حاضر کمیسیون انتخابات و نهادهای ذیربط در حالت سردرگمی به سر می‌برند، اینکه واقعا انتخابات برگزار می‌شود یاخیر به باور او تا زمانی که گروه‌های سیاسی در یک اجماع سیاسی در زمینه برگزاری و عدم برگزرای انتخابات به یک توافق کلی نرسد، این پروسه برگزار نخواهد شد.

آمادگی ناکافی
سخنگوی این نهاد ناظر انتخاباتی، همچنین آمادگی کمیسیون انتخابات برای برگزاری انتخابات را هم کافی نمی‌داند.

به‌باور صغرا سعادت هنوز در زمینه انتقال مواد حساس، آموزش کارمندان به‌ویژه کارمندان زن و مسایل تخنیکی مشکلات زیادی در کمیسیون وجود دارد.

با این حال، کمیسیون انتخابات می‌گوید که برای برگزاری انتخابات آمادگی‌ها به شکل کامل گرفته شده‌است. سخنگوی این کمیسیون به خبرگزاری افق می‌گوید، انتقال مواد حساس انتخاباتی براساس تقویم انتخاباتی به پیش می‌رود و روند آموزش کارمندان در استفاده از دستگاه بیومتریک هم جریان دارد.

از سوی دیگر کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی از ثبت ۵۰ شکایت در این کمیسیون خبر می‌دهد. قاسم الیاسی؛ دبیر و سخنگوی کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی به خبرگزاری افق می‌گوید، از میان ۵۰ شکایت، ۳۰ مورد آن در کابل و بقیه در ولایات صورت گرفته و به ۶۰ درصد آن‌ها رسیدگی شده‌است. آقای الیاسی می‌گوید، بیشتر شکایت‌ها از سوی چند نامزد در برابر همدیگر صورت گرفته‌است.

با این حال، به نظر می‌رسد که انتخابات ریاست جمهوری سرنوشت مبهمی در پیش دارد. مهم‌ترین عامل در این زمینه پروسه صلح دانسته می‌شود که روی این روند سایه افکنده و بیشتر مورد توجه جامعه جهانی و امریکا قرار دارد.