چه می‌خوریم؟ گزارشی از درون آشپزخانه رستورانت‌های شهر
اغلب مردم برای خوردن غذا، سراغ رستورانت‌های مشهور و هوتل‌های خوش‌نام شهر را می‌گیرند؛ مراکزی که با حجم سنگین تبلیغات، نمایش محیط‌های خوش آب‌ورنگ و تصاویر غذاهای وسوسه‌انگیز، فکر هرکسی را مشغول میکنند؛ اما پرسش این است که آیا آشپزخانه این رستوانت‌های پرزرق‌وبرق هم مثل محیط آن، خوش‌آب‌ورنگ و پاک و تمیز است یا خیر؟ آیا غذای‌شان همانگونه که تبلیغ میکنند و تصویرهای وسوسه‌انگیز آن را نمایش می‌دهند، است؟ چقدر موادی که در تهیه غذا به کار می‌برند، معیاری است؟ نظارت چقدر وجود دارد؟ در تهیه غذا مساله بهداشت را جدی می‌گیرند؟ و در نهایت در آشپزخانه‌شان چه می‌گذرد؟
دریچه کوچک، بهانه‌ای برای دیدن
تا جایی که مشتریان می‌گویند، وضعیت آشپزخانه اکثر رستوارنت‌ها به‌ویژه هوتل‌های کلاسیک، آشفته است. فضای سیاه و دوداندود آشپزخانه‌های بیشتر هوتل‌ها و رستورانتها نشان می‌دهد که وضعیت آشپزخانه‌شان، آن‌گونه که در تبلیغات مشاهده می‌شود، نیست. تکه‌های مواد غذایی در کف آشپزخانه و آلوده‌بودن آن، ظرف‌هایی که قطرات چربی روی آن برجسته‌است، لباس‌های چرکین گارسون‌ها و کارگران داخل آشپزخانه در یک نگاه ساده، نشان می‌دهد که صحت و بهداشت، چندان مورد توجه نیست.
میوند و میهن؛ فست‌فود ترستی، از فست‌فودها و هوتل‌های کلاسیکی‌اند که مشتریان زیادی دارند؛ اما مالکان آن حاضر به مصاحبه و نگاه به آشپزخانه‌شان نشدند. آن‌ها دریچه کوچکی رو به آشپزخانه باز کرده‌اند که آن را راهی برای نشان‌دادن آشپزخانه به مشتری می‌خوانند. این پنجره کوچک، بیشتر راه رد و بدل‌کردن قاب‌های غذا از آشپزخانه به سالون است تا پنجره‌ای برای رصدکردن یا نیم‌نگاهِ مشتری به نحوه تهیه و پخت غذا؛ اما صاحبان این هوتل‌ها فرصت این نیم‌نگاه را هم نمی‌دهند و شلوغی جلو آشپزخانه را بهانه میکنند.
آشپزخانه باز
فست‌فودها در افغانستان سابقه‌ای طولانی ندارند و بیشتر در سال‌های اخیر گسترش یافته‌اند؛ اما این نوع غذاخوری به‌دلیل مرز اندک میان مشتری و آشپزخانه بیشتر مورد توجه مشتریان است. با آن‌که وضعیت آشپزخانه این نوع غذاخوری‌ها هم چندان خوب گفته نمی‌شود؛ اما بیشتر فست‌فودها، ممانعتی برای دیدن از آشپزخانه‌شان ایجاد نمی‌کنند.
احمد فواد؛ از مشتریان فست‌فودها می‌گوید، فست‌فودها علاوه بر تهیه فوری غذا، فضایی را فراهم کرده‌اند که مشتریان می‌توانند ببینند غذایی که فرمایش داده را چگونه تهیه میکنند.
احمد فواد می‌افزاید، بازبودن آشپزخانه در این نوع غذاخوری‌ها باعث می‌شود مشتریان غذای‌شان را حین آماده‌شدن ببینند.
مسؤولان فست‌فودها می‌گویند، هیچ مرزی میان سالون غذاخوری و آشپزخانه قایل نیستند. به گفته آن‌ها، مشتریان می‌توانند بدون قیودات، از نحوه آماده‌کردن غذای‌شان و فضای آشپزخانه دیدن کنند.
مسؤولان فست‌فودهای آی‌خانم، یمی، افغان چیکن پیتزا و پاندا می‌گویند که همه غذاها پیش‌روی مشتریان تهیه می‌شوند و افزون بر آن، مشتریان حتی می‌توانند برای مطمئن‌شدن از رعایت بهداشت، مواد غذایی و تهیه غذا، وارد آشپزخانه شوند و روند تهیه فست‌فودها را نظاره کنند و حتی یاد بگیرند.
برخی از این فست‌فودها می‌گویند، تصمیم دارند غرفه آشپزخانه را هم بردارند تا مشتریان بتوانند تمام فضای آشپزخانه را از پشت میز غذاخوری‌شان تماشا کنند و از نحوه آماده‌شدن غذا اطمینان یابند.
آشپزخانه پنهان
در این میان، بسیاری از رستورانتها، هوتل‌ها و حتی فست‌فودها آشپزخانه‌شان را دور از دید مشتریان قرار داده‌اند. هوتل ترکستان و فست‌فود پرکن و بخور از غذاخوری‌هایی‌اند که راهی برای دیدن آشپزخانه ندارند.
آن‌ها می‌گویند که تیم نظارتی وزارت صحت عامه مرتب از آن‌ها نظارت می‌کند، به همین سبب، آن‌ها مجبور نیستند به هرکسی اجازه دیدار از آشپزخانه‌شان را بدهند. در حالی‌که گفته می‌شود، روند نظارت از رستورانتها نزدیک به دو سال است که تعطیل است.
در این بین، هوتل‌ها و رستورانت‌هایی هم هستند که هیچ مانعی برای بررسی از آشپزخانه‌شان قایل نیستند. مالک هوتل شاهی می‌گوید تلاش دارد، دیوار آشپزخانه و سالون غذاخوری را با شیشه جدا سازد تا همه افرادی که وارد سالون هوتل می‌شوند، ببینند که در آشپزخانه چه می‌گذرد.
توقف نظارت
مسؤولان وزارت صت عامه می‌گویند، روند نظارت از رستورانت‌های شهر متوقف شده‌است. غلام‌حسین حسینی؛ مدیر حفظ‌الصحه غذایی وزارت صحت عامه به خبرگزاری افق می‌گوید، از یک‌ونیم سال به این‌سو، هوتل‌ها و رستورانت‌های شهر، نظارت نشده‌است.
او می‌گوید، به‌دلیل ناهماهنگی و نبود امکانات کافی برای تیم نظارتی، این روند یک‌ونیم سال پیش متوقف شده‌است. آقای حسنی می‌افزاید، وزارت تلاش دارد تا اداره مصونیت غذایی را با تشکیل کلانتر ایجاد کند؛ اما با طولانی‌شدن این طرح، حتی میکانیزم نظارت از رستورانتها نیز غیر فعال شده‌است.
با این حال، مشاهده می‌شود که در نبود نظارت جدی از سوی وزارت صحت عامه، امکان سوء استفاده رستورانتها در استفاده از مواد غذایی بی‌کیفیت و باقی‌مانده بیشتر می‌شود؛ چنانکه مشتریان برخی از رستورانتها می‌گویند، چندبار شاهد استفاده از مواد غذایی فاسد در غذاهای‌شان بوده‌اند. دیده شود تیم نظارتی وزارت صحت عامه چه زمانی فعال خواهد شد.
