بازار داغ قاچاق آهن؛ رکود در افغانستان، رونق در پاکستان
بازار قاچاق آهنآلات کهنه از ولایت هرات به سمت جنوب کشور همچنان داغ است. تداوم این روند نخستین شرکت تولیدکننده آهنآلات در کشور را در سراشیبی ورشکستگی قرار دادهاست.
هرچند بارها تولیدکنندگان آهنآلات، از حکومت خواستار توقف روند قاچاق آهن کهنه به کشور همسایه جنوبی پاکستان شدهاند؛ اما تاکنون اقدامات مؤثری در این بخش نشدهاست.
احسانالله؛ معاون کارخانه کابل – فولاد در گفتگو با خبرگزاری افق میگوید که برای تولید آهنآلات «باکیفیت» در شهرک صنعتی هرات، حدود ۱۸ میلیون دالر سرمایهگذاری کرده؛ اما به هیچعنوان سود آنچنانی از تولید آهنآلات کسب نکردهاند.
او میافزاید: «پاکستان به آهنآلات کهنه افغانستان بسیار نیاز دارد و به همین خاطر است که آهن کهنه از هرات به پاکستان قاچاق میشود. فابریکه من خیلی کم فعال است و نمیدانم که چگونه مصارف کارخانه را جور کنیم.»
پاکستان به آهنآلات زیادی نیاز دارد. قسمتی از نیازمندی بازار این کشور از طریق افغانستان برآورده میشود؛ چرا که آهن کهنه افغانستان ارزانتر از کشورهای دیگر است.
روزانه چندین محموله از آهنالات کهنه، پس از جمعآوری در بازار هرات، از طریق دروازه «میرداوود» از هرات خارج میشود.
هرچند نیروهای حکومتی در این دروازه حضور دارند؛ اما کاری برای توقف قاچاق آهنآلات صورت نمیگیرد.
عدم استفاده از تولیدات داخلی در قراردادهای دولتی
براساس فیصله کابینه و شورای وزیران، آهنآلات کهنه باید از کشور خارج نشود و در کارخانههای تولید آهن مورد استفاده قرار بگیرد؛ اما این فیصله نقض میشود.
مسؤولان کارخانه تولیدی افغان – فولاد میگویند که از تولیدات داخلی فولاد در قراردادهای دولتی نیز استفاده نمیشود.
در صورتی که از تولیدات داخلی کارخانههای تولید آهنآلات در قراردادهای دولتی استفاده شود، جان تازهای به این صنعت داده میشود و نیروی شاغل نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
هماکنون بسیاری از کارگران در کارخانههای تولید آهنآلات، به آینده کاریشان امیدوار نیستند و دلهره و ترس دارند که کارشان را بهدلیل توقف این کارخانهها از دست برود.
تنها در هر تایم کاری در کارخانه ذوب آهن هرات، بیش از ۱۵۰ تن مصروف فعالیت هستند.
محمدرضا؛ از کارگران این کارخانه به افق میگوید: «از حکومت میخواهیم که نگذارد که آهنآلات کهنه به پاکستان برود، تا ما به کار خود ادامه بدهیم و بیکار نمانیم و مجبور نباشیم به خاطر کارکردن به ایران برویم.»
مردم به تولیدات داخلی باور ندارند
بخش زیادی از آهنآلات مورد نیاز ولایت هرات از کشورهای تاجیکستان، ایران، پاکستان و روسیه تامین میشود. باشندگان این ولایت، علاقمندی چندانی برای خریداری آهنآلات تولید شده در داخل کشور ندارند و تولیدات خارجی را ترجیح میدهند.
با این حال، حمیدالله خادم؛ رییس اتاق صنایع و معادن هرات در گفتگو با خبرگزاری افق میگوید که آهنآلات تولید شده در هرات پس از بررسی در لابراتوارها به بازار عرضه میشود و به مراتب از کیفیت بلندتری نسبت به تولیدات خارجی برخوردار است.
وضع مالیات بلندتر بر تولیدات مشابه خارجی، باعث خواهد شد که فروش تولیدات آهنآلات در بازار بیشتر شود.
دولت چه میگوید؟
مقامهای محلی هرات میگویند که به نیروهای امنیتی دستور داده شدهاست که جلو قاچاق آهنآلات کهنه به کشور پاکستان را بگیرند.
جیلانی فرهاد؛ سخنگوی والی هرات به خبرگزاری افق میگوید: «هدایت مقام ولایت هرات به نیروهای امنیتی این است که در راستای جلوگیری از قاچاق آهنآلات اقدام جدی کنند و بربنیاد حکم ریاست جمهوری هیچکس حق انتقال آهنآلات کهنه به خارج کشور را ندارد.»
نگرانی از قاچاق آهنآلات کهنه به پاکستان در حالی مطرح میشود که چند سال پیش، دروازه یک کارخانه مهم تولید فولاد در شهرک صنعتی هرات مسدود شد.