بازتاب‌ انتخابات در شبکه‌های اجتماعی؛ رأی می‌دهیم

انتخابات ریاست جمهوری از ساعات اولیه بامداد امروز شنبه، ۶ میزان در سراسر کشور آغاز شده‌است.

مردم در برخی مراکز شهری از همان آغازین دقایق آغاز رأی‌گیری، پشت درهای مراکز انتخاباتی، صف بستند. در شماری از مراکز حتی رأی‌دهندگان، زودتر از کارمندان انتخابات، حضور یافتند.

بربنیاد گزارش‌ها در شهرهای بزرگی مانند کابل، هرات، قندهار و بخش‌هایی از شمال افغانستان، استقبال گسترده‌ای از انتخابات صورت گرفته‌است.

این انتخابات، تحت شدیدترین تدابیر امنیتی برگزار می‌شود. ده‌ها هزار نیروی امنیتی در عالی‌ترین سطح آمادگی، سرگرم تأمین امنیت انتخابات هستند. مقام‌های امنیتی نیز به‌صورت مکرر، از تأمین امنیت انتخابات، اطمینان داده‌اند.

بازتاب‌های مجازی
انتخابات ریاست جمهوری، بحث‌های زیادی را در میان مردم افغانستان برانگیخته‌است. این انتخابات در شرایطی برگزار می‌شود که تا سه هفته قبل، هنوز کسی نمی‌دانست که آیا اساسا برگزار می‌شود یا خیر؛ زیرا تعارض صلح و انتخابات و عدم حمایت جدی جامعه جهانی از این روند از یکسو و همنوایی گروه بزرگی از رهبران سیاسی داخل کشور با روند صلح با طالبان و بی‌اعتنایی‌شان به انتخابات، تردید درباره برگزاری انتخابات را دوچندان کرده‌بود.

با این حال، در پی تعلیق روند صلح امریکا و طالبان از سوی دونالد ترامپ، شور انتخاباتی احیا شد و انگیزه‌ها برای مبارزه میان رقبای شرکت‌کننده در آن، تشدید و تجدید گشت.

کاربران در شبکه‌های اجتماعی درباره انتخابات، دیدگاه‌های متفاوتی دارند؛ اما به‌نظر می‌رسد صدای کسانی که طرفدار شرکت در انتخابات هستند، به نحو محسوسی بلندتر است.

بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، با انتشار عکس‌های‌شان در صف‌های طولانی رأی‌گیری، نوشته‌اند که برای تعیین سرنوشت‌شان در انتخابات شرکت می‌کنند.

وجیبه ملی
کاربران طرفدار شرکت در انتخابات، آن را یک «وجیبه ملی» می‌دانند و می‌گویند که اصل شرکت در انتخابات، لزوما به معنای همنوایی با یک جریان خاص نیست؛ بلکه فرای هرگونه موضع‌‌گیری جناحی، یک رسالت ملی محسوب می‌شود.

محمد مرادی نوشته‌است که اگرچه هیچیک از نامزدها از شاخصه‌هایی مانند درایت، مدیریت و تقوای سیاسی برخوردار نیستند؛ اما شرکت در انتخابات، حتی اگر نتیجه آن، رأی‌دادن به هیچ نامزدی نباشد، یک اصل مهم است، مشروط به این‌که از دید او، خطر جانی نداشته باشد.

دلارام حیدری؛ یکی دیگر از کاربران هم نوشته‌است که برای پاسداری از دموکراسی و مردم‌سالاری، در انتخابات شرکت می‌کند و رأی می‌دهد.

علی اخلاقی؛ دیگر کاربر فیسبوک، عکسی از خود را در صف رأی‌گیری منتشر کرده و نوشته است: رای می‌دهم تا در سرنوشت کشورم سهیم باشم.

سید مهدی حسینی هم عکسی از خودش با انگشت رنگ‌شده را همرسانی کرده و نوشته‌است: ما رأی می‌دهیم.

کاربر دیگری به نام صفی حساس هم نوشته‌است: «این‌که رای من و ما چقدر تعیین‌کننده است، مسأله‌ای دیگر است؛ اما حضور در این حماسه و دادن رای ارزشمند است.»

آزموده را آزمودن خطاست
بشیر همتی عکس‌هایی از فجایع امنیتی سال‌های گذشته از جمله کشتار دوم اسد در دهمزنگ را منتشر کرده و نوشته‌است که به قاتلان مردم رأی نمی‌دهد. آزموده را آزمون خطاست.

علیرضا قربانی هم نوشته‌است: من به قاتل شهدای دهمزنگ، شهدای مسجد باقرالعلوم، شهدای مسجد امام زمان، شهدای کورس موعود و …رای نمی‌دهم .

با اینهمه، هیچیک از کسانی که معتقد اند نباید به شماری از چهره‌ها رأی داد، اصل شرکت در انتخابات را نفی نکرده‌اند.

تحریم یا تضعیف؟
در این میان، البته شماری دیگر از کاربران نیز هستند که بر گزینه تحریم انتخابات، پافشاری می‌کنند. آن‌ها برای توجیه این فراخوان، استدلال می‌کنند که گزینه مناسبی برای رأی‌دادن وجود ندارد. خطر تقلب، چالش سراسری نبودن انتخابات، امکان دستبرد به آرای مردم، ناامنی و… از مواردی است که این طیف براساس آن، دیدگاه خود را توجیه می‌کند.

طرفداران جنبش روشنایی که اخیرا انتخابات را تحریم کرد نیز بخشی دیگر از کسانی را تشکیل می‌دهند که نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند.

محسن سعیدی؛ از فعالان جنبش روشنایی و طرفدار تحریم انتخابات نوشته‌است: «گزینه تحریم یعنی ما مجبور به انتخاب گزینه‌های شما نیستیم؛ از خود اندیشه و اراده داریم.»

هادی رحمانی؛ از کاربران فیسبوک نیز در دفاع از تحریم‌ انتخابات نوشته‌است: «تحریم نوعی اعتراض مدنی است که در دنیای امروز مرسوم و معمول است. گاندی و نیلسون ماندلا و لوترکینگ از جمله سیاست‌مداران و رهبران ضد تبعیض بودند که بارها از آن استفاده کردند.»

با این حال، شمار این افراد به‌اندازه‌ای اندک است که کمتر کسی صدای‌شان را می‌شنود.

مخالفان تحریم، استدلال می‌کنند که تحریم به معنای تضعیف پروسه انتخابات و توقف مردم‌سالاری است. آن‌ها این رویکرد را نوعی کمک خواسته یا ناخواسته به طالبان، پاکستان و دیگر دشمنان افغانستان ارزیابی می‌کنند.

علی‌مدد جعفری؛ از مخالفان تحریم انتخابات در پاسخ تحریم‌کنندگان نوشته‌است: تحریم و رای سفید چاره کار نیست، تصمیم احساسی، دشواری‌های ما را بیشتر می‌کند.

علی یعقوبی هم نوشته‌است: سه گروه بر علیه انتخابات موضع گرفتند: طالبان، کرزی و یتیمان جمعیتی‌اش و حالا رهبران خودپسند و نابلد جنبش روشنایی که بازی برده مردم را به باخت تبدیل کردند.

مهم رای‌دادن به یکی از این دو نفر نیست، می‌توان در انتخابات شرکت کرد و به هیچ‌کس رای نداد، کارکرد اصلی‌تر انتخابات، پیامی است که از طریق آن ملت می‌توانند مستقیم و قاطع به طالبان و حامیان‌شان بدهند، و جای پای جمهوری را در برابر امارت طالبانی محکم کنند.
تحریم‌کنندگان، دانسته یا نادانسته، دارند به این امکان یورش می‌برند.