درد پنهان؛ ۶۰ درصد مردم افغانستان از ناراحتی روانی رنج می‌برند

روز پنج‌شنبه، ۱۸ میزان برابر با ۱۱ اکتوبر، روز جهانی سلامت روانی بود؛ موضوعی مبتلابه برای اکثریت مردم افغانستان.

وزارت صحت عامه می‌گوید، نیاز است برای درمان بیماران روانی و جلوگیری از گسترش ناراحتی‌‌های روانی در کشور، سرمایه‌گذاری‌های بیشتری صورت بگیرد. بشیراحمد سروری؛ آمر صحت روانی وزارت صحت عامه به خبرگزاری افق می‌گوید، طبق آخرین ارزیابی، ۶۰ درصد مردم از ناراحتی‌های روانی رنج می‌برند. او می‌افزاید ۴۶ درصد مردم با مشکل روانی روبه‌رو می‌باشند که از این میان، ناراحتی ۲۶ درصد در حدی است که به کار و زندگی خود درست رسیدگی نمی‌توانند؛ اما در قسمت بیماران روانی ۴٫۸ درصد دچار افسردگی، ۲٫۹ درصد دچار اضطراب و نگرانی، ۵٫۱ درصد دچار آسیب روانی و ۱۲ درصد مبتلا به عوارض روانی ناشی از مصرف مواد مخدر اند که یک درصدشان به امراض شدید روانی دچار اند که نیاز به بستری و تداوی جدی دارند.

آمر صحت روانی وزارت صحت عامه می‌گوید، این وزارت برای کسانی که با مشکل روانی مواجه اند، مشاوره روانی را در نظر گرفته و افرادی که بیماری روانی دارند در بیش از ۲۰۰۰ کلینیک مورد تداوی قرار می‌گیرند.

عوامل و زمینه‌ها
روان‌شناسان، ناامنی، فقر و بیکاری را عوامل اصلی زمینه‌های گسترش مشکلات و ناراحتی‌های روانی میان مردم می‌دانند.

سید جعفر احمدی؛ روانشناس و مشاور روانی به خبرگزاری افق می‌گوید، چند دهه جنگ در افغانستان، شیرازه زندگی مردم را از بین برده و روی روح و روان آن‌ها تاثیر منفی زیادی گذاشته‌است.

آقای احمدی می‌افزاید این عوامل سبب می‌شود که استرس اجتماعی بلند برود که این استرس بلند باعث ناراحتی‌ها و مشکلات روانی و جسمانی میان مردم می‌گردد.

به گفته این روان‌شناس، سطح دانش نسبت اختلالات روانی میان مردم کم‌تر است از ای‌نرو، تا زمانی که مشکل جسمانی پیدا نکرده‌اند به مراکز صحی مراجعه نمی‌کنند و تا زمانی‌که داکتر آن‌ها را پیش روان‌شناس روان نکند، نمی‌فهمند که مشکلات روانی دارند.

به‌باور آقای احمدی، مشکل عمده در این زمینه، نبود برنامه پیش‌گیرانه برای مشکلات روانی و نبود استراتژی درست آگاهی‌دهی است.

به عقیده او، تدابیر وزارت صحت عامه برای مشکلات روانی چندان مثبت نبوده‌است تا بتواند در زمینه جلوگیری و پیش‌گیری از مشکلات روانی مؤثر واقع شود.

خودکشی و ناراحتی روان
بر اساس آمار وزارت صحت عامه،‌ حدود ۷٫۲ درصد مردم افغانستان به خودکشی فکر می‌کنند، ۳٫۹ درصد برای خودکشی برنامه می‌ریزند و ۳٫۴ درصد آن‌ها برنامه‌های‌شان را عملی می‌کنند؛ اما بربنیاد تحقیقات مؤسسه بهروان، ۵۳ درصد زنان در کشور به فکر خودکشی هستند.

جعفر احمدی؛ رییس مؤسسه بهروان می‌گوید، اگر زمینه معنویت و مذهب نباشد، تمام این ۵۳ درصد که به خودکشی خطرناک می‌اندیشند، عمل نیز خواهند کرد. آقای احمدی می‌افزاید، بیش‌تر مشکلاتی که زنان را تا مرز اندیشیدن به خودکشی می‌رساند،‌ ازدواج اجباری، بددادن دختران، تجاوز و آسیب‌های دیگر روانی است.

راهکارها
به‌باور روان‌شناسان، با توجه به زمینه‌های به‌وجود آمدن مشکلات و ناراحتی‌های روانی میان مردم که هر روز رو به افزایش است، نیاز است تا گام‌های عملی جدی در زمینه تخصیص مراکز بیشتر مشاوره و روان‌درمانی، آموزش و پرورش متخصصان روانی و مشاوران صورت بگیرد.

آقای احمدی می‌گوید، امروزه افرادی که زیر نام مشاور روانی با برنامه وزارت صحت عامه آموزش داده می‌شوند، حرفه‌ای نیستند که این کار باعث بی‌اعتمادی مردم نسبت به مشاوره‌گرفتن و روان‌درمانی می‌شود.

او می‌افزاید، نیاز است تا این افراد به شکل بهتر آموزش داده شوند تا بتوانند مردم را در زمینه مشکلات روانی کمک کنند.

به گفته داکتر احمدی، نیاز است تا وزارت‌های مختلف در این زمینه فعالیت کنند که از آن جمله وزارت معارف می‌تواند از دوران طفولیت یک دوره را برای اطفال، زنان و افراد دیگر در نظر بگیرد تا آن‌ها بتوانند از مسایل و مشکلاتی که برای‌شان پیش می‌آید، پیش‌گیری و مقاومت کنند. دوره‌های تاب‌آوری و مهارت زندگی در حقیقت دوره‌هایی هستند که حالت واکسین را می‌توانند داشته باشند تا در آینده افراد، دچار مشکلات جدید روانی نشوند.

با این حال، وزارت صحت عامه می‌گوید از چندسال به این‌سو، کارهای مهمی در زمینه وقایه از ناراحتی‌های روانی و تربیت و آموزش افراد متخصص روان صورت گرفته‌است. آمر صحت روانی این وزارت می‌گوید، در سال ۲۰۰۶ بیش از دو مشاور روانی در کشور وجود نداشت؛ اما اکنون صدها مشاور روانی در زمینه کاهش مشکلات روانی مردم کار می‌کنند.