طرح هفت مادهای صلح؛ کهنه، کلیشهای، مانع صلح
به باور آگاهان، ابتدا کشورهای منطقه و جهان و کشورهایی که جنگشان را در خاک افغانستان میکنند باید روی ختم جنگ و آمدن صلح توافق کنند.
حکومت اخیرا طرحی هفت مادهای را زیر نام «گامهایی بهسوی ثبات افغانسان» آماده کرده که روز سهشنبه (۷ عقرب) از سوی شورای امنیت ملی همگانی شد. این طرح شامل سه بخش و هفت ماده است که بخش اول شامل گفتگو با امریکا و ناتو، گروه طالبان و پاکستان میشود، بخش دوم، شامل همکاریهای کشورهای منطقه و سازمانهای بینالمللی و در بخش سوم آن هم روی تقویت نهادها در سطح ملی و از بینبردن عوامل جنگ در کشور تاکید کردهاست.
حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی اشرفغنی، سه شنبه، ۷ عقرب در یک نشست خبری در پیوند به صلح گفت که طرح هفت مادهای صلح، شامل برنامههایی است که طی پنج سال گذشته در زمینه صلح مطرح شدهاست. محب افزود این طرح با امریکا، اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای دخیل در مساله صلح شریک شدهاست.
یکی از پیششرطهای حکومت در این طرح، برقراری آتشبس یکماهه از سوی گروه طالبان است.
در بخش دیگر این طرح، مشاور امنیت ملی بر تضمین پاکستان از قطع حمایت گروه طالبان تاکید کرد.
جامع و فراگیر
مسعود ترشتوال؛ رییس مؤسسه مطالعات حقوقی و سیاسی افغانستان و سخنگوی شورای حراست و ثبات به خبرگزاری افق میگوید، طرح هفت مادهای در جای خود یک طرح معقول است؛ اما جامعیت و فراگیری را در برندارد.
به عقیده ترشتوال، برای یک طرح فراگیر و جامع، نیاز است تا همه جهتها در نوشتن، چگونگی تطبیق و تاکید بر ضمانت اجرای آن دخیل باشند. از دید او، طرح هفت مادهای صلح عملی نیست و افزون بر آن نمیتواند صلحی را که مردم انتظار دارند، بیاورد.
رییس مؤسسه مطالعات حقوقی و سیاسی، معتقد است که برای رسیدن به صلح باید یک اجماع داخلی که تمام جهتها را در بر بگیرد بهوجود آید، در کنار آن، کشورهای منطقه و جهان هم نیاز است به این مساله پی ببرند که زمان رسیدن صلح و پایان جنگ در افغانستان رسیدهاست و دیگر جنگ نمیتواند ابزار بقا و تداوم سیاستگران داخلی، منطقهای و جهانی باشد.
از اجماع جهانی تا گفتگوی بینالافغانی
به باور آگاهان، ابتدا کشورهای منطقه و جهان و کشورهایی که جنگشان را در خاک افغانستان میکنند باید روی ختم جنگ و آمدن صلح توافق کنند.
مسعود ترشتوال میگوید، باید یک مذاکره میان امریکا و قدرتهای منطقه روی ختم جنگ در افغانستان صورت بگیرد. ترشتوال میافزاید وقتی این کشورها میان هم به تفاهم برسند که دیگر جنگ در افغانستان را کمک و تجهیز و نیروهای جنگی را تولید نمیکنند، در آن صورت یک گام برای صلح گذاشته میشود.
به عقیده ترشتوال وقتی این کشورها از حمایت، تجهیز و تقویت نیروهای جنگی در کشور دست بکشند، در آن صورت، مشکل جنگ و صلح کشور با یک گفتمان بینالافغانی و یک هیأت کلان و فراگیر که دیدگاه واحدی را مطرح کند، حل خواهد شد.
سید معروف هاشمی؛ آگاه سیاسی نیز میگوید، کشورهای منطقه و جهان در حال حاضر به این نتیجه رسیدهاند که زمان قطع جنگ در افغانستان رسیدهاست؛ اما این بستگی به آن دارد که دولت تا چه اندازه با هماهنگی با جوانب و جریانهای داخلی میتواند در میان این بازیها منافع ملی و دستاوردهای ۱۸ ساله کشور را حفظ کند.
تازگی ندارد و مانع صلح است
مسعوده کرخی؛ عضو مجلس نمایندگان میگوید، طرح هفت مادهای صلح، تازگی ندارد و نمیتواند به روند صلح در کشور کمک کند.
خانم کرخی میگوید، حکومت میخواهد راه خود را از جامعه جهانی جدا کند و از ابتدا مانع روند صلح در کشور بودهاست.
به باور این عضو مجلس نمایندگان، طرح هفت مادهای حکومت ضمن آنکه موارد مفیدی برای صلح ندارد، یک مانع جدی در برابر صلح نیز است.
سید معروف هاشمی نیز میگوید، بیش از ۱۱ ماه است که روند گفتگوی صلح امریکا و طالبان جریان دارد؛ اما این طرح در تناقض با تلاشهای صلح امریکا است.
هاشمی میافزاید، مساله اصلی و اساسی، حضور نیروهای امریکایی در افغانستان و رابطه و اتحاد با این کشور است. به عقیده او، اگر این مساله روی میز گفتگو با طالبان حل نشود و ایالات متحده نتواند با طالبان روی یک ساختار کلی توافق کند، این نقشه راه صلح حکومت با بنبست مواجه میشود.
لویه جرگه مشورتی صلح
با این حال، آگاهان بر مواد قطعنامه لوی جرگه مشورتی صلح تأکید دارند. به باور آنها باید دولت و تمام جریانهای داخلی با طالبان روی محورهای منافع کشور گفتگو کنند تا همه جوانب به این نتیجه برسند که کشورهای دیگر نمیتوانند در افغانستان صلح بیاورند؛ چون این کشورها گاهی جنگ پیشه میکنند، گاهی صلحی را میآورند که بازهم درون آن جنگ است.