انتخابات، بحران و عناصر بحرانساز
موضوعی که به نگرانیها دامن میزند، همپیمانی نه چندان پنهانی عبدالله عبدالله و گلبدین حکمتیار است. آن دو که در گذشته در جریان جنگهای خانمانبرانداز داخلی، سایه همدیگر را با تیر میزدند، امروزه برای یک هدف مشترک در برابر رقیبی مشترک، متحد شدهاند.
روند انتخابات ریاست جمهوری با سرعت خیرهکننده و غیر قابل مهاری به سمت بحران حرکت میکند؛ یعنی درست همانگونه که پیشبینی میشد، جنگ قدرت از هماکنون آغاز شده و از آنجایی که انتخابات نمیتواند همزمان دو برنده داشتهباشد، بروز بحران و دامنزدن به تنشهای برساخته با استفاده از انباشت عظیم عناصر بحرانساز، گزینهای ناگزیر از سوی نامزدهای تشنه قدرت است.
عبدالله عبدالله؛ رئیس اجرایی و از نامزدهای پیشتاز، از کمیسیون انتخابات خواسته تا روند بازشماری آرا را متوقف کند؛ در غیر آن، او نتیجه این بازشماری را نمیپذیرد.
او تاکید کرده که خواهان روشنشدن سرنوشت ۳۰۰ هزار رای مبهم و باطلشدن نزدیک به ۲۵۰۰ صندوق رأی فاقد اطلاعات بیومتریک است.
اما ستاد انتخاباتی «دولتساز» بهرهبری اشرفغنی، از آغاز روند بازشماری آرا استقبال کرده و گفته این روند قانونی است و باید زودتر از اینها آغاز میشد.
تیم «ثبات و همگرایی» به رهبری آقای عبدالله، تیم انتخاباتی «صلح و عدالت اسلامی» به رهبری گلبدین حکمتیار و تیم انتخاباتی «عدالت و امنیت» به رهبری رحمتالله نبیل اعلام کردند که این روند را «تحریم» میکنند و ناظرانشان در آن اشتراک نخواهند کرد.
رئیس اجرایی گفتهاست که اگر کمیسیون انتخابات به خواست آنها پاسخ مثبت ندهد آنها اقدامهای بعدی را روی دست خواهند گرفت.
این یک هشدار نیست؛ بلکه تهدیدی مستقیم و جدی برای عبور از وضعیت آرام و صلحآمیز به مرحله بحران و جنگ مستقیم بر سر قدرت است.
موضوعی که به نگرانیها در این زمینه دامن میزند، همپیمانی نه چندان پنهانی عبدالله عبدالله و گلبدین حکمتیار است. آن دو که در گذشته در جریان جنگهای خانمانبرانداز داخلی، سایه همدیگر را با تیر میزدند، امروزه برای یک هدف مشترک در برابر رقیبی مشترک، متحد شدهاند. عبدالله عبدالله نیازمند اعاده حیثیت سیاسیاش در برابر اشرفغنی است و میخواهد تجربه تلخ انتخابات ۹۳ و شرایط حقارتبار ۵ سال گذشته را با ایجاد مانع در مسیر قدرتگیری دوباره غنی، تا حدودی جبران کند و به نحوی از او انتقام بگیرد. حکمتیار هم تشنه قدرت است. او که ۴۰ سال برای رسیدن به قدرت جنگید و به کاماش نرسید، با پیوستن به روند صلح، اینبار خواست در پوشش انتخابات و مبارزه سیاسی، این عقده دیرینه را بگشاید و دست کم یکبار همه قدرت را تسخیر کند.
عامل مهمی که این دو دشمن قدیمی را در کنار همدیگر قرار داده و متحد کردهاست، ناتوانی آنها در غلبه بر اشرفغنی است. به بیان بهتر، آنها بهتنهایی نمیتوانند از عهده مهار غنی برآیند و او را شکست دهند؛ بنابراین، اینبار علیرغم عقبه تنشآلود و خصمانه تاریخ خونبار گذشته، بر سر یک منفعت مشترک کوتاهمدت، بهسمت همدیگر دست دوستی دراز کردهاند تا با همافزایی نیروهایشان بتوانند اشرفغنی را از ارگ بیرون برانند و کرسی قدرت را اشغال کنند.
با این حال، شکست غنی هنوزهم آسان نیست. کمیسیون انتخابات با پشتوانه ارگ، روند بازشماری آرا را در ولایتها آغاز کرده و بیاعتنا به هشدارها و تهدیدها و حتی بدون توجه به عدم حضور ناظران سه تیم قدرتمند انتخاباتی، به کارش ادامه میدهد. این همان چیزی است که ارگ میخواهد و نتیجهای که از آن بیرون میآید، مطلوب ارگ خواهد بود و به مثابه برآیند «انتخاب مردم» به ریاست جمهوری آینده اشرفغنی، مشروعیت و اعتبار خواهد بخشید. بنابراین عبدالله و حکمتیار باید از هماکنون خود را مهیای «اقدامات بعدی» کنند؛ اینکه این اقدامات چیست و چه پیامدی در قبال خواهد داشت، مشخص نیست؛ اما بیتردید، جنگ نامزدهای پیشتاز و مدعی بر سر کرسی ارگ، اجتنابناپذیر به نظر میرسد؛ مگر آنکه اینبار نیز مالکان خارجی سرنوشت سیاسی مردم افغانستان، وارد عمل شوند و اجازه ندهند که دموکراسی بدنام و شرمآورشان، بیش از این، عرصه مانور عواملی قرار بگیرد که آن را بستری برای کامجوییهای اقتدارگرایانه خود قرار دادهاند.