واکنش مردم به آزادی انس حقانی: خیانت ملی، توهین‌آمیز، غیر قانونی
رهایی انس حقانی و دو تن از همکارانش که در سازماندهی و کشتار افراد بی‌گناه در کشور نقش مستقیم داشتند، یک اقدام سیاسی اشتباه، غیر قانونی و توهین‌آمیز به قربانیان تروریسم و جنگ وحشیانه دو دهه اخیر است.
در حالی که ارگ ریاست جمهوری، رهایی انس حقانی و دو عضو کلیدی گروه طالبان را «خط سرخ» دولت خوانده‌بود؛ اما روز سه شنبه (۲۱ عقرب) اشرف‌غنی در یک نشست خبری اعلام کرد که این سه عضو گروه طالبان را در برابر آزادی دو استاد دانشگاه امریکایی و زمینه‌سازی گفتگوهای مسقتیم صلح با گروه طالبان به‌گونه «مشروط» از زندان آزاد می‌کند.
آقای غنی، آزادی انس حقانی و دو عضو دیگر طالبان را یک تصمیم دشوار اما قابل درک خواند و گفت که این کار در مشورت با شرکای بین‌المللی به خصوص امریکا صورت گرفته‌است. او افزود: «میکانیزم رهایی مشروط این سه نفر را طوری ترتیب کردیم که سبب تقویت صفوف دشمن و تقویت حملات آن‌ها نشود.»
یک روز پس از این اقدام اما کابل شاهد انفجار مرگبار یک موتر بمب‌گذاری‌شده بود که دست‌کم ۱۷ کشته و زخمی برجا گذاشت.
از سوی دیگر،آزادی این افراد، واکنش‌های عمدتا منفی زیادی را در پی داشته‌است.
سفارت امریکا در کابل، از آزادی زندانیان طالب توسط دولت، استقبال کرده و آن را یک عمل شجاعانه توصیف کرد. جان بس؛ سفیر امریکا در کابل گفت، از اقدام حکومت افغانستان حمایت می‌کند و ابراز امیدواری کرد که گروه طالبان هم با رفتار متقابل، نیروهای افغان و گروگان‌های غربی را آزاد کند.
دانشگاه امریکایی در افغانستان نیز در یک اعلامیه، از احتمال آزادی استادان این دانشگاه، ابراز خرسندی کرده‌است.
شماری از چهره‌های سیاسی نیز گفته‌اند که اگر رهایی زندانیان طالبان به روند صلح کمک کند، این کار یک گام مهم است.
با این حال، شمار زیادی از از فعالان اجتماعی و استادان دانشگاه و شهروندان در شبکه‌های اجتماعی واکنش‌های تندی نسبت به آزادی انس حقانی و دو عضو دیگر طالبان نشان داده‌‌اند.
مطالب مرتبط:
- آزادی حقانی؛ نتیجه ناامیدکننده یک بازی کثیف
- عبدالله و جان‌بس درباره رهایی سه عضو شبکه حقانی گفتگو کردند
- رییس مجلس رهایی انس حقانی را «قانونی» و دستاورد حکومت خواند
غلبه سیاست بر حقوق
ملک ستیز؛ کارشناس روابط بین‌المللی در صفحه فیس‌بوک‌اش نوشته‌است: وقتی سیاست بر حقوق حاکم می‌شود، مشروعیت از نظام سیاسی تهی می‌گردد.
آقای ستیز در ادامه تصریح کرده‌است: در این حالت، دو گونه رژیم سیاسی ظاهر می‌شود؛ نخست، منابع حاکمیت قانون از دولت انحصار و استقلال سیاسی آن محدود شده‌است. دوم، به‌جای حاکمیت قانون، دیکتاتوری فردی، نظام سیاسی را تعیین می‌کند. به عقیده او، در هردو حالت، قانون ارجحیت را از دست داده و سیاست، حقوق را محصور می‌کند. او نوشته است: «این‌جا بحران اعتماد میان نظام سیاسی و شهروندان به اوج می‌رسد.»
سیاست اشتباه و اهانت به حقوق قربانیان
موسی محمودی؛ رییس اجرایی کمیسیون حقوق بشر هم نوشته‌است: رهایی انس حقانی و دو تن از همکارانش که در سازماندهی و کشتار افراد بی‌گناه در کشور نقش مستقیم داشتند، یک اقدام سیاسی اشتباه، غیر قانونی و توهین‌آمیز به قربانیان تروریسم و جنگ وحشیانه دو دهه اخیر است.
این فعال حقوق بشر نوشته‌است: این مساله از چند لحاظ نادرست است: اول از لحاظ سیاسی. رهایی سه تن تروریست به بهانه آزادی گروگانان‌ها، سیاست اشتباه مذاکره و باج‌دهی به تروریستان است که می‌تواند افراد زیادی را در معرض تهدید قرار دهد؛ زیرا گروه‌های تروریستی توانایی به گروگان‌گرفتن افراد بیش‌تر را دارند و می‌توانند شهرها و شاهراه‌ها را برای شهروندان داخلی و خارجی ناامن سازند. دوم از لحاظ قانونی، این افراد در هیچ مرحله قضایی محکوم یا تحت محاکمه قرار نگرفته‌بودند که این دخالت رییس جمهور در حوزه قضایی خلاف حکم ماده ۶۴ قانون اساسی است. سوم این اقدام امیدواری‌های قربانیان جنگ و تروریسم را برای اجرای عدالت برباد می‌دهد. اگر هر جنایت‌کاری بدون محاکمه در زندان نگه‌داری و بعد آزاد گردد، عدالت برای قربانیان از دست خواهد رفت.
خط سرخ حکومت چه شد؟
عبدالله نایاب؛ کاربر شبکه‌های اجتماعی در صفحه‌اش نوشته‌است، آزادی انس حقانی «خط سرخ» دولت افغانستان، امریکا و طالبان بود که در نهایت این خط سرخ، نارنجی و سفید شد و انس حقانی آزاد. این کاربر همچنین نوشته‌است: اینکه خانواده‌های قربانیان دوطرف چه می‌کشند، اینکه خون‌های ریخته‌شده هیچ ارزشی نداشت، اینکه از لحاظ حیثیتی برای کشور چقدر سنگین است بماند سر جایش؛ اما اینکه انس حقانی بعد از آزادی چه خواهد کرد نگران‌کننده و مخوف است.
فشار خارجی
سید جواد حسینی هم نوشته‌است: «آزادی انس حقانی و دو تن دیگر از سران طالبان الزاما به صلح کمک نمی‌کند و حرکتی قبل از وقت است. البته این به معنای مخالفت با جناب رییس جمهور نیست، ممکن است ایشان تحت فشار امریکا و یا دلایل دیگری که ما نمی‌دانیم تصمیم گرفته‌باشد؛ ولی آنچه را که تجربه و شناخت ما نشان می‌دهد، دادن امتیازهای بی‌شمار به طالبان باعث تقویت و زیاد طلبی آن‌ها شده‌است.»
خیانت ملی
رزاق رحیمی؛ یکی دیگر از فعالان افغان در شبکه‌های اجتماعی هم نوشته‌است که رهایی سازمان‌دهندگان و رهبران تروریست از جنس انس حقانی از بند که دست‌های‌شان تا آرنج به خون مردم بی‌دفاع، غرق است، نه‌تنها مصلحت نیست و توجیه دینی و اخلاقی ندارد؛ بلکه آشکارا خیانت ملی و بی‌احترامی به قربانیان حملات تروریستی گروه اجیر طالبان شمرده می‌شود.
آقای رحیمی همچنین نوشته‌است: «چاکران تشنهٔ قدرت برای ابقای مسند قدرت بادآورده‌شان از هیچ نوع معامله خائنانه دریغ نمی‌ورزند؛ اما خون‌بهای هزاران انسان بی‌دفاع این سرزمین همچون طوق لعنت بر گردن گلهه خائنین ملی تا قاف قیامت آویزان خواهد ماند.»
اولین تحفه رهایی انس حقانی
احمد سعیدی؛ ناظر مسایل سیاسی با اشاره به حمله انتحاری صبح روز چهارشنبه (۲۲ عقرب) در سرک قسیم از مربوطات حوزه پانزدهم امنیتی شهر کابل، در صفحه فیس‌بوک‌اش نوشته‌است: « خدایا خیر و پرده، اولین تحفه رهایی انس حقانی نصیب شهریان کابل شد.»
فهیم فطرت؛ روزنامه‌نگار هم در فیس‌بوک‌اش نوشته‌است: واقعیت این است که رهایی مهم‌ترین و خطرناک‌ترین زندانی گروه طالبان از زندان دولت افغانستان بدون اینکه طالبان به‌عنوان طرف مقابل این جنگ، در عمل هیچ حسن نیت قابل توجه و اقدام مشابهی انجام داده‌باشد، بیش از آن‌که حسن نیت و نقطه قوت رییس جمهور غنی در «اتخاذ تصمیم‌های سخت و جدی» باشد، درماندگی و استفاده از آخرین تیر و کارت در بازی است که گویی بر لبه پرتگاه سقوط و خروج از معادلات قدرت قرار گرفته‌باشد.
آقای فطرت نوشته‌است: «انفجار صبح امروز در جاده قصبه کابل، جان ده‌ها انسان بی‌گناه را گرفت. کسانی که بر سر خون مردم معامله و جنایتکاران را از بند رها می‌کنند، شریک جرم و جنایت اند و مردم همت کنند، یخن اشرف‌غنی را محکم بگیرند.»
برخی کاربران دیگر نیز نوشته‌اند که رهایی انس حقانی و دو عضو دیگر طالبان نه‌تنها به روند صلح کمک نمی‌کند؛ بلکه آتش جنگ را شعله‌ورتر خواهد ساخت که تنها مردم هزینه این سیاست اشتباه را می‌پردازند.
