صلح با طالبان؛ امریکا می‌ماند یا می‌رود؟
امریکا اعلام کردهاست که پس از امضای توافق‌نامه صلح با طالبان، روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان نیز استارت خواهد خورد. طالبان هم پیش از این، اصلی‌ترین پیش‌شرط خود برای صلح را خروج «کامل» نیروهای امریکایی و پایان «اشغال» افغانستان اعلام کرده‌اند؛ اما آن‌گونه که مقام‌های امریکایی می‌گویند، خروج کامل در دستور کار واشنگتن نیست و امریکا همچنان در افغانستان خواهد ماند.
دونالد ترامپ؛ رییس جمهوری امریکا که به هند سفر کردهاست، می‌گوید که با امضای توافق‌نامه صلح با طالبان، شمار سربازان این کشور در افغانستان را از ۱۳ هزار به ۸۶۰۰ نفر کاهش می‌دهد.
ترامپ گفت که با خروج ۴۴۰۰ سرباز امریکایی از افغانستان، حضور استخباراتی این کشور همچنان در افغانستان حفظ خواهد شد.
با این حال او شمار نیروهای امریکایی در افغانستان را «کم» خواند و تاکید کرد که تلاش می‌کند این شمار کم‌تر شود.
رییس جمهوری امریکا گفت که سربازان امریکایی ۱۹ سال در افغانستان بودند و وقت آن رسیده که از این کشور بیرون شوند و به خانه‌های خود بازگردند.
او همچنین گفت که امریکا بر وضعیت در منطقه با حضور استخباراتی خود نظارت می‌کند و به گفته او، امریکا در منطقه حضور استخباراتی خواهد داشت.
دونالد ترامپ تاکید کرد که در صورتی که پس از امضای توافق‌نامه صلح، در منطقه علیه امریکا کدام اتفاقی رخ دهد، به سختی پاسخ داده خواهد شد.
این اظهارات نشان می‌دهد که امریکا ایده و اراده‌ای برای خروج کامل ندارد و توافق صلح تنها به هدف مهار هزینه‌های سنگین اقتصادی حضور هزاران نظامی ایالات متحده صورت می‌گیرد؛ ضمن آن‌که بازگردان هزاران سرباز امریکایی به خانه برای موفقیت دوباره ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا بسیار حیاتی است.
مطالب مرتبط:
- طالبان در نظام، ادغام می‌شود یا حاکمیت در طالبان؟
- توافق امریکا و طالبان و آخرین تلاش ارگ برای بقا
- مصالحه با طالبان مسلح؛ قمار بزرگ امریکا
- آتش‌بس یا کاهش خشونت؛ طالبان چه می‌خواهند؟
- آیا صلح امریکایی به جنگ افغانی پایان می‌دهد؟
با این حساب، توافق‌نامه صلحی که قرار است به زودی میان امریکا و طالبان، امضا شود، بیش‌تر از پیش با ابهام و پرسش رو به رو می‌شود. طالبان که در طول ۱۹ سال گذشته، همواره زیر نام «جهاد علیه اشغال» هزاران ملیشه خود را در جبهه‌های مرگبار نبرد نگه داشته و ده‌ها هزار نفر دیگر را از مدارس مذهبی پاکستان و افغانستان و از میان مردم عادی، ذیل این شعار محبوب برای افراط‌گرایان، جذب بدنه نظامی و سخت‌افزاری خود کردهاست، تنها با خروج کامل نیروهای امریکایی می‌تواند مانع از ادامه جنگ شود.
به بیان دیگر، در میان هسته سخت طالبان، یک نیروی ستیهنده و سازش‌ناپذیر وجود دارد که جز به اخراج امریکا از افغانستان نمی‌اندیشد. این همان موتور محرک ایدئولوژیک است که قدرت نظامی طالبان را تشکیل می‌دهد. برای این نیرو توجیه سازش با امریکا به رغم استمرار حضور نظامی یا استخباراتی ایالات متحده، امکان‌پذیر نیست.
موضوع دیگر این است که ادامه حضور نظامی یا استخباراتی ایالات متحده و متحدانش در افغانستان پساصلح و در شرایطی که بخش مرکزی قدرت سیاسی به طالبان واگذاشته شده، ممکن است برای قدرت‌های متخاصم با امریکا در منطقه و جهان، قابل قبول نباشد؛ قدرت‌هایی که هم در حال حاضر و هم در گذشته با طالبان ارتباطات تنگاتنگ ایجاد کرده‌اند به این امید که با استفاده از قدرت اثرگذار این نیرو، مأموریت نظامی و استخباراتی ایالات متحده و ناتو در افغانستان را به چالش بکشند و اجازه ندهند که افغانستان به تمامی و برای همیشه به حوزه نفوذ استراتژیک غرب، تبدیل شود.
بنابراین، در صورتی که امریکا همچنان سعی کند در افغانستان بماند، امکان سرمایه‌گذاری طرف‌های متخاصم با ایالات متحده روی هسته سخت و سازش‌ناپذیر طالبان که برای اهداف مقدس ایدئولوژیک با امریکا می‌جنگد، کاملا وجود خواهد داشت.
این‌که در نهایت، نتیجه این رویارویی به کجا منتهی خواهد شد، از این زاویه، مشخص نیست؛ اما بی‌تردید ادامه حضور امریکا در افغانستان به یک جنگ نیابتی بزرگ، منجر خواهد شد؛ جنگی که پیش از این هم جریان داشته؛ اما پس از استقرار طالبان، تشدید و تقویت خواهد شد. به این ترتیب، اگر امریکا افغانستان را ترک نکند، ممکن است جنگ نیز هرگز متوقف نشود؛ حتی اگر هسته سیاسی و نیروهای میانه‌رو طالبان با ایالات متحده با قبول شرط ادامه حضور استخباراتی آن کشور، روی یک طرح سازش پایدار، توافق کنند.
