چرا کوریای شمالی درباره «اون» سکوت کردهاست؟
در حالی که بازار شایعات درباره وضع سلامتی رهبر کوریای شمالی گرم شده است، مقامات و رسانههای این کشور هیچگونه توضیحی درباره گزارشها درباره بیماری یا سلامتی کیم جونگ اون نمیدهند. سکوت کوریای شمالی، که میتواند دلایل متعددی داشته باشد، راه را برای انتشار انواع شایعات و گمانهها هموار کرده است.
کیم جونگ اون کجاست و حال وی چگونه است؟ در پاسخ به این سوال، ادعاهای زیادی مطرح شد. بعضی رسانهها ادعا میکنند رهبر کوریای شمالی عمل جراحی قلب انجام داده و این عمل ناموفق بوده است. برخی دیگر، حتی از مرگ او سخن میگویند. در این میان، دولت و رسانههای کوریای شمالی سکوت اختیار کرده و هیچ واکنشی به گزارشها درباره وضعیت کیم جونگ اون نشان نمیدهند.
شایعات درباره رهبر کوریای شمالی زمانی شروع شد که روزنامه «دیلی انکی»، یک رسانه مستقر در کوریای جنوبی با محوریت مسائل کوریا شمالی، در گزارشی اختصاصی مدعی شد که کیم جونگ اون، در ۱۲ اپریل در بیمارستانی خارج از پیونگ یانگ عمل جراحی قلب انجام داده و تحت نظر پزشکان در حال بهبودی است. غیبت کیم جونگ اون از انظار عمومی، خصوصا عدم حضور وی در جشن تولد پدر بزرگش، خبر روزنامه مزبور را باورپذیر کرد. اندکی بعد از انتشار این خبر، شبکه امریکایی سی ان ان، ضمن تایید عمل جراحی کیم جونگ اون، به نقل از مقامات امریکایی ادعا کرد که رهبر کوریای شمالی در خطر جدی است.
ادعاهای دیلی انکی و سیانان، تکذیب شدند، اما نه از سوی کوریای شمالی؛ بلکه از سوی مقامات چین و کره جنوبی. همین امر این سوال را مطرح کرد که چرا کره شمالی اقدامی برای پایان دادن به شایعات انجام نمیدهد. مثلا بیانیهای صادر کند یا اینکه تصویر جدیدی از کیم جونگ اون منتشر کند.
در روزهای بعدی، شایعات روز به روز بیشتر شد. حالا برخی ادعا میکنند که عمل جراحی قلب کیم جونگ اون ناموفق بوده و او وارد مرحله «زندگی نباتی» شده است. به این معنا که کیم جونگ اون بعد از عمل به هوش آمده، اما آگاهی خود را از دست داده است. یک مجله جاپانی به نام «شوکان گندائی» مدعی شد که کیم جونگ اون سینه خود را گرفته و به زمین افتاد. سپس به بیمارستان منتقل شد. در بیمارستان، برای باز کردن رگهای کیم عمل استنت گذاری انجام شد. اما دستان جراح از شدت ترس میلرزید و در نتیجه، عمل قلب رهبر کوریای شمالی موفق نشد. همین مجله، ادعا کرد که کیم بعد از این عمل به حالت نباتی درآمد.
یک روزنامه نگار چینی ادعای مهمتری مطرح کرد. شیجیان ژینگزو، معاون رئیس شبکه ماهوارهای هنگ کنگ (که مورد حمایت پکن است)، ادعا کرد که رهبر کره شمالی مرده است. این روزنامه نگار، طی یادداشتی در شبکه اجتماعی ویبو، به نقل از «منابع بسیار موثق»، از مرگ کیم خبر داد، ولی جزئیات دیگری ارائه نکرد. ژینگزو، از خویشاوندان نزدیک یکی از وزرای خارجه سابق چین است.
چاقی، استعمال شدید دخانیات و کار بیش از حد به عنوان سه علت بیماری کیم جونگ اون معرفی شده اند.
چند دلیل محتمل
به رغم همه این ادعاها، کوریای شمالی هنوز هیچ واکنشی نشان نداده است. از آخرین حضور کیم جونگ اون در انظار عمومی در ۱۱ اپریل تاکنون، رهبر کوریای شمالی در هیچ فعالیت عمومی شرکت نکرده است. همچنین، هیچ تصویر جدیدی از کیم جونگ اون در رسانههای دولتی کره شمالی منتشر نشد. در چنین مواقعی، معمولا رسانهها برای رد شایعات تصویری از رهبر منتشر میکنند.
به رغم همه این ادعاها، کوریای شمالی هنوز هیچ واکنشی نشان نداده است. از آخرین حضور کیم جونگ اون در انظار عمومی در ۱۱ اپریل تاکنون، رهبر کوریای شمالی در هیچ فعالیت عمومی شرکت نکرده است. همچنین، هیچ تصویر جدیدی از کیم جونگ اون در رسانههای دولتی کره شمالی منتشر نشد. در چنین مواقعی، معمولا رسانهها برای رد شایعات تصویری از رهبر منتشر میکنند.
البته یک نهاد موسوم به «انجمن دوستی کوریا» که مورد حمایت پیونگ یانگ است، شایعات پیرامون سلامتی کیم جونگ اون را تکذیب کرد. اما این تکذیب رسمی نبود و از سوی رسانه های کره شمالی یا مقامات بلندپایه کره شمالی صادر نشد. رئیس این انجمن برون مرزی، فردی به نام آلجاندرو کائو دی بنوس است که در توئیتی وخامت حال کیم جونگ اون را تکذیب کرد.
روز چهارشنبه گذشته، خبرگزاری مرکزی کوریا (خبرگزاری رسمی کوریای شمالی) گزارش کرد که کیم جونگ اون به پیام تبریک بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، به مناسب تولد پدربزرگش، جواب داده است. اما در این گزارش هم هیچ تصویر جدیدی از رهبر کوریای شمالی منتشر نشد.
سکوت خبری کره شمالی درباره کیم جونگ اون میتواند چند دلیل داشته باشد. یک دلیل میتواند این باشد که کیم جونگ اون سالم است و میخواهد پس از مدتی شایعات را رد کند. رسانههای کره شمالی ممکن است عامدانه سکوت اختیار کرده و منتظر هستند که با حضور کیم جونگ اون در انظار عمومی، شایعه خود به خود تکذیب شود. این امر میتواند جلوی شایعه پراکنی در آینده را بگیرد.
دلیل دوم این است کیم جونگ اون واقعا مریض است و نمیتوانند شایعات پیرامون سلامتی وی را تکذیب کنند. دلیل سوم نیز میتواند این باشد که کیم جونگ اون مرده یا در آستانه مرگ است و مقامات کوریای شمالی درگیر بحث جانشینی هستند و بنابراین نمیخواهند با تایید خبر بیماری شدید یا مرگ رهبر، روند جانشینی را مختل کنند. خصوصا که بحث جانشینی در کوریای شمالی با تسلیحات هستهای این کشور در ارتباط است. برخی کشورها مانند کوریای جنوبی، امریکا و ژاپن، مایل اند رهبری سر کار بیاید که به خلع سلاح هستهای تمایل داشته باشد.
هنوز نمیتوان با قاطعیت گفت که کدام یک از این دلایل درست است. با این حال، اوضاع کوریای شمالی بسیار عجیب و غریب به نظر میرسد. در این کشور اتفاق بزرگی رخ داده، ولی هنوز به طور رسمی کسی نمیداند این اتفاق چیست. آیا این اتفاق با سلامتی کیم جونگ اون مرتبط است؟ این سوال ذهن بسیاری از ناظران را به خود مشغول کرده است. در غیاب نقش آفرینی موثر و فعال رسانههای کوریای شمالی، ابهامات بیشتر شده است.
رسانههای خارجی، هر روز خبر جدیدی درباره کوریای شمالی منتشر میکنند ولی مقامات کوریای شمالی هیچ موضعی در خصوص آنها نمیگیرند. همین سکوت فضای مناسبی برای انتشار انواع شایعات ایجاد کرده است. به عنوان نمونه، خبرگزاری رویترز اخیرا ادعا کرده چین یک تیم پزشکی به کوریای شمالی اعزام کرده است. انتشار این خبر در شرایطی که سوالات فراوانی درباره سلامتی کیم مطرح شده، به شایعات دامن زد. برخی ادعا میکنند که هدف چین از ارسال تیم پزشکی، خبرچینی و کشف حقیقت است.
امریکا و دیگر کشورها نیز از راههای متفاوتی سعی میکنند پشت پرده تحولات کوریای شمالی را بفهمند. روزنامه «چوسان ایلبو» کوریای جنوبی، در گزارشی مدعی شد که چهارشنبه گذشته چندین هواپیمای جاسوسی خارجی برای جمع آوری اطلاعات، بر فرار کوریای شمالی پرواز کردند. به گفته این روزنامه، امریکا و کوریای جنوبی برای دریافت اخبار کیم به ماهوارههای جاسوسی، شنود الکترونیک و اطلاعات انسانی اتکا میکنند. یک منبع اطلاعاتی به این روزنامه گفت: «ما تلاش کردیم با (کوریا) شمالی تماس برقرار کنیم. اما من معتقدم این تلاشها ناموفق بود.»