اعتراضات امریکا؛ ترامپ مهارناپذیرتر می‌شود؟
اوضاع در امریکا بحرانی است؛ اما برای ترامپ، بحرانی‌تر است. او که هنوز نتوانسته بر تبعات سنگین ناشی از سوء مدیریت بحران کرونا غلبه کند و این رویداد بر آینده سیاسی او – تنها چندماه مانده به انتخابات سرنوشت‌ساز ریاست جمهوری امریکا – سایه انداخته، اکنون در برابر یک بحران مهیب تازه قرار گرفته و آن موج خشم و انزجار امریکایی‌ها به بهانه مرگ فاجعه‌بار جورج فلوید؛ یک شهروند سیاه‌پوست به دست پولیس سفیدپوست است.
اعتراضات جاری در امریکا و شیوه برخورد نابخردانه عالی‌ترین رکن قدرت سیاسی و اجرایی ایالات متحده با آن، موجی از خشم و اعتراض را در برابر ترامپ برانگیخته‌است؛ وضعیتی که تهدید و توسل به زور و سرکوب و بازداشت گسترده و استمداد از یک قانون قدیمی در زمینه استفاده از ارتش برای سرکوب اعتراض‌های خیابانی هم نتوانسته آن را مهار کند.
اکنون ترامپ شاید بحرانی‌ترین فصل دوران حاکمیت‌اش بر امریکا را پشت سر می‌گذارد؛ فصلی که اگر به همین صورت، ادامه پیدا کند، چشم‌انداز پیروزی دوباره او در انتخابات ریاست جمهوری را که تا پیش از شیوع کرونا تقریبا قطعی و اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید، با تردید و ابهام رو به رو خواهد کرد.
در این میان، مواضع و اقدامات حیرت‌انگیز ترامپ در قبال اعتراضات جاری که از یک منظر، در تاریخ معاصر امریکا بی‌پیشینه محسوب می‌شود، حتی واکنش رهبران جمهوریخواه آن کشور را نیز برانگیخته و به بروز دودستگی در درون دولت خود او هم منجر شده‌است.
در یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها جیمز متیس که دو سال وزیر دفاع ترامپ بود، استفاده او از ارتش علیه تظاهرکنندگان مسالمت‌جو را محکوم کرده‌است.
آقای متیس نوشت این تفکر که شهرهای امریکا «فضای نبرد» است و نظامیانی که یونیفورم به تن دارند باید بر آن «غلبه» کنند باید رد شود.
غلبه نظامیان بر خیابان‌ها برای مهار ناآرامی‌ها از سخنانی بود که ترامپ اخیرا بر زبان راند.
او افزود: «دونالد ترامپ اولین رئیس جمهور در دوران زندگی من است که سعی ندارد مردم امریکا را متحد کند – حتی تظاهر هم نمی‌کند که چنین قصدی دارد. در عوض او سعی می‌کند بین ما شکاف بیاندازد... ما شاهد پیامدهای سه سال غیبت یک رهبری جاافتاده هستیم. ما می‌توانیم بدون او متحد شویم…»
جورج دبلیو بوش؛ رئیس جمهوری سابق امریکا هم اعلام کرد: «…کسانی که می‌خواهند صدای معترضان را خاموش کنند معنی امریکا را نمی‌دانند و نمی‌دانند که چطور به جای بهتری بدل می‌شود.»
مارک اسپر؛ وزیر دفاع امریکا هم از ایده ترامپ برای استقرار ارتش در خیابان‌ها برای سرکوب اعتراضات حمایت نکرد.
این تنها بخشی از مخالفت‌ها در قبال عملکردها و رویکردهای ترامپ در مواجهه با آشوب‌های جاری است. شماری دیگر از رهبران جمهوریخواه نیز با سکوت یا طفره‌رفتن از ارائه توضیح در قبال اعمال و اقدامات و تصمیم‌های ترامپ، مخالفت ضمنی خود با او را بروز داده‌اند. به عنوان نمونه، شماری از نمایندگان سرشناس جمهوریخواه در کنگره، عمدا از پاسخ‌دادن به این پرسش خبرنگاران که آیا سرکوب مردم به هدف حضور رییس جمهور در کلیسا و عکس‌انداختن با انجیل، رفتار درستی است، شانه خالی کرده‌اند. آنها یا گفته‌اند «نمی‌دانیم، ندیده‌ایم» و یا بهانه‌های مضحک دیگری آورده‌اند.
به این ترتیب، ترامپ پیشاپیش انتخابات سرنوشت‌ساز امریکا در یک موقعیت دشوار قرار گرفته‌است. او حتی از سوی هم‌حزبی‌های خود نیز حمایت نمی‌شود. شماری از رهبران جمهوریخواه -از جمله جیمز متیس- از او بیزاری جسته و اعلام کرده‌اند که امریکایی‌ها بدون ترامپ، متحدتر می‌شوند.
با این حساب، ترامپ که روز به روز لاک انزوایش تنگ‌تر می‌شود، چگونه می‌تواند از عهده مدیریت کارزار نفسگیر انتخابات ریاست جمهوری برآید و بار دیگر به مثابه دومین سورپرایز بزرگ، با فتح کاخ سفید، دنیا و امریکا را در بهت و شگفتی و شوک فروبرد؟
شماری از ناظران، نسبت به اقدامات انتحاری غیر قابل پیش‌بینی ترامپ، هشدار می‌دهند و می‌گویند که او ممکن است برای پیروزی در انتخابات، دست به هر کاری بزند. به باور این گروه از آگاهان، رییس جمهوری که برای مهار اعتراضات مدنی شهروندانش به سادگی متوسل به یک قانون قدیمی می‌شود که به دولت فدرال، اجازه استفاده از ارتش برای سرکوب معترضان، بدون کسب اجازه از دولت‌های ایالتی را می‌دهد، آیا تضمینی وجود دارد که به منظور پیروزی در انتخابات، دست به اقدامات هولناک‌تری نزند؟
در این باره چند گمانه مهم وجود دارد که یکی از آنها راه‌اندازی یک جنگ بزرگ است. تجربیات تاریخی نشان داده‌است که جنگ به‌طور معجزه‌آسایی امریکایی‌ها را پشت سر رییس جمهوری جنگ‌افروز، به عنوان فرمانده کل قوا متحد می‌کند. اگرچه در وضعیت آشفته و ملتهب کنونی جهان، اقتدار استراتژیک تضعیف‌شده ایالات متحده به دلیل تحولات بین‌المللی، سیاست‌های ترامپ و مسایل داخلی امریکا از جمله آشوب‌های جاری و رکود عظیم ناشی از شیوع کرونا که به مرگ بیش از صد هزار و بیکاری بیش از ۴۰ میلیون نفر منجر شده و قلب اقتصاد امریکا را فلج کرده، هیچ فرمانده خردمندی دستور آغاز جنگ را صادر نمی‌کند؛ اما با توجه به واکنش جیمز متیس، ایالات متحده در حال حاضر، فاقد یک فرمانده خردمند و اهل محاسبه است و این می‌تواند خطر توسل ترامپ به گزینه جنگ را افزایش دهد.
رییس جمهوری که با امضای پیمان «صلح» با طالبان در صدد کسب جایزه صلح نوبل بوده، و برای نیل به سایر اهداف خود به قوانین قدیمی و فراموش‌شده متوسل می‌شود، آیا حاضر نیست به منظور پیروزی در انتخابات، آتش یک جنگ مهیب را در خاور میانه، روشن کند؟
این موارد حتی رهبران جمهوریخواه امریکا را نیز نگران می‌کند؛ همان کسانی که در قدرت‌گیری ترامپ و پیشبرد سیاست‌های عوام‌گرایانه او، ایفای نقش کردند و اجازه دادند تا او از گردونه‌های دشواری مانند استیضاح، جان بدر ببرد. آنها وقتی رفتار این روزهای ترامپ را می‌بینند، نگران روزی می‌شوند که دیگر نتوانند به او لگام بزنند و او را به پذیرش قوانین پذیرفته‌شده و بازی در چارچوب قواعد تعریف‌شده وادار کنند.
نگرانی جدی‌تر این است که ترامپ برای پیروزی در انتخابات، دست به یک انتحار بزند و آتش جنگ را روشن کند؛ اما همانند شیوع کرونا و بحران جاری از عهده مهار و مدیریت آن برنیاید و در نهایت، امریکا در معرض تجربه شکستی سنگین‌تر از جنگ ویتنام قرار بگیرد؛ شکستی که شاید این بار امریکا را از سریر سروری جهان به زیر آورد و کرسی مدیریت و رهبری جهان را جا به جا کند.
به این ترتیب، این پرسش اکنون ذهن بسیاری از امریکایی‌ها – حتی جمهوری‌خواهان افراطی- را به خود مشغول داشته که آیا ترامپ، مهاناپذیر‌تر می‌شود؟
