صلح خونین، عید خون
عصر روز پنجشنبه انفجاری در شهر پل علم؛ مرکز ولایت لوگر رخ داد که گفته میشود تلفات زیادی به جا گذاشتهاست.
وزارت داخله کشتهشدن ۱۷ تن و زخمیشدن ۳۰ نفر را تایید میکند؛ اما برخی رسانههای داخلی شمار کشتهشدگان را دهها کشته و زخمی گزارش دادهاند.
طارق آرین؛ سخنگوی وزارت داخله میگوید یک عراده موتر نوع کرولا مملو از مواد انفجاری در ساحه میدان شهرداری شهر پل علم لوگر نزدیک یک ایست امنیتی منفجر شدهاست.
شاهپور احمدزی؛ سخنگوی پولیس لوگر نیز گفته که انفجار در نزدیکی ایست نیروهای امنیتی رخ داد که برای برنامه عید قربان آمادگی میگرفتند.
ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی گروه طالبان در توئیتی نوشتهاست که این انفجار به این گروه مربوط نیست.
هیچ گروه دیگری نیز مسئولیت این انفجار را برعهده نگرفتهاست.
دو روز پیش، طالبان در بیانیهای «سه روز آتشبس» به مناسبت عید قربان اعلام کردند که از امروز جمعه، ۹ اسد آغاز میشود.
اعلام زودهنگام خبر آتشبس از سوی طالبان، امیدها برای سپریکردن عیدی امن و آرام و با نشاط برای مردم افغانستان را افزایش داد؛ به ویژه در حالی که این خبر، همزمان شد با انتشار پیام عیدی رهبر طالبان که در آن، بیش از هر چیزی بر صلح و گفتگو تأکید شدهبود و به نحو بیسابقهای خبر چندانی از خشونت و جنگ و «جهاد» نبود.
با اینهمه انفجار لوگر که در شامگاه عید قربان رخ داد، یکبار دیگر کام مردم افغانستان را تلخ کرد و فضای شادی و شعف پیش از عید را تبدیل به غم و غصه و ماتم کرد.
با وجود آنکه طالبان مثل بسیاری از رویدادهای خونبار چندماه اخیر پس از امضای توافقنامه صلح با امریکا، دستداشتن در انفجار لوگر را رسما رد کردهاند؛ اما دولت افغانستان، انگشت اتهام را به سمت آن گروه نشانه رفته و طالبان را متهم به حمایت از تروریزم، کشتار و خشونت کردهاست.
صرف نظر از موضع دولت، واقعیت این است که این حمله تنها یکروز پیش از آغاز رسمی آتشبس سه روزه طالبان، رخ داده و از جانب دیگر، هدف اصلی آن، کشتن نیروهای امنیتی بوده که برای تأمین امنیت ایام عید قربان آمادگی میگرفتند، بر این اساس به باور کارشناسان، بعید نیست که این رویداد، کار طالبان باشد.
با این حال، چرا طالبان مسئولیت مستقیم این حمله را بر عهده نگرفتند؟ برای این پرسش، دو پاسخ ممکن است وجود داشته باشد: یکی اینکه این حمله در شامگاه عید قربان رخ داد؛ زمانی حساس و مهم که بازخوردها و بازتابهای آن فضای شادمانی پیش از عید را متأثر کرد و واکنشهای منفی و آکنده از خشم و انزجار مردم افغانستان علیه تروریستها را برانگیخت. بنابراین، طالبان شاید به دلایل سیاسی، سعی کردهباشند از پذیرش مسئولیت این رویداد، فاصله بگیرند تا به دام و دامن نفرت و خشم مردم نیافتند. پاسخ دوم هم احتمالا این است که در این رویداد نیز مثل بسیاری از وقایع مشابه، غیر نظامیان هم قربانی دادهاند. بنابراین طالبان که قویا متهم به کشتار وسیع و بیرویه غیر نظامیان هستند، در آستانه مذاکرات صلح و در شعاع رهنمودهای رهبر شان در پیام عید، تلاش میکنند دستداشتن در حملاتی که موجب کشتار غیر نظامیان میشود را انکار کنند.
مخالفان صلح؟
در این میان، اگر موضع طالبان مبنی بر رد دخالت در سازماندهی و اجرای حمله لوگر را درست تلقی کنیم، یک عامل دیگر مطرح میشود و آن مخالفان صلح است. رهبران طالبان اخیرا ادعا کردند که عواملی در درون دولت افغانستان نمیخواهند صلح به سرانجام برسد و سعی میکنند آن را تخریب کنند. با این وجود، این ادعا چندان جذابیت و اعتباری ندارد، به این دلیل ساده که دولت افغانستان از سالها پیش تاکنون، پیشگام طرحهای آشتی و صلح بوده و در مقابل، این طالبان بودهاند که همواره سر برتافته و از پذیرش آن امتناع کردهاند.
اما اخیرا بلومبرگ یک گزارش مهم منتشر کرد مبنی بر اینکه گروههای تروریستی در پاکستان برای ایجاد یک جبهه واحد به منظور تخریب صلح و دامنزدن به جنگ در افغانستان و برخی دیگر از کشورهای آسیایی، متحد شدهاند.
اینکه انگیزه اصلی این گروهها ضدیت و مخالفت با «پیروزی» طالبان از راه صلح است یا کمک به اهداف آن گروه، مشخص نیست؛ اما این واقعیت را نمیتوان انکار کرد که همه آنها از حمایت مستقیم یا غیر مستقیم رژیم اسلامآباد برخوردار اند و هدف پاکستان، حفظ و گسترش و تقویت تروریزم به منظور رسیدن به اهداف استراتژیک خود در افغانستان و دیگر کشورها است. بنابراین پاکستان حتی در صورت صلح طالبان، هرگز نمیخواهد اهرم کاربردی و ابزار راهبردی تروریزم را از دست بدهد.
از این منظر، شاید حمله خونین لوگر، نخستین گام این جبهه متحد تروریزم بینالمللی به منظور تخریب روند صلح افغانستان باشد که در زمانی حساس و حیاتی در شامگاه عید قربان، در آستانه آغاز آتشبس سه روزه و همزمان با پیشرفت تلاشها برای شروع مذاکرات داخلی صلح صورت گرفت؛ صلحی خونین که با عید خون، کلید میخورد.