خوشبین نباشیم، بایدن همان ترامپ است

تصور می‌شود که مواضع ترامپ و بایدن دو رقیب اصلی در انتخابات ریاست جمهوری امریکا درباره افغانستان به طرزی شگفت‌انگیز، شبیه است. جو بایدن گفته‌است که به جنگ‌های بی‌پایان در افغانستان و خاورمیانه خاتمه می‌دهد و بیش‌تر نیروهای امریکایی را از افغانستان به خانه می‌آورد و مأموریت آن‌ها را به طور دقیق بر مبارزه با القاعده و داعش متمرکز می‌کند. او در یک مناظره تلویزیونی با سایر داوطلبان نامزدی حزب دموکرات در ماه فبروری امسال گفت: «درباره افغانستان باید بگویم، من کاملا مخالف ایده ملت‌سازی در این کشور بودم… ممکن نیست که آن کشور متحد شود، هیچ امکان ندارد که آن کشور یکپارچه شود.» وی در همین خصوص اضافه کرد که اما شاید بتوان با اقداماتی از انجام حملات بیش‌تر از خاک افغانستان جلوگیری کرد.

او به طور ضمنی فدرالیزم را راه حل افغانستان دانسته‌بود و قبلا درباره فدرالی‌شدن عراق نیز صحبت کرده‌بود.

به جز فدرالیزم به نظر می‌رسد که دیدگا‌‌‌ه‌های بایدن درباره افغانستان بسیار شبیه رویکرد رقیب جمهوری‌خواه او دونالد ترامپ است. ترامپ نیز مانند بایدن معتقد است که باید به جنگ‌های بی‌پایان پایان داد، نیروهای امریکایی را به خانه بازگرداند، با طالبان صلح کرد و مبارزه با تروریزم را با هزینه‌های کم‌تر از راه‌هایی دیگر و با تمرکز بر گروه‌هایی مانند القاعده و داعش متمرکز کرد. 

بنابراین، عجیب نیست که جو بایدن تاکنون درباره توافق صلح دولت ترامپ با طالبان، سکوت کرده‌است. این سکوت می‌تواند نشانه تأیید و رضایت باشد؛ زیرا یکی از مهم‌ترین اهداف او یعنی بازگرداندن نیروهای امریکایی را از جنگی که امکان پیروزی در آن منتفی است، محقق می‌کند.

نکته دیگر این‌که بایدن هم مانند ترامپ، قایل به «اتحاد استراتژیک» میان کابل و واشنگتن نیست، طالبان را «دشمن» امریکا نمی‌داند و صلح و جنگ با آن گروه را مشکل داخلی افغانستان می‌داند. این‌ها همان مواردی هستند که پیش‌ از این، در راهبرد ترامپ در قبال افغانستان نیز مد نظر قرار گرفته و در حال عملیاتی‌شدن است.

با این حساب، برخلاف محاسبات سیاست‌گذاران دولت افغانستان، حتی اگر بایدن نیز به پیروزی برسد، نمی‌توان انتظار داشت که سیاست‌های جاری واشنگتن در قبال جنگ افغانستان از بنیاد تغییر کند، روند خروج نیروهای امریکایی متوقف شود، پیمان صلح امریکا و طالبان، منحل گردد و سرکوب تروریزم و تقویت دولت و نیروهای امنیتی افغانستان به عنوان راهبرد اصولی امریکا در برابر افغانستان، دوباره احیا شود.

آنچه برای دولت آینده امریکا اهمیت دارد، کسب اطمینان از این موضوع است که افغانستان به کام تروریزم بین‌المللی سقوط نکند و امنیت ملی و منافع راهبردی آن کشور از سوی جریان‌های تروریستی در افغانستان، مورد تهدید قرار نگیرد. از نظر جو بایدن برای این منظور، نیازی به حفظ و یا افزایش نیروهای نظامی امریکا در افغانستان نیست؛ بلکه واشنگتن می‌تواند با تراضی و تبانی با پاکستان بر این مسایل غلبه کند و اسلام‌آباد را مجاب کند تا با واگذاری یک پایگاه نظامی در قلمرو خود به نیروهای امریکایی امکان دهد که تهدیدهای بالقوه از افغانستان را زیر نظر داشته باشند و از اقدام تروریست‌ها علیه منافع حیاتی امریکا جلوگیری کنند.

این‌همه در حالی است که دولت افغانستان به شدت امیدوار است که ترامپ شکست بخورد، بایدن بیاید و وضعیت جاری به نفع رویکردهای کابل در قبال صلح و جنگ، تغییر کند.

به همین دلیل، کابل سعی فراوانی می‌کند تا در مقابل آخرین فشارهای دولت ترامپ برای رسیدن به توافق با طالبان، مقاومت کند و این مقاومت را تا زمانی ادامه دهد که سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری امریکا که روز سه شنبه برگزار می‌شود، مشخص گردد.

به رغم این رویه اما واقعیت این است که در قبال بحران افغانستان، تفاوتی میان ترامپ و بایدن وجود ندارد. هر دو چهره قایل به پایان جنگ امریکا، خروج نظامیان امریکایی، اولویت‌دادن به پاکستان، بی‌اعتنایی به وضعیت داخلی افغانستان و بی‌توجهی نسبت به آینده غبارآلود دولت مستقر در کابل هستند.

پس خوشبین نباشیم، بایدن نسخه دموکرات ترامپ است و اگر او پیروز شود، تغییر مهمی در وضعیت افغانستان ایجاد نخواهد شد.