ابقای خلیلزاد؛ امید طالبان، هراس کابل
صلح افغانستان همچنان با آینده‌ای پیچیده و نامشخص رو به رو است. انتقال قدرت در واشنگتن، این شرایط را پیچیده‌تر کردهاست. هم کابل و هم طالبان با حسی آمیخته با امید و هراس، تحولات و مواضع مرتبط با افغانستان را در دولت جدید امریکا دنبال می‌کنند. در میانه امیدها و خونش‌بینی‌هایی که پیرامون تغییر رویکرد بایدن نسبت وضعیت افغانستان در کابل شکل گرفته، شاید بدترین خبر، ابقای خلیلزاد در سمت کنونی او باشد.
سی‌ان‌ان به نقل از سه منبع گزارش داده که جو بایدن دموکرات، ماموریت زلمی خلیلزاد را که یک سیاستمدار جمهوری‌خواه است به عنوان نماینده ویژه وزارت خارجه این کشور در امور صلح افغانستان تمدید خواهد کرد.
خلیلزاد دو سال پیش از سوی دولت ترامپ به عنوان نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان تعیین شده‌بود.
او در دوره ماموریت خود به عنوان نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان ۱۱ دور مذاکره را در طول ۱۸ ماه با نمایندگان طالبان به پیش برد.
تحلیل‌گران این اقدام را نشانه تمایل دولت بایدن به ادامه مسیر ترامپ در زمینه صلح با طالبان عنوان کرده‌اند.
این در حالی است که دولت افغانستان انتظار داشت با آمدن بایدن، مسیر مذاکرات، تغییر کند، راهبرد امریکا در قبال طالبان و صلح با آن گروه از بنیاد دستخوش تحول شود و دیدگا‌ه‌ها و دغدغه‌های کابل در زمینه حفظ نظام و دستاوردهای آن، چگونگی صلح با طالبان، حضور نیروهای خارجی و مبارزه با تروریزم، در اولویت قرار بگیرد.
این تصمیم در صورت اعلام رسمی، به همان میزان که می‌تواند برای دولت کابل، سنگین و ناگوار باشد، برای طالبان، امیدبخش و خوشحال‌کننده است.
خلیلزاد معمار اصلی روند کنونی صلح محسوب می‌شود و به شدت حامی طالبان است. او به نیابت از امریکا توافقنامه صلح دوحه را امضا کردهاست؛ توافقی که مورد اعتراض شدید کابل است و از حمایت جدی پاکستان و طالبان برخوردار میباشد.
مطالب مرتبط:
اینکه آیا در نهایت، خلیلزاد به طور رسمی در این سمت ابقا می‌شود و اگر شود این تصمیم تا چه زمانی پایدار خواهد ماند، هنوز مشخص نیست؛ اما در حال حاضر، تغییر بزرگی که دولت افغانستان انتظار داشت، رخ نداده‌است. احتمالا دولت جو بایدن نیز روند کنونی صلح را حفظ میکند و به آن به مثابه یک «فرصت تاریخی» می‌نگرد؛ چیزی که در گفتگوی تلفونی اخیر مشاوران امنیت ملی رؤسای جمهوری دو کشور نیز از سوی جک سالیوان، مورد تأکید قرار گرفته‌است.
با این حال، نشانه‌های کوچکی از تغییر نیز دیده می‌شود. از جمله اینکه از این پس، شاهد هماهنگی بیش‌تری میان امریکا، ناتو و اتحادیه اروپا در رابطه با مسایل افغانستان خواهیم بود. ادبیات دیپلماتیک و تعامل عملی کابل – واشنگتن نیز برخلاف دوره ترامپ که به ویژه در ماه‌های پس از امضای توافقنامه دوحه بسیار سرد و تهاجمی و مقابله‌جویانه شده‌بود، تغییر خواهد کرد و دیپلمات‌های دولت بایدن احتمالا با تکریم و احترام بیش‌تری با مقام‌های کابل، ارتباط برقرار می‌کنند، به رعایت استقلال و حاکمیت ملی افغانستان، تظاهر خواهند کرد و گفتگو درباره دغدغه‌هایی مانند حقوق بشر، وضعیت زنان و دختران و سایر دستاوردهای دو دهه اخیر، بیش‌تر از دوران ترامپ، در روند صلح مورد توجه قرار خواهد گرفت. با این‌همه، آنچه در نهایت، تعیین‌کننده سرنوشت غایی صلح و جنگ افغانستان خواهد بود، نحوه تعامل یا تقابل دولت بایدن با توافقنامه دوحه است؛ چیزی که در صورت تمدید حضور خلیلزاد، رویاهای کابل را وارونه تعبیر میکند.
در این میان، نقش پاکستان نیز اهمیت زیادی دارد. پاکستان از هم‌اکنون خواستار ادامه مسیر ترامپ توسط بایدن و حفظ توافقنامه دوحه شده‌است؛ خواسته‌ای که بازتاب‌دهنده سیاست اصولی اسلا‌م‌آباد در این زمینه میباشد و با توجه به شناختی که از نگاه جو بایدن به نقش پاکستان در تحولات سیاسی و امنیتی افغانستان وجود دارد، روی مواضع بعدی او درباره جنگ و صلح نیز تأثیر خواهد گذاشت، و این یکی دیگر از مسایلی است که طالبان را همچنان به رویکرد مساعد دولت جدید امریکا در قبال توافق دوحه، امیدوار نگاه می‌دارد و به همان اندازه، تردید و هراس و نگرانی کابل را تشدید میکند.
