نگاهی به نامه برادرانه ملا برادر به مردم امریکا
ملا عبدالغنی برادر؛ معاون سیاسی رهبر طالبان و رییس دفتر آن گروه در دوحه، با انتشار یک نامه سرگشاده خطاب به مردم امریکا، بهترین راه پایاندادن به جنگ جاری در افغانستان را اجرای کامل توافق دوحه خوانده و تأکید کردهاست که طالبان به این توافق، متعهد است و امریکا هم باید به تعهدات خود پایبند باشد.ملا برادر نوشتهاست که «جریان ۱۹ ساله گذشته ثابت کرد که موضوع افغانستان با کاربرد زور و قدرت، استراتژی های جنگی و تبدیلی جنرالان حل نمیشود.»
ملا برادر ادعا کرده که طالبان پس از امضای توافقنامه صلح با امریکا «به هدف عملیکردن کامل پیمان دوحه، کاهش قابل ملاحظهای در عملیاتها آورد و مذاکرات بینالافغانی را عملا آغاز کرد.»
او مدعی شده که «این یک حقیقت مسلم است که قاطع اکثرت ملت از امارت اسلامی حمایت میکند و این نتیجه نصرت خداوند متعال و حمایت همین ملت است که مبارزه ما را به سرحد کامیابی رساندهاست.»
نخستین پیام این نامه، تمایل به سازش و خویشتنداری است؛ به گونهای که به نظر نمیرسد این نامه از سوی یک طرف متخاصم خطاب به مردم کشوری نوشته شدهباشد که رژیم امارت طالبان را ساقط کرده، ۲۰ سال با آن گروه جنگیده، هزاران نفر از نیروهایش را کشته و رهبران و فرماندهانش را نابود کردهاست.
ملا برادر تلاش کردهاست با استفاده از زبان و ادبیات آرام و سازشکارانه دیپلماتیک، دولت بایدن را ترغیب کند که میراث ترامپ در توافق با طالبان را به خطر نیاندازد و به توافقنامه دوحه، اعتبار و اهمیت بدهد.
این نشان میدهد که طالبان امتیازهای بزرگ و بیمانندی در توافق دوحه به دست آوردهاند که حاضر نیستند آن را به آسانی از دست بدهند. به همین دلیل، هم زمانی که اعلام شد که دونالد ترامپ به کرونا مبتلا شده و هم هنگام برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا، منابع مختلف گزارش دادند که طالبان برای سلامت و پیروزی ترامپ «دعا» میکنند. این دعا اما نه برای ترامپ؛ بلکه برای بقا و حیات توافق دوحه بود که با شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و به قدرت رسیدن جو بایدن عمیقا به خطر افتادهاست؛ به ویژه اکنون که ناتو هم اعلام کرده، قصد ندارد افغانستان را در پایان ماه می سال جاری میلادی، ترک کند و خروج از افغانستان، تابع شرایط در این کشور خواهد بود.
دولت امریکا اما همچنان در حال ارزیابی دوباره توافقنامه دوحه و آنالیز دقیق پیامهای بین خطوط بخشهای محرمانه و فوق سری این متن تاریخی است، به همین جهت، تاکنون موضع رسمی خود را در این باره اعلام نکردهاست. بنابراین ملا برادر، این نامه را درست در زمانی منتشر کرده که ناتو در آستانه برگزاری یک نشست در سطح وزرای دفاع کشورهای عضو به منظور تصمیمگیری درباره حضور یا خروج از افغانستان است و دولت بایدن در واشنگتن نیز توافقنامه دوحه را مطالعه میکند تا درباره ادامه روند مبتنی بر این توافق یا تجدید نظر در این باره تصمیم بگیرد.
این نامه اما نه خطاب به ناتو نوشته شده و نه مستقیما دولت جدید امریکا را مخاطب قرار داده؛ بلکه ملا برادر آن را عنوانی «مردم امریکا» نوشته و به صورت سرگشاده منتشر کردهاست. شاید به این هدف که گروههای فشار، کمپینهای ضد جنگ، خانوادههای سربازان کشتهشده امریکایی، کهنهسربازان خسته از نبرد و… را ترغیب کند تا بر دولت بایدن فشار بیاورند که به طولانیترین جنگ تاریخ امریکا پایان بدهد و نظامیان امریکایی را به خانه فرابخواند.
این نامه اما همانگونه که اشاره شد، با لحنی آرام و دیپلماتیک نوشته شدهاست. در آن هیچ خبری از تهدیدهای معمول طالبان دیده نمیشود. آمادگی برای بازگشت به جنگ در صورت عدم خروج نیروهای امریکایی و خارجی هم در آن وجود ندارد؛ اگرچه ملا برادر، حق «دفاع» از افغانستان در برابر اشغال را برای مردم کشور، محفوظ دانستهاست.
هدف از این لحن و فحوا و ادبیات شاید این است که به امریکا و دیگر شرکا و متحدان آن کشور اطمینان دادهشود که طالبان برخلاف آنچه گفته میشود، ترسناک نیستند و بازگشت آن گروه به قدرت، خطری را متوجه هیچکس نمیکند.
در همین راستا معاون سیاسی رهبر طالبان در این نامه بر تعهد آن گروه در قبال همه حقوق زنان در چارچوب شریعت، پرهیز از تبعیض و امتیاز میان شهروندان و اقوام، تأمین آزادی بیان در قالب قوانین اسلامی و پرهیز از حمله بر کشورهای دیگر هم تأکید کرده و به طور مشخص، به جهان «اطمینان» دادهاست.
اینها همه به معنای آن است که این عضو شورای رهبری طالبان به طور مذبوحانهای تلاش کردهاست تا در آستانه اتخاذ تصمیمهای مهم از سوی ناتو و دولت امریکا، بر این مواضع تأثیر بگذارد و تصویر روتوششدهای از یک گروه خشن، انحصارطلب، قومگرا، سرکوبگر، ضد آزادی، حامی تروریزم و مرتبط با شبکههای عظیم تروریستی بینالمللی، ارائه کند.
این در حالی است که عملکرد بدنه نظامی طالبان به ویژه شبکه تروریستی حقانی و متحد راهبردی آن القاعده، هرگز با این تصویر همخوانی ندارد. خشونت و خونریزی و ترور و آدمکشی و بمبگذاری و پرهیز از آتشبس و ادامه کشتار نظامیان و غیر نظامیان و… واقعیتهایی است که همیناکنون جریان دارد. در طول ۲۰ سال گذشته نیز طالبان و شبکه حقانی، مرتکب فجیعترین جنایتها علیه همه اقشار جامعه افغانستان شدهاند.
بنابراین آیا نامه محافظهکارانه و عمیقا برادرانه آقای برادر خطاب به مردم امریکا، نگاه مردم افغانستان را نیز نسبت به این گروه و متحدانش تغییر خواهد داد؟