گزارش تازه «سیگار»؛ افزایش خشونت طالبان، حضور القاعده و داعش و خطر شکست صلح

بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) در تازه‌ترین گزارش خود هشدار داده‌است که خشونت‌های لجام‌گسیخته طالبان که هر سه ماه افزایش یافته‌است، حضور و فعالیت القاعده و طالبان و مسایلی مانند خروج پیمانکاران دفاعی خارجی و قطع کمک‌های جهانی به دولت افغانستان، ممکن است خطر شکست روند صلح را در پی داشته و وضعیت را پیچیده‌‌تر کند.

سیگار روز چهارشنبه، ۲۰ حوت، با نشر گزارشی امنیت را عمده‌ترین چالش در افغانستان عنوان کرده و گفته‌است که طالبان تاکتیک‌ها، سطح بالای خشونت و اهداف سیاسی خود را تغییر نداده و گروه‌های تروریستی دیگر مانند داعش و القاعده هنوز هم در افغانستان حضور دارند.

بر اساس گزارش سیگار از زمان امضای توافق‌نامه امریکا – طالبان در سال گذشته، حملات طالبان در هر سه ماه نسبت به سه ماه مشابه در سال ۲۰۱۹ بیش‌تر بوده‌است.

پیامد خروج پیمان‌کاران

همزمان جان ساپکو؛‌رئیس بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) گفته است که خروج هزاران پیمانکار دفاعی خارجی از افغانستان می تواند برای نیروهای افغان “ویرانگرتر” از خروج سربازان آمریکایی باشد.

رئیس سیگار در یک نشست مجازی در اندیشکده «مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی»در واشنگتن گفته که تا ماه اکتبر بیش از ۱۸ هزار پیمانکار از جمله شش هزار آمریکایی و هفت هزار پیمانکار کشورهای ثالث در افغانستان فعال بودند.

به گفته او، توجه بیشتر روی خروج ۲۵۰۰ سرباز امریکایی متمرکز شده است، در حالیکه خروج پیمانکاران می تواند برای کارآیی نیروهای امنیتی افغان از خروج نیروهای باقی مانده آمریکایی ویرانگرتر باشد.

او گفته است «دولت افغانستان تکیه سنگینی بر این پیمانکاران خارجی و آموزش دهندگان دارد» و توضیح داد که کار ۴۰ درصد آنها نگهداری از تجهیزات، مدیریت زنجیره تدارکات یا آموزش پرسنل امنیتی افغانستان در زمینه تجهیزات پیشرفته است.

ساپکو افزوده است که پیمانکاران ۱۰۰ درصد کار نگهداری از هلی کوپترهای بلک‌هاک نیروی هوایی افغانستان و هواپیماهای ترابری سی-۱۳۰ را انجام می دهند و یک ارزیابی تازه توسط پنتاگون نشان داده که بدون آنها هیچ یک از هواپیماهای ارتش افغانستان “برای بیش از چند ماه عملیاتی نمی مانند.

خطر بروز خشونت‌های تازه
سیگار افزوده که بدون توافق صلح پایدار و آتش‌بس سراسری، افغانستان احتمالا با تهدیدات متعدد سازمان‌های خشونت‌طلب افراطی مواجه خواهد بود.

در این گزارش آمده‌است که هرگونه توافق سیاسی ممکن است منجر به سرکشی گروه‌های کوچک و سبب شورش و ناامنی دیگر شود. به گفته سیگار،‌ توقف ماموریت آموزشی، مشورتی و حمایتی نیروهای ایالات متحده برای نهادهای امنیتی افغانستان، ممکن است این مشکلات را پیچیده‌تر کند.

موانع ادغام طالبان به زندگی عادی
سیگار ادغام مجدد جنگجویان طالبان به زندگی عادی را یک چالش جدی خوانده و گفته‌است که بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، گروه طالبان ۵۵ تا ۸۵ هزار جنگجو دارد و ممکن است برخی از این جنگجویان به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان مدغم شوند و برخی دیگر به زندگی عادی و ملکی برگردند.

در این گزارش آمده‌است که حکومت‌داری و اقتصاد ضعیف، ادامه ناامنی‌ها، آینده نامعلوم سیاسی، حاکمیت ضعیف قانون و آسیب‌دیدن بافت اجتماعی بر اثر ده‌ها سال جنگ، از جمله عواملی است که می‌تواند به ادغام مجدد جنگجویان طالبان به زندگی عادی، آسیب برساند.

پیامدهای اقتصادی خروج نیروهای خارجی
در بخشی از گزارش سیگار آمده‌است که کمک‌های ۸.۶ میلیارد دالری جامعه جهانی در حال حاضر برای سکتورهای نظامی و ملکی افغانستان، این کشور را کاملا متکی به کمک‌های خارجی کرده‌است. بر اساس گزارش،‌ در صورت خروج نیروهای خارجی از افغانستان، کشورهای کمک‌کننده می‌توانند به گونه‌ای در افغانستان نفوذ کرده و نیز در صورت کم‌کردن بیش از حد و سریع کمک‌ها و یا اصرار بر شرایطی که امکان دستیابی به آن‌ها وجود ندارد، روند صلح را تهدید کند.

مواد مخدر و مبارزه بی‌اثر با فساد
در گزارش سیگار آمده‌است که اثرات مخرب تجارت غیر قانونی مواد مخدر در افغانستان فراتر از تاثیرات صحی است و سبب تمویل شورشیان، تقویت فساد و تحریک جرایم جنایی می‌شود. براساس گزارش سیگار حتی همه‌گیری کووید – ۱۹ نیز بر تجارت تریاک در افغانستان تاثیری نداشته‌ که این خود یک چالش عمده دیگر خوانده شده‌است.

چالش دیگر در گزارش تازه سیگار، موضوع فساد گسترده در افغانستان است. در این گزارش آمده‌است که عدم رسیدگی مؤثر به فساد سیستماتیک در افغانستان به این معنی است که برنامه‌های بازسازی ایالات متحده، در بهترین حالت به اندازه کافی مؤثر نبوده، و در بدترین حالت ناکام خواهد شد.

سیگار گفته‌است که دولت افغانستان اقدامات محدودی را برای جلوگیری از فساد سیستماتیک انجام داده‌است؛ اما اقدامات ملموس‌تری لازم است. در گزارش آمده‌است که دولت افغانستان اغلب به‌جای اقدامات مشخصی که باعث کاهش فساد شود، اصلاحات روی کاغذ مانند تهیه مقررات یا جلسات را انجام می‌دهد.