از طالبان چه میخواهیم؟
همانگونه که اعلام طالبان مبنی بر پایان جنگ در کشور، بسیاری از مردم افغانستان به ویژه قربانیان مظلوم جنگهای چند دهه اخیر را خوشحال خواهد کرد، انتظار میرود تعهد طالبان به تغییرات امیدبخش و رویکردهای مثبت آنان در قبال اقوام و اقلیتها، زنان و رسانهها و اعمال دقیق و عادلانه فرمان تاریخی عفو عمومی نیز این خوشحالی سراسری را در مقیاسی مضاعف گسترش دهد و زمینهساز عبور افغانستان به آیندهای استوار بر صلح و ثبات سراسری و استقرار یک نظام مبتنی بر عدالت و اراده جمعی همه مردم افغانستان گردد. طالبان اکنون تقریبا سراسر افغانستان را در کنترل و تسلط خود دارند. پس از فرار اشرفغنی از کشور، نیروهای طالبان به سرعت وارد کابل پایتخت شدند و زمام امور را در دست گرفتند.
با این وجود هنوز کشور با بحران سیاسی روبهرو است، مردم نسبت به آینده عمیقا نگران اند، عدهای به طور رقتانگیزی تلاش میکنند از کشور بگریزند و هیچکس نمیداند که مدیریت امور سیاسی و اجرایی افغانستان در دست کیست.
ذبیحالله مجاهد؛ سخنگوی طالبان در نخستین نشست خبری رسمی خود با خبرنگاران در کابل اعلام کرد که تلاشها برای تشکیل ساختار سیاسی افغانستان به شدت جریان دارد و به زودی در این باره تصمیم گرفته خواهد شد.
از سوی دیگر، حامد کرزی و عبدالله عبدالله نیز اعلام کردهاند که به حضور خود در کابل ادامه میدهند تا به راه حلی برای دستیابی به یک سیستم سیاسی به منظور اداره کشور دست پیدا کنند.
با این حساب، به باور ناظران، این ضرورتی اساسی است که در آیندهای نزدیک، رهبران افغان با محوریت طالبان به یک تصمیم جمعی برای تعریف یک ساختار سیاسی پایدار، فراگیر، قابل اعتماد و مورد حمایت همه اقشار و اقوام کشور دست پیدا کنند تا وضعیت مرزی کنونی پایان یابد و کشور به سمت ثبات و استقرار سیاسی هدایت شود.
از جانب دیگر، موضعگیریهای ذبیحالله مجاهد در نخستین نشست خبری مستقیماش با خبرنگاران در کابل هم امیدها برای بهبود وضعیت را به شدت افزایش داد.
آقای مجاهد بار دیگر به فرمان تاریخی رهبر طالبان مبنی بر عفو عمومی کارمندان دولتی، نظامیان و اعضای قوای مسلح دولت پیشین و حتی ترجمانهای نظامیان خارجی تاکید کرد و گفت که زنان، رسانهها و همه اقشار کشور میتوانند در چارچوب قوانین اسلامی و اصول و مقررات نظام جدید به فعالیت خود در همه بخشها ادامه دهند.
آقای مجاهد همچنین بر صلح، ایجاد دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام و اقشار و نیز ایجاد تحول گسترده اقتصادی در آیندهای نزدیک تاکید کرد که به گفته او نیازمند صلح همگانی و امنیت سراسری است.
این موضعگیریها به باور بسیاری از ناظران، نشانه تغییرات بزرگ در رویکرد طالبان میباشد و به معنای آن است که تحریک اسلامی طالبان با استفاده از تجربه پیشین خود در دوران حکومت امارت اسلامی که در نهایت منجر به شکست و فروپاشی شد، درسهای بزرگی فراگرفته و آماده اعمال تغییرات عمیق و گسترده به منظور حکومتداری پایدار و مبتنی بر حمایت مردم و مشارکت عادلانه همه اقشار سیاسی و اجتماعی و مذهبی میباشد.
انتظار میرود به زودی توافقی برای تعریف یک ساختار سیاسی به عمل بیاید تا در گام بعدی، قوانین و مقررات برای اداره امور کشور ایجاد گردد و رویکردها و سیاستهای اصولی که در نشست خبری ذبیحالله مجاهد مورد تصریح و تاکید قرار گرفت در عمل پیاده گردد و به این ترتیب، اعتماد و اطمینان عمومی نسبت به تغییرات مثبت جدید فراهم شود.
از جانب دیگر، رفتار عملی طالبان با مردم و شهروندان هم نشانگر آن است که آنان تغییرات بزرگ سالهای اخیر را به خوبی درک کردهاند و آماده به رسمیتشناختن حقوق بدیهی انسانی و اسلامی مردم در چارچوب ارزشهای ملی، باورهای اعتقادی و اصول دینی بدون تلاش برای تحمیل یک قرائت و خوانش خاص هستند.
این بدون شک، پیامی مثبت و امیدبخش به مردم افغانستان میفرستد که روزهای خوب و روشنی در انتظار آنان است و با پایانیافتن جنگ و خشونت و خصومت و خونریزی و فروپاشی عوامل اقتدارگرا و جاهطلب این فجایع، میتوان به آیندهای امن و صلحآمیز و مبتنی بر تفاهم و همپذیری ملی امید داشت.
همانگونه که اعلام طالبان مبنی بر پایان جنگ در کشور، بسیاری از مردم افغانستان به ویژه قربانیان مظلوم جنگهای چند دهه اخیر را خوشحال خواهد کرد، انتظار میرود تعهد طالبان به تغییرات امیدبخش و رویکردهای مثبت آنان در قبال اقوام و اقلیتها، زنان و رسانهها و اعمال دقیق و عادلانه فرمان تاریخی عفو عمومی نیز این خوشحالی سراسری را در مقیاسی مضاعف گسترش دهد و زمینهساز عبور افغانستان به آیندهای استوار بر صلح و ثبات سراسری و استقرار یک نظام مبتنی بر عدالت و اراده جمعی همه مردم افغانستان گردد.