داعش بزرگ‌ترین چالش امنیتی طالبان
حدود ۱۰ روز پس از آن‌که طالبان بر کابل پایتخت تسلط پیدا کردند، دست‌کم دو انفجار مرگبار، میدان هوایی کابل را هدف قرار داد؛ انفجارهایی که گفته می‌شود در آن ده‌ها نفر کشته و زخمی شده‌اند.
یک مقام طالبان گفته‌است که شماری از اعضای آن گروه نیز در میان قربانیان هستند.
این انفجارها پس از آن صورت می‌گیرد که مقام‌های نظامی و سیاسی امریکا و بریتانیا دو روز پیش درباره حمله قریب‌الوقوع داعش در میدان هوایی کابل هشدار داده‌بودند.
تنها ساعاتی پیش از رویداد، دولت بریتانیا نسبت به نزدیک‌بودن حمله هشدار داد و از شهروندانش خواست به میدان هوایی نروند.
با وجود هشدارهای قبلی و علیرغم این‌که امنیت داخلی میدان هوایی کابل در اختیار نیروهای نظامی به رهبری امریکا بوده و امنیت خارجی آن را نیز نیروهای طالبان تامین می‌کنند، انفجارها سرانجام رخ داد و به این ترتیب عوامل این رخداد موفق شدند.
فارغ از آن‌که قربانیان این کشتار چه کسانی هستند و اصولا هدف از این انفجارها آماج قرار دادن چه طیف از افراد بوده، نفس وقوع انفجارها چالشی جدی در برابر طالبان محسوب می‌شود.
طالبان پس از تسلط بر کابل بارها اعلام کردند که جنگ پایان یافته و با غرور و افتخار تصریح کردند که در روزهای اخیر حتی یک نفر در کشور کشته نشده‌است.
این بدون تردید هم برای گروه طالبان یک امتیاز استثنائی و فوق‌العاده محسوب می‌شود و هم برای مردمی که ۴۰ سال از جنگ رنج برده و قربانی ناامنی‌های فاجعه‌بار شده‌اند.
به همین دلیل، حتی بسیاری از مخالفان و منتقدان طالبان هم ایجاد امنیت سراسری و آرامش ملی را یکی از موهبت‌های ارزشمند ناشی از تسلط آن گروه بر افغانستان می‌دانستند و آن را مغتنم و ارزشمند می‌شمردند.
تصوری که به نظر می‌رسد با انفجارهای مرگبار میدان هوایی کابل رنگ می‌بازد و نگرانی‌های گسترده درباره چشم‌انداز امنیتی افغانستان حتی پس از پایان جنگ و تسلط طالبان را دوباره احیا می‌کند.
اگرچه دست‌کم تا زمان نوشتن این مقاله هیچ گروهی مسئولیت انجام انفجارهای کابل را بر عهده نگرفته؛ اما مقام‌های غربی به ویژه امریکایی‌ها پیش از این ادعا کرده‌بودند که «داعش» قصد حمله بر میدان هوایی کابل را دارد.
نامی آشنا برای مردم افغانستان و در عین حال کشورهایی که معتقد اند داعش پروژه‌ای امریکایی است که به منظور استمرار ناامنی و خشونت در افغانستان و صدور تروریزم از خاک افغانستان به کشورهای دیگر به ویژه جمهوری‌های آسیای میانه، روسیه، چین، هند و ایران طراحی شده‌است.
این‌که حتی پیش از وقوع حمله‌هایی نظیر انفجارات میدان هوایی کابل، امریکایی‌ها از آن باخبر می‌شوند و عامل اصلی آن را نیز می‌شناسند، بیش از آن‌که به قدرت و سیطره اطلاعاتی امریکا مربوط باشد به گمانه‌زنی‌ها و اتهام‌ها درباره روابط پیچیده واشنگتن با گروه‌هایی مثل داعش نسبت داده می‌شود و این گمانه‌زنی‌ها را تقویت می‌کند.
با این‌حال، حملات خونبار دیروز در حوزه نفوذ و قدرت طالبان رخ داد. آن هم درست زمانی که طالبان می‌گویند پیام‌آور صلح، پایان جنگ و استقرار امنیت و ثبات هستند و اجازه فعالیت هیچ گروه تروریستی در خاک افغانستان را نخواهند داد.
نکته دیگر این است که اگر آن‌گونه که امریکایی‌ها ادعا کرده‌اند به واقع حملات کابل از سوی داعش سازمان‌دهی و انجام شده‌باشد این بزرگ‌ترین چالش امنیتی در برابر طالبان محسوب می‌شود.
طالبانی که ادعا می‌کنند امریکا بزرگ‌ترین ابرقدرت امروز جهان را به زانو درآورده و از افغانستان بیرون رانده‌اند و عمده‌ترین رقبای نظامی داخلی‌شان را نیز مهار کرده و یا در حال مذاکره برای مجاب‌کردن‌شان به هدف پیوستن به آن گروه و تشکیل دولت آینده هستند.
اما نکته مهم این است که طالبان تاکنون درباره داعش هیچ‌گونه موضع‌گیری روشن و رویکرد مشخص نداشته‌اند.
در آخرین مورد، ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگو و سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در پاسخ به پرسشی درباره نحوه برخورد این گروه با داعش صرفاً به این نکته اشاره کرد که چالش‌های امنیتی وجود خواهد داشت؛ اما نگفت که رهیافت و راهکار آن گروه برای مقابله و مواجهه با این چالش‌ها از جمله داعش چیست.
این امر، به ابهام‌ها و پرسش‌ها درباره روابط بخشی از طالبان با داعش و پیوندهایی که ادعا می‌شود از سوی کشورهای حامی این دو جریان میان آنان برقرار شده دامن می‌زند و بر نگرانی‌ها درباره چشم‌انداز امنیتی افغانستان با وجود طالبان و ادامه حیات داعش در کشور می‌افزاید.
در صورتی که طالبان نخواهند یا نتوانند با داعش به طور اصولی، هدفمند و قاطعانه برخورد کنند احتمال بروز چالش‌های جدیدتر امنیتی هم وجود خواهد داشت؛ زیرا به باور کارشناسان، شماری از کشورهای منطقه و فرامنطقه از جمله روسیه و ایران به این امید از طالبان حمایت می‌کنند که آنان داعش را سرکوب کنند و اجازه ندهند که این پروژه امریکایی به هدف ناامن‌کردن منطقه به سرانجامی موفقیت‌آمیز برسد.
به این ترتیب اگر طالبان، قدرت و اراده لازم و کافی برای نابودی داعش در افغانستان را نشان ندهند چه بسا امکان دارد که کشورهای مورد اشاره بر رویکرد خود نسبت به آن گروه تجدید نظر کنند و برای مهار داعش به گزینه‌های دیگر از جمله تجهیز مخالفان طالبان رو بیاورند.
با این حساب، داعش بزرگ‌ترین چالش امنیتی حال حاضر طالبان و افغانستان محسوب می‌شود که اگر به زودی درباره آن تصمیمی روشن و عملی گرفته نشود به سرعت بزرگ و فراگیر خواهد شد و زمینه و بهانه بروز چالش‌های تازه را فراهم خواهد کرد.
