عفو بین‌الملل: جهان به حمایت از زنان افغان متعهد بماند
عفو بین‌الملل به مناسبت روز جهانی محو خشونت علیه زنان گفته‌است که جامعه بین‌المللی باید بر تعهد بلندمدت خود برای حمایت از حقوق زنان در افغانستان پایدار بماند.
این سازمان، امروز (پنج‌شنبه، ۴ قوس) در گزارشی نوشته‌است که به مناسبت روز کارزار علیه خشونت مبتنی بر جنسیت که هر ساله از روز ۲۵ نوامبر آغاز می‌شود، تصمیم گرفته تا داستان زندگی ۱۶ زن فعال افغان را به اشتراک بگذارد که در دو دهه گذشته بر موانع بزرگی برای مشارکت در زندگی اجتماعی غلبه کرده‌بودند. این زنان از حوزه‌های عمومی مختلف در زمینه‌های قانون، سیاست، دانشگاه و رسانه، داستان مسیر زندگی حرفه‌ای، احساسات‌شان در مورد بازگشت طالبان، امیدها و ترس‌ها برای آینده را روایت می‌کنند.
سمیرا حمیدی؛ از مدیران عفو بین‌الملل در بخش آسیای جنوبی گفته‌است: «این داستان‌ها یادآوری قدرتمند و به‌موقع است که نشان می‌دهد زنان افغان در ۲۰ سال گذشته تا چه حد در مواجهه با موانع به ظاهر غیرقابل عبور پیش رفته‌اند.»
خانم حمیدی افزوده‌است: «این داستان‌ها بینشی هشیارکننده از چگونگی تغییر زندگی زنان و دختران پس از بازگشت طالبان ارائه می‌دهند.»
حمیدی اضافه کرده که تعجب‌آور است در زمانی که کشور با یک بحران اقتصادی و انسانی مواجه است، زنان افغان و هزاران نفر دیگر مانند آن‌ها از زندگی عمومی منع شده‌اند.
این فعال حقوق بشر گفته‌است: «ما از طالبان می‌خواهیم که به حقوق زنان و دختران احترام بگزارند، از آن‌ها محافظت کنند و به آن عمل کنند. ما از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم که مستقیما با زنان افغان تعامل کند تا واقعیت آن‌ها را درک کند، به توصیه‌های عملی آن‌ها گوش دهد و با آن‌ها برای حمایت از حقوق زنان همکاری کند.»
در گزارش عفو بین‌الملل آمده‌است که طالبان از زمان کنترل کابل در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، محدودیت‌های شدیدی را بر زنان و دختران اعمال کرده‌است.
طبق این گزارش، به غیر از کارکنان صحی و چند معافیت منفرد دیگر، به زنان گفته شده که نمی‌توانند بدون همراهی محرم به محل کار خود بازگردند یا در ملأ عام سفر کنند. از ۲۰ سپتامبر، دختران بالای ۱۲ سال (صنف ششم و بالاتر) اجازه رفتن به مکتب را ندارند، در حالی که تفکیک جنسیتی سختی در دانشگاه‌ها اعمال شده‌است.
صدیقه مشتاق؛ تاجر به عفو بین‌الملل گفته‌است: «وقتی خبر ورود طالبان به کابل را شنیدم، احساس کردم که افتادم و تکه تکه شدم. از مکانی روشن به تاریکی افتادم که هیچ نوری دیده نمی‌شد.»
جلوگیری از کار کردن زنان، مشکلات اقتصادی را برای بسیاری از خانواده‌ها تشدید کرده که قبلاً از درآمدهای حرفه‌ای ثابت برخوردار بودند.
عفو بین‌الملل گفته‌است که زنان در حال حاضر همچنین با تهدیدهای فزاینده خشونت مبتنی بر جنسیت و محدودیت‌های شدید در حقوق خود برای آزادی تجمع و آزادی بیان، از جمله حتی در انتخاب لباس مواجه هستند.
فوزیه امینی؛ قاضی سابق دادگاه عالی افغانستان، گفته‌است: «طالبان تبعیض علیه زنان را نهادینه کرده‌اند. آن‌ها حقوق اساسی ما را انکار می‌کنند… آن‌ها می‌خواهند زنان را از چهره جامعه محو کنند و همه ما را در خانه‌های خود زندانی کنند.»
عفو بین‌الملل در این گزارش گفته با آن‌که کارهای زیادی ناتمام باقی مانده‌بود، حقوق زنان از زمان سقوط اولین رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ به میزان قابل توجهی بهبود یافت. ۳.۳ میلیون دختر مشغول تحصیل بودند و زنان فعالانه در زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور مشارکت داشتند.
زالا زازای؛ افسر سابق پولیس گفته‌است: «جامعه جهانی باید طالبان را برای تضمین حقوق زنان تحت فشار قرار دهد و آن‌ها باید هر کاری انجام دهند تا زنان بخشی از دولت جدید باشند. طالبان نمی‌توانند نیمی از جمعیت افغانستان را از بین ببرند.»
نمایندگی سازمان ملل در افغانستان موسوم به یوناما نیز به مناسبت ۲۵ نوامبر مصادف با روز جهانی محو خشونت علیه زنان در اعلامیه‌ای گفته‌است که جامعه جهانی باید به صداها و تجربیات زنان و دختران افغان گوش دهد. به گفته این نهاد، خشونت علیه زنان و دختران در افغانستان به دلیل محدودیت آزادی‌‌های آن‌ها به ویژه حق کار و آزادی گشت‌و‌گذار، بیش‌تر شده‌است.
این در حالی است که طالبان همواره گفته‌اند که زنان و دختران می‌توانند در چارچوب شریعت و با رعایت حجاب اسلامی به کار و تحصیل ادامه دهند. با این وجود هنوز مکاتب و دانشگاه‌ها باز نشده و کارمندان زن ادارات دولتی نیز حق کار ندارند.
