آیا نیروهای طالبان از ملا یعقوب فرمان نمی‌برند؟
این امر، تنها برای طالبان خطرناک نیست؛ بلکه امنیت ملی را به خطر می‌اندازد، عدالت اجتماعی را تضعیف میکند، به نظم و ثبات سراسری، آسیب‌های جدی و ترمیم‌ناپذیر وارد میکند و مهم‌تر از همه این‌که خطر مرکزگریزی، ظهور جزایر تازه قدرت و در نهایت، سقوط عملی کشور به دام و دامن ملوک‌الطوایفی، هرج‌ومرج و آنارشی ناشی از ضعف یا فقدان یک دولت مقتدر مرکزی را چندین برابر تشدید و تقویت خواهد کرد.
یک پیام صوتی منتسب به یعقوب مجاهد؛ سرپرست وزارت دفاع طالبان، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که او را نگران آشفتگی و عدم مسئولیت‌پذیری برخی از فرماندهان پایین‌رتبه و سربازان طالبان نشان می‌دهد.
در این پیام صوتی، گوینده به فرماندهان تحت امرش هشدار می‌دهد که «مسئولیت بار سنگینی است؛ اگر از پس آن برنمی‌آیید، به فرد دیگری واگذار خواهد شد.»
دو پیام صوتی کوتاه به زبان پشتو روز گذشته در توییتر بلال سروری، خبرنگار افغان، منتشر شد.
انتشار این پیام‌ها همزمان شده با گزارش‌های چند روز گذشته که به گفته نیروهای «جبهه مقاومت ملی»، دره خاوش بغلان، از کنترل طالبان خارج شده‌است.
در پیام ملا یعقوب به این رویداد اشاره شده و او گفته که نیروهای طالبان در این منطقه حضور نداشتند و در واقع با آمدن عید (قربان) آن‌جا را ترک کرده‌بودند: «یکی خانه خود روان شده، یکی جای دیگری… شماری هم به حج رفته‌اند.» او در ادامه می‌گوید: « شما را قسم به خدا، اطاعت کنید… حالا مسئولیت به دوش ماست، تجلیل مناسبت‌ها را کنار بگذارید و متوجه کار باشید، ورنه این‌گونه رویدادها پیش می‌آید.»
او خطاب به «دوستان» می‌گوید که «آنچه به شما دستور داده می‌شود را انجام دهید. به ما اطمینان می‌دهید که این کار شده‌است، در حالی که خود شما هم بی‌خبرید. روز بعد روشن می‌شود که موضوع آن‌طور نبوده… من می‌گویم فلان‌جا بروید، می‌گویند رفتیم، رسیدیم؛ در حالی که یک نفر هم آن‌جا نرفته.»
اگر صحت این پیام‌های صوتی، تایید شود، نشان می‌دهد که طالبان در عالی‌ترین سطح با بحران فرماندهی مواجه اند. این به معنای آن است که رهبران نظامی طالبان، قادر به مهار و کنترل شبه نظامیان سرکش محلی و تفنگ‌داران غیرحرفه‌ای خود نیستند.
پیام ملا یعقوب تایید میکند که برجسته‌ترین مقام نظامی طالبان، از اعمال اوامر و دستورات خود بر فرودستان‌اش ناتوان است و این همان چیزی است که چشم‌انداز امنیتی کشور را با چالش‌های بزرگ و نگران‌کننده‌ای رو‌به‌رو میکند و توانایی طالبان برای حفظ حکومت خود را به حداقل ممکن کاهش می‌دهد.
این پیام‌های صوتی که در شرایطی منتشر می‌شود که پیش از این نیز ادعاهای مشابهی درباره احتمال گردن‌کشی فرماندهان رده میانی و نیروهای پیاده و پایین‌رتبه طالبان از اوامر و دستورات رهبران اصلی آن گروه، منتشر شده‌بود.
بربنیاد این نگرانی‌ها رهبران طالبان قادر نیستند به یک‌باره تمام نیروهای خود را وادار به تغییر رفتارشان از زمان جنگ در دوران پس از جنگ کنند؛ نیروهایی که همچنان جنایت می‌کنند، تخلف و تخطی می‌کنند، به سرعت به تفنگ متوسل می‌شوند، چیزی به نام قانون وجود ندارد و هیچ فرمانده یا حتی یک شبه نظامی ساده طالبان، خود را ملزم به تبعیت از اوامر مافوق نمی‌داند.
چند روز پیش گزارش شد که یک فرمانده قدرتمند وابسته به شبکه حقانی، همسر دوم یا سوم‌اش را از یک ولایت به ولایتی دیگر با استفاده از هلیکوپتر نظامی، منتقل کرده‌است. پیش‌تر هم گزارش شده‌بود که یک فرمانده دیگر طالبان در میدان‌وردک در میان اسکورت کاروان نظامی، عروسی برگزار کرده‌است.
اگرچه تصاویر این رویدادها در شبکه‌های اجتماعی به طور گسترده، منتشر شده؛ اما طالبان مثل همیشه برای پیش‌گیری از بدنامی شرم‌آور ناشی از این فساد و فقدان مدیریت آشکار، آن را رد کردند.
با این حال، انتشار این پیام‌های صوتی منسوب به ملا یعقوب؛ سرپرست وزارت دفاع طالبان تایید میکند که مشکلی عمیق و جدی وجود دارد؛ زیرا فرماندهان رده میانه و نیروهای پیاده و پایین‌رتبه طالبان حاضر نیستند به دستورات مقام‌های مافوق‌شان گوش دهند و به آن عمل کنند.
این امر، تنها برای طالبان خطرناک نیست؛ بلکه امنیت ملی را به خطر می‌اندازد، عدالت اجتماعی را تضعیف میکند، به نظم و ثبات سراسری، آسیب‌های جدی و ترمیم‌ناپذیر وارد میکند و مهم‌تر از همه این‌که خطر مرکزگریزی، ظهور جزایر تازه قدرت و در نهایت، سقوط عملی کشور به دام و دامن ملوک‌الطوایفی، هرج‌ومرج و آنارشی ناشی از ضعف یا فقدان یک دولت مقتدر مرکزی را چندین برابر تشدید و تقویت خواهد کرد.
بنابراین، اگر نیروهای طالبان به راستی از فرامین ملا یعقوب، اطاعت نکنند، این شدیدا نگران‌کننده و خطرناک است. ملا یعقوب فرزند ملا عمر؛ رهبر و بنیان‌گذار اصلی گروه طالبان است. او قاعدتا باید از نفوذی عمیق بر همه نیروهای طالبان برخوردار باشد؛ اما وقتی شنیده می‌شود که حتی فرمان‌ها و دستورات او هم روی زمین می‌ماند، این نشان می‌دهد که بحران رهبری در تشکیلات نظامی طالبان، جدی است و چه بسا این امر، اگر مهار نشود زمینه‌ساز بروز فساد فرساینده منجر به فروپاشی خواهد شد.
