پوتین در تهران به دنبال چیست؟
ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهور روسیه به زودی راهی تهران می‌شود. این نخستین سفر او به ایران پس از به قدرت‌رسیدن سید ابراهیم رییسی؛ رییس جمهوری محافظه‌کار و دومین سفر خارجی‌اش بعد از آغاز جنگ اوکراین است؛ نشانه‌های واضح از درهم‌تنیدگی منافع راهبردی دو کشور در بحبوحه بحران‌های فراگیر و پایدار.
همزمان با آقای پوتین، رجب طیب اردوغان؛ رییس جمهوری ترکیه نیز به تهران سفر می‌کند تا در نشست سه جانبه رهبران سه کشور درباره سوریه شرکت کند. این نشست مدت‌ها است که میان سه کشور برگزار می‌شود؛ اما عملا چیزی را در میدان تغییر نداده‌است. به همین دلیل، از نشست سه جانبه تهران درباره سوریه، انتظار زیادی نمی‌رود؛ بنابراین مسایل مهم‌تر دیگری وجود دارد که سفرهای پوتین و اردوغان به تهران را حایز اهمیت می‌سازد.
یکی از این مسایل، مشارکت غیرمستقیم تهران در جنگ اوکراین است. جیک سالیوان؛ مشاور امنیت ملی جو بایدن ادعا کرده‌است که روس‌ها از ایران صدها پهپاد یا هواپیمای بی‌سرنشین می‌خرند تا ذخایر نظامی ارتش روسیه در این جنگ، تضعیف نشود.
به دنبال این ادعا، شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان ادعا کرده که کارشناسان روسی دست‌کم دو بار طی یک ماه اخیر از آشیانه‌های پهپادی ایران دیدار کرده‌اند تا توانمندی‌ها و ویژگی‌های صنعت پهپاد نظامی ایران را مورد ارزیابی قرار دهند و کارآمدی و تاثیرگذاری آن‌ها در جنگ اوکراین را تحلیل و آنالیز کنند.
این تصمیم در حالی صورت می‌گیرد که اوکراین مدت‌ها است از پهپادهای بیرق‌دار ترکیه برای هدف قرار دادن مواضع نیروهای روسیه، استفاده می‌کند؛ بنابراین، یکی از اهداف پوتین در سفر به تهران کاملا در تضاد با هدف اردوغان از این سفر قرار دارد.
افزون بر این، در سوریه نیز نیروهای ترکیه در حال آماده شدن برای آغاز یک تهاجم گسترده بر مواضع نیروهای کرد هستند؛ جنگی که با مخالفت صریح دولت دمشق روبه‌رو شده که از حمایت مسکو و تهران برخوردار است. اخیرا میان دمشق و نیروهای کرد، یک توافق کم‌سابقه امضا شد که بربنیاد آن، نیروهای دولتی سوریه برای کمک به کردها در برابر حمله احتمالی ترکیه، وارد مناطق کردنشین شده‌اند.
کردها همچنین از روسیه و ایران نیز برای متوقف‌کردن ترکیه، کمک خواسته‌اند. بنابراین یکی از اهداف پوتین در سفر به تهران، دیدار با اردوغان و ترغیب او به پرهیز از آغاز جنگی جدید در سوریه خواهد بود.
موضوع دیگر و شاید مهم‌ترین موضوع، سفر خاور میانه‌ای اخیر جو بایدن؛ رییس جمهور امریکا است؛ سفری که در آن، بایدن در نشست سران «کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به علاوه سه» به صراحت اعلام کرد که کشورش کماکان به خاورمیانه توجه دارد و نمی‌گذارد در این منطقه «خلائی شکل بگیرد که چین، روسیه و ایران آن را پر کنند».
بنابراین پوتین به تهران می‌رود تا بر ائتلاف سنتی‌اش با ایران برای مقابله با امریکا و به ویژه طرح تازه واشنگتن به منظور تشکیل «ناتوی عربی» تاکید کند. ایران و روسیه در سوریه توانستند دولت دمشق را از سقوط نجات دهند، تروریست‌های قدرتمند مورد حمایت غرب و اعراب را زمینگیر کنند و معادلات سیاسی و امنیتی آن کشور را به نفع دولت بشار اسد دگرگون سازند. پس از پیروزی در جبهه سوریه، دوطرف تمایل دارند دایره ائتلاف نظامی و راهبردی‌شان را به دیگر قلمروهای این منطقه نیز گسترش دهند؛ به ویژه در شرایطی که ایران از نفوذی عمیق و راهبردی بر کشورهای منطقه برخوردار است و نیروهای نیابتی تهران در بسیاری از معادلات امنیتی مناطق بحران‌زده خاورمیانه، طرف‌های اصلی محسوب می‌شوند. با این حساب، روسیه به شدت به حمایت ایران برای موفقیت در خاور میانه برای مقابله با هژمون امریکا نیاز دارد.
در حال حاضر نیز گزارش‌ها حاکی است که نیروهای روسی مستقر در سوریه در حال ترک این کشور به مقصد جبهه اوکراین هستند. گفته می‌شود که با خروج نیروهای روسی، ایران به بازیگر اصلی امنیت سوریه تبدیل می‌شود؛ چیزی که خشم و نگرانی شدید اعراب و اسراییل و امریکا را در پی دارد؛ اما مورد تایید و حمایت روسیه می‌باشد.
با توجه به این واقعیت‌ها ولادیمیر پوتین در جریان سفر به تهران، در صدد تقویت ائتلاف نظامی‌اش با ایران به منظور تاثیرگذاری بر معادلات استراتژیک منطقه، توسعه نفوذ روسیه در خاور میانه و تلاش برای تضعیف هرچه بیشتر نقش امریکا در این منطقه حساس و راهبردی است؛ چیزی که با منافع تهران نیز کاملا همسو و هماهنگ است و ترکیه هم به دلیل رقابت‌های سنتی‌اش با اعراب می‌تواند در این ائتلاف نظامی جدید، نقش ایفا کند.
