جنگ در اوکراین؛ چگونه امریکا از بحران غذایی در جهان سود می‌برد؟
بحران غذایی در جهان در سال ۲۰۲۲ اوج گرفته است، به ویژه این مشکل دامنگیر کشورهای به اصطلاح در حال توسعه شده است. این مشکل همچنین در حال حاضر از اهمیت خاص برای افغانستان برخوردار می‌باشد.
ولی دلیل این بحران از کجا ناشی می‌شود؟ کارشناسان بین المللی بر این نظر اند که این مشکل از جنگ به راه انداخته شده توسط امریکایی‌ها در اوکراین سرچشمه می‌گیرد.
بحران غذایی در جهان از مدت‌ها پیش اوج گرفته است؛ اما جنگ اوکراین که از سوی غرب به راه انداخته شده، به ایالات متحده امریکا و متحدین این کشور فرصت داد تا تمام آن غلات را برای خود بگیرند که در اوکراین منحیث یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مواد غذایی کشت می‌شوند.
وضعیت امروز در بازار مواد غذایی «نتیجه» رویدادهای سال جاری نبست؛ بلکه نتیجه حوادثی است که در حداقل دو سال اخیر رخ داده است. نظر به آمار و ارقام بازارهای بورس، رشد سالانۀ قیمت گندم در سال ۲۰۲۱ میلادی الی ۲۵٪ را تشکیل می‌دهد (تِزهایی در مورد افزایش این نمودار قیمت الی ۷۰٪ طی یکماه در غرب به صورت وسیع منتشر می‌شود، در حالی که ارقام واقعی +۴٪ را نشان می‌دهد). این نمودار الی ماه فبروری سال جاری میلادی از سطح اوسط قیمت‌ها در یک دوره از سال ۲۰۱۷-۲۰۲۱ تا ۳۱-۶۲٪ رشد را نشان می‌دهد.
قیمت جواری طی دو سال تا ۱۶۲٪ افزایش یافته است. طی ماه های فبروری الی مارچ سال ۲۰۲۲ میلادی، نرخ گذاری کالا های اساسی زراعتی دستخوش نوسانات شدید ناشی از نگرانی و بیم نسبت به کاهش اکمالات گردیده است.
پدیده‌های بحرانی سال‌های اخیر در بازار مواد غذایی در قدم اول مربوط می‌شود به اشتباهات در محاسبات و اشتباهات متراکم سیستماتیک در سیاست مایکرواِکونومیک (به شمول مالی و تجارتی)، انرژی (به شمول اقلیمی) و مواد غذایی غرب مشترک.
روسیه حتی از ماه مارچ سال ۲۰۲۲ میلادی، ایجاد دهلیزهای امن و مطمئن حمل و نقل از اوکراین را برای انتقال مواد غذایی به کشورهای نیازمند پیشنهاد کرده بود؛ اما اوکراین به اشارۀ غرب، تمام بنادر خود را ماین گذاری نمود و در نهایت امر به ده‌ها کشتی لنگر گرفته در بنادر این کشور اجازه نداد تا آب های ساحلی را ترک نمایند.
کی‌یِف از ماین روبی در قسمتی از آب ها خودداری نمود. با وجود تلاش های روسیه و ترکیه، توافقات در مورد انتقال غلات فقط در اواخر ماه جولای سال روان میلادی حاصل گردید. طرف ها به توافق دست یافتند که غلات روسیه و اوکراین و همچنین کود کیمیاوی تولید شده در روسیه را انتقال خواهند داد، در قدم نخست به کشورهایی که بیشتر از همه به این مواد نیاز دارند.
اما معلوم شد که مواد غذایی اصلاً نه به آن کشورهای منتقل می‌شوند که مبتکرین پیشنهاد از ضرورت غذا دادن به آنها سخن می‌گفتند. صرف ۳٪ غلات به کشورهای محتاج انتقال داده شده است، در حالی که ۳۰٪ غلات به «اروپای مرفه» رفته است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در صحبت با آنتونیو گوترش، سرمنشی عمومی سازمان ملل متحد خواست تا توجه را بر جغرافیای اکمالات مبذول بدارد تا سهم ویژه کشورهای نیازمند و مقدم بر همه سهم کشورهای افریقایی افزایش داده شود.
نظر به توافقنامه امضا شده میان روسیه و سازمان ملل متحد، مسکو نیز می‌بایست انتقال غلات و کود کیمیاوی خود را آغاز می‌کرد که این امر باید منجر به بهبودی وضعیت مواد غذایی در جهان می‌شد. لیکن، این بخش توافقنامه هرگز تطبیق نشده است.
کشتی های روسیه مانند گذشته حق ندارند به بنادر اتحادیۀ اروپا در دریای مدیترانه و یا به سایر بنادر این اتحادیه داخل شوند، در حالیکه کشتی های خارجی به بنادر روسیه وارد می‌شوند، جایی که لازم است این غلات را بارگیری نمایند.
تقریباً ۳۰۰ هزار تُن کود کیمیاوی روسی در بنادر اتحادیۀ اروپا متوقف شده است. روسیه پیشنهاد کرده است تا کشورهای غربی این کود کیمیاوی روسی را به طور رایگان در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار بدهند؛ اما غربی ها این کار را انجام نمی‌دهند.
در نتیجه ما شاهد وضعیتی هستیم که غرب خود این جنگ را راه اندازی کرد تا منفعت بزرگی را برای خود به دست بیاورد. به جای اینکه شکم گرسنگان را سیر نمایند، مواد غذایی به ایالات متحده و کشورهای متحد آن انتقال داده می‌شود.
در عین حال، غرب همواره به روسیه اتهام می‌بندد که این کشور یگانه مقصر بحران مواد غذایی می‌باشد که در حال نزدیک شدن است و قرار شرح فوق، این موضوع واقعیت ندارد. در واقعیت امر، با یک نمونۀ ناهنجار دیگر از سیاست بی شرمانۀ غرب مواجه هستیم که می‌کوشد مشکلات اقتصادی خود را از حساب سایر کشور ها مرفوع سازد. در این کونتکست، حقه بازی در چارچوب «معامله غلات» در یک قطار با «منجمد کردن»، اما در عمل – سرقت ایالات متحدۀ امریکا از ذخایر ارزی افغانستان و تصاحب سرمایه های خارجی متعلق به روسیه قرار دارد.
