نگرانی‌های روسیه از بازگشت امریکا به افغانستان
علیرغم مواضع سازنده و نگاه نسبتا مثبت روسیه نسبت به طالبان و مبارزه آن‌ها با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی، ترمیم روابط طالبان با امریکا و اشتیاق غیرقابل انکار رهبران آن‌ها برای «عادی‌سازی» رابطه با واشنگتن، چیزی نیست که مطلوب مسکو باشد.
روسیه اعلام کرده که این کشور نگران نفوذ دوباره امریکا در افغانستان است.
ضمیر کابلوف؛ نماینده ویژه رییس جمهور روسیه برای افغانستان، روز یک‌شنبه، ۱۱ جدی، به روزنامه هندو گفت: کرملین نگران تلاشهای امریکا برای احیای نفوذ و قابلیت‌هایش در افغانستان است.
او همچنین افزود: روند به رسمیت شناخته شدن طالبان آغاز شده؛ اما حکومت یک‌دست قومی این گروه مانع اصلی در برابر کسب اعتبار بین‌المللی است.
کابلوف گفت: روسیه به طور مشخص نگران تلاشهای جاری امریکا برای به دست آوردن توانایی کنترل و اعمال نفوذ بر وضعیت کنونی افغانستان و از جمله ایجاد تاسیسات نظامی در کشورهای همسایه است.
کابلوف برخلاف اظهارات متحدان روسیه در آسیای میانه درباره تهدید گروه‌های تروریستی در افغانستان، حکومت «کارآمد» طالبان را ستود که در مبارزه با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی «جدی» است.
این در حالی است که طالبان با داعش می‌جنگند؛ اما با گروه‌های مشابه مانند القاعده و تحریک طالبان پاکستان همکاری و رابطه دارند.
علیرغم مواضع سازنده و نگاه نسبتا مثبت روسیه نسبت به طالبان و مبارزه آن‌ها با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی، ترمیم روابط طالبان با امریکا و اشتیاق غیرقابل انکار رهبران آن‌ها برای «عادی‌سازی» رابطه با واشنگتن، چیزی نیست که مطلوب مسکو باشد.
ضمیر کابلوف با وجود آ‌ن‌‌که از رویکرد طالبان برای مقابله با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی، ستایش کرده؛ اما نگرانی صریح روسیه از تلاش امریکا برای نفوذ در افغانستان و ایجاد پایگاه‌های نظامی در کشورهای همسایه افغانستان را نیز ابراز داشته‌است تا بر این نکته تاکید کند که امریکا با وجود خروج نیروهای نظامی‌اش از افغانستان، هرگز برای همیشه از افغانستان نرفته؛ بلکه برنامه‌های مشخصی برای حفظ و توسعه نفوذ و نقش‌آفرینی خود در تحولات سیاسی و امنیتی افغانستان را روی دست دارد و این چیزی است که موجب نگرانی جدی روسیه شده‌است.
شماری از کارشناسان، حتی معتقد اند که تلاش طالبان برای ترمیم روابط با امریکا به منظور دست‌یابی به منابع مالی و یا به دست آوردن مشروعیت بین‌المللی، مسکو را به حفظ فاصله معین و معنی‌دار با طالبان، ترغیب می‌کند.
به بیان واضح‌تر، طالبان به هر اندازه‌ای که به امریکا نزدیک شوند، به همان میزان از روسیه دور می‌شوند و این کاملا طبیعی است؛ زیرا مسکو و واشنگتن، تنها در جنگ اوکراین در برابر همدیگر قرار ندارند؛ بلکه رقابت سنتی و دشمنی استراتژیک‌شان به افغانستان نیز تعمیم یافته و این برخلاف رویکرد روسیه در زمان اشغال افغانستان توسط ناتو و امریکا است که طی آن، مسکو همواره تلاش می‌کرد در نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل به مأموریت امریکا و ناتو در افغانستان، مشروعیت حقوقی بدهد و حتی در مواردی، مسیرهای تامین تدارکات نظامی ناتو در جنگ افغانستان را از طریق متحدان استراتژیک خود در منطقه، تسهیل کند.
پس از سقوط نظام جمهوری و بازگشت دوباره طالبان به قدرت که پس از خروج نظامیان غربی از افغانستان رخ داد و نیز در پی ورود امریکا به جنگ اوکراین برای مقابله با روسیه، موضع کنونی مسکو در حوزه افغانستان نیز مقابله با امریکا است و بر این اساس، اگر امریکایی‌ها و طالبان تلاش کنند که مجاری زد‌وبندهای مخفی و تبانی‌های پنهانی‌شان را احیا کنند، روسیه از طالبان فاصله می‌گیرد و برای مقابله با تهدیدهای ناشی از بازگشت امریکا به افغانستان و خطرات ویرانگری که احیای نفوذ واشنگتن در افغانستان برای منافع حیاتی روسیه در منطه ایجاد می‌کند، راه‌هایی غیر از تعامل سازنده با طالبان را در پیش خواهد گرفت.
در این میان، اگرچه طالبان سعی می‌کنند تا تلاش برای ترمیم روابط خود با امریکا و زد و بندهای پنهانی در این زمینه را مستقل از ارتباطات‌شان با روسیه و دیگر دشمنان امریکا در منطقه نشان دهند؛ اما واقعیت این است که آن‌ها به زودی متوجه می‌شوند که افغانستان نیز مانند هر کشور ضعیف و آشوب‌زده دیگری در منطقه، مجبور است یا در اردوگاه غرب قرار بگیرد و یا در جانب شرق. حرکت بین خطوط غرب و شرق، چیزی نیست که از عهده رهبران دیروز و امروز کابل بربیاید؛ زیرا افغانستان نه یک قدرت راهبردی محسوب می‌شود، نه توان نظامی لازم را دارد و نه دارای یک اقتصاد نیرومند است که قادر به حفظ همزمان غرب و شرق در چارچوب منافع ملی و اولویت‌های راهبردی خودش باشد.
با این حساب، سخنان اخیر ضمیر کابلوف درباره نگرانی روسیه از نفوذ دوباره امریکا در افغانستان، حاوی این هشدار ضمنی برای طالبان نیز است که اگر آن‌ها روابط با روسیه را می‌‌خواهند باید از امریکا فاصله بگیرند، در غیر آن، آماده پذیرش پیامدها و پرداخت هزینه‌های نزدیکی به امریکا به قیمت دوری از روسیه باشند.
