شوروی در افغانستان؛ پوتین چه چیزی را ستایش می‌کند؟
ولادیمیر پوتین به راستی از نقش‌آفرینی نظامیان روس در جریان مأموریت افغانستان ستایش کرد و بی‌اعتنا به تجلیل از «پیروزی» مجاهدین افغان، عملکرد روس‌ها را ستود، و این تصادفی نیست.
ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهور روسیه می‌گوید که خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان یک روز فراموش‌ناشدنی است.
آقای پوتین روز چهارشنبه 26 دلو، در بیانیه‌ای به مناسبت سالروز خروج نیروهای شوروی از افغانستان گفت: «یاد و خاطره قهرمانان و رفقایی که به وطن بازنگشتند، برای همیشه در قلب‌ها باقی خواهد ماند.»
او در این پیام گفت: «هزاران نفر از هموطنان ما، سربازان، افسران، غیرنظامیان، کارکنان پزشکی، معلمان و مهندسان وظیفه خود را با افتخار انجام دادند و به استقامت و شجاعت مشهور شدند.»
پوتین تاکید کرده که مهم است سنت‌های میهن‌پرستی و خدمت به میهن، از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. آقای پوتین همزمان از سربازان روسیه در جنگ اوکراین ستایش کرد و گفت: «امروز سربازان ما شجاعانه، شانه به شانه، با نئونازی‌ها می‌جنگند و از روسیه دفاع می‌کنند.»
گفتنی است که آخرین گروه نیروهای شوروی سابق 34 سال پیش یعنی در 26 دلو 1367 از افغانستان خارج شدند.
همواره دیدگاه رهبران کنونی روسیه در قبال رویدادهای تاریخی مرتبط با آن کشور در افغانستان، مهم بوده‌است؛ اما ولادیمیر پوتین، از رهبرانی بوده که پیش از این در این زمینه با احتیاط، حساب‌شده و تا حدود زیادی مبهم موضع گرفته‌است.
او حتی در سال‌های گذشته به «اشتباهات» تاریخی روسیه شوروی اذعان کرده و به نحوی رهبران شوروی سابق را به ناتوانی در حفظ اقتدار تاریخی آن کشور متهم کرده‌است.
امسال اما موضع رییس جمهور روسیه از صراحت، قاطعیت و شفافیت بیش‌تری برخوردار بود. او به وضوح از «استقامت و شجاعت» نیروهای شوروی و تمام پرسونل آن‌ها در جریان مأموریت افغانستان، ستایش کرد، آنان را «قهرمانان و رفقا» نامید و افزون بر این بر تقویت و توسعه سنت‌های میهن‌پرستانه و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر تاکید ورزید.
ادبیات مورد استفاده پوتین در این بیانیه دارای مایه‌های روشن کمونیستی بود و این یکی دیگر از نشانه‌ها درباره بیان صریح‌تر دیدگاه‌ها، تفکرات و گرایش‌های فکری و ایدئولوژيک رییس جمهور روسیه در قبال واقعه تاریخی حضور نیروهای شوروی پیشین در افغانستان محسوب می‌شود.
در این مورد، هرگز نمی‌توان مدعی شد که رییس جمهور روسیه، دچار اشتباه شده یا تحت تاثیر احساسات میهن‌پرستانه قرار گرفته‌است. او رهبری است که در طول حیات سیاسی و امنیتی‌اش، رویدادهای دشواری را تجربه کرده و در کوره حوادث، پخته و آب‌دیده گشته‌است. افزون بر این، او سیاستمردی دقیق، باهوش و اهل محاسبات عمیق عقلانی است؛ بنابراین برای ابراز و بیان واکنش‌ها و موضع‌گیری‌هایش، وسواس زیادی در گزینش واژگان به خرج می‌دهد و بسیار حساب‌شده سخن می‌کند.
بر این اساس، ولادیمیر پوتین به راستی از نقش‌آفرینی نظامیان روس در جریان مأموریت افغانستان ستایش کرد و بی‌اعتنا به تجلیل از «پیروزی» مجاهدین افغان، عملکرد روس‌ها را ستود، و این تصادفی نیست.
پوتین می‌داند که اکنون زمان تحقق رویای تاریخی‌اش برای بازگرداندن اقتدار و عظمت روسیه و اعاده حیثیت و اثبات قدرت آن در برابر غرب فرارسیده‌است. او دیگر نمی‌خواهد روسیه یک کشور منفعل، آسیب‌پذیر و تحت تأثیر جهان تک‌قطبی به رهبری غرب باشد. سران کرملین بارها اعلام کرده‌اند که زمان استقلال و نشان دادن قدرت روسیه فرارسیده و امریکا دیگر تنها تصمیم‌گیرنده و مدیر مناسبات جهانی نیست.
افزون بر این، روسیه درگیر یک نبرد خونین با اوکراین است که در آن، تمام قدرت‌های غربی با حداکثر توان حضور دارند و این به واقع، جنگی روسیه و ناتو و چه بسا شرق و غرب است که نتیجه آن می‌تواند سرنوشت مدیریت معادلات جهانی و قدرت‌های مسلط در آن را هم تعیین کند.
بنابراین، پوتین با فراست دریافته‌است که اکنون زمانی مناسب برای تمجید و ستایش از جان‌فشانی‌های تاریخی سربازان روس است؛ زیرا این امر، انسجام و وحدت ملی روسیه را تقویت می‌کند، روحیه نیروهای روس درگیر جنگ با اوکراین را بالا می‌برد و روس‌های میهن‌پرست بیش‌تری را برای دفاع از قدرت جهانی روسیه، متحد خواهد کرد و اگر این رویکرد، ادامه و توسعه پیدا کند، چه بسا چشم‌انداز پیروزی روسیه در نبرد اوکراین را بهبود می‌بخشد و در نهایت، نبرد جاری میان شرق و غرب را به نفع روسیه رقم زده و زمینه تحقق رویای دیرینه پوتین یعنی احیای اقتدار تاریخی روسیه و روسیه تاریخی را فراهم خواهد کرد؛ پس صرف نظر از این‌که روسیه با افغانستان چه کرد، میراث حضور نظامی شوروی در کشور ما چیست، مردم چگونه به آن نگاه می‌کنند و خروج از افغانستان، چه پیامدهایی برای شوروی داشت، ستایش پوتین از «استقامت و شجاعت» نظامیان و پرسونل روس در جریان مأموریت افغانستان، برای امروز و آینده روسیه، بسیار مهم و معنی‌دار است.
