تروریزم چگونه جای خالی امریکا را پر می‌کند؟

از نظر غربی‌ها، غیبت امریکا موجب رشد تروریزم در افغانستان می‌شود؛ اما از دید آگاهان مستقل، گروه‌های تروریستی مانند داعش، به نیابت از امریکا عمل می‌کنند و با حمایت ضمنی واشنگتن، جای خالی امریکا را در افغانستان پر می‌سازند.

رسانه امریکایی فاکس‌نیوز به نقل از کارشناسان امور تروریزم گزارش داده که افغانستان بار دیگر با خطر جدی تبدیل شدن به پناهگاه امن برای تروریست‌ها روبه‌رو است.

بربنیاد این گزارش، عدم حضور امریکا در افغانستان، زمینه را برای فعالیت مرگبار داعش فراهم کرده است.

این شبکه به نقل از بیل روجیو؛ سردبیر نشریه «لانگ وار ژورنال» گزارش داده که در حال حاضر امریکا قابلیت‌های محدودی در افغانستان دارد.

به گفته او، یکی از مشکلات امریکا در افغانستان، عدم دسترسی به منابع اطلاعاتی معتبر است.

فاکس‌نیوز به نقل از کنت مک‌کنزی؛ فرمانده پیشین سنتکام نوشته که امریکا در حال حاضر نسبت به زمانی که در افغانستان حضور داشت، تنها از ۲ درصد قابلیت‌ برای گردآوری اطلاعات استخباراتی برخوردار است.

در گزارش فاکس‌نیوز آمده که در حال حاضر «ده‌ها امریکایی» در اسارت طالبان هستند که این امر کار را برای هدف قرار دادن تروریست‌ها دشوار کرده است.

این نخستین بار نیست که درباره تبدیل شدن دوباره افغانستان به کانون امن تروریزم بین‌المللی هشدار داده می‌شود؛ اما برای اولین بار از زندانی بودن «ده‌ها امریکایی» در نزد طالبان، گزارش می‌شود؛ ادعایی که اگر صحت داشته باشد بی‌تردید یکی از دلایل اصلی مماشات امریکا با طالبان در بسیاری از زمینه‌ها خواهد بود.

با این وجود، بسیاری از کارشناسان درباره صحت این ادعا تردید دارند. به باور آنان، امریکا گزینه‌های زیادی برای آزادی این افراد در اختیار داشت و هنوزهم برخی از این گزینه‌ها فعال هستند که به سادگی می‌توانند طالبان را وادار به تمکین در برابر اراده واشنگتن کنند.

به عنوان نمونه، زمانی که امریکا دولت سرنگون‌شده کابل را مجبور کرد تا بیش از ۶ هزار زندانی طالبان به شمول صدها زندانی بسیار خطرناک آن گروه را آزاد کند، می‌توانست در قبال این امر، زندانیان خود در نزد طالبان را هم آزاد کند؛ اتفاقی که در معامله آزادی انس حقانی در قبال رهایی دو استاد اسیر دانشگاه امریکایی رخ داد و آن‌ها رها شدند.

البته یک مساله دیگر هم می‌تواند مطرح باشد و آن این‌که امریکایی‌های زندانی در افغانستان، پس از به قدرت رسیدن طالبان به اسارت آن گروه درآمده باشند که در آن صورت، امریکا باید از گزینه‌های کنونی خود برای آزادی آن‌ها استفاده کند.

یکی از این گزینه‌ها قطع کامل کمک‌های مالی به دولت طالبان از سوی امریکاست؛ کمک‌هایی که گفته می‌شود تاکنون حدود دو میلیارد آن در اختیار طالبان قرار گرفته و «میلیاردها دالر» دیگر نیز در آینده فرستاده خواهد شد.

هیچ‌کس نمی‌داند که در بخش‌های سری توافق‌نامه دوحه میان امریکا و طالبان بر چه چیزی توافق شده‌؛ اما بدیهی است که امریکا به سادگی می‌تواند مفاد این توافق را نادیده بگیرد و برای دستیابی به اهداف خود با استفاده از اهرم تحریم‌ها و گزینه‌های دیگر، دولت طالبان را وادار به تمکین کند.

افزون بر این، به نظر نمی‌رسد که بازداشت «ده‌ها امریکایی» از مصادیق مسلم نقض فاحش توافق‌نامه دوحه از سوی طالبان نباشد؛ بنابراین، امریکا چرا باید به طور یکجانبه به توافقی وفادار باشد که امریکا به آن متعهد نیستند؟!

به این ترتیب، بازداشت «‌ده‌ها امریکایی» می‌تواند یک ادعای بی‌بنیاد باشد. با این حال، نادرستی این ادعا به معنای نادرست بودن هشدار تبدیل دوباره افغانستان به کانون امن تروریزم نیست. گروه‌های تروریستی به سادگی می‌توانند جای خالی امریکا را در افغانستان پر کنند.

در این میان، تفاوتی که دیدگاه کارشناسان مستقل با نظر ناظران غربی دارد این است که از نظر غربی‌ها، غیبت امریکا موجب رشد تروریزم در افغانستان می‌شود؛ اما از دید آگاهان مستقل، گروه‌های تروریستی مانند داعش، به نیابت از امریکا عمل می‌کنند و با حمایت ضمنی واشنگتن، جای خالی امریکا را در افغانستان پر می‌سازند.

نکته مهمی که این برداشت را تایید می‌کند این است که شاخه خراسان داعش، درست زمانی در افغانستان متولد شد که قوای غربی در کشور حضور داشتند و برای خروج آماده می‌شدند و مسئولیت‌های امنیتی را به نیروهای دست‌آموز محلی واگذار می‌کردند. در آن زمان، امریکا و ناتو هیچ مبارزه معنی‌داری با داعش در افغانستان انجام ندادند؛ بلکه رهبران، فرماندهان و جنگجویان داعش در مهمان‌خانه‌های امنیت ملی و نیروهای خارجی، نگه‌داری می‌شدند، حملات مرگبار منسوب به داعش که در اغلب موارد از سوی حلقات امنیتی داخلی و خارجی، طراحی و اجرا می‌شد، کماکان جریان داشت و افزون بر این، قلمرو داعش هم روز به روز توسعه پیدا می‌کرد و حتی زمانی که داعش، آماج حملات طالبان قرار می‌گرفت، هلیکوپترهای ارتش و ناتو به نجات آنان می‌شتافتند.

بنابراین، تروریست‌ها طبق برنامه، جای خالی امریکا در افغانستان را پر می‌کنند و این بخشی از پروژه امنیتی امریکا برای شرایط پساخروج است.