بگرام، رویای از دست رفته آقای رییس جمهور
عشق و علاقه آشکار و علنی دونالد ترامپ به پایگاه هوایی بگرام به چه معناست؟ آیا او میخواهد در دوره ریاست جمهوری خود نیروهای امریکایی را به بگرام بازگرداند و سلطه امریکا بر این پایگاه استراتژیک را احیا کند؟
دونالد ترامپ بار دیگر بگرام را یکی از بزرگترین پایگاههای هوایی جهان عنوان کرد و گفت: شما به افغانستان نگاه کنید که چه قدر شرم آور بود. من فکر میکنم که افغانستان واقعاً به مشکل روسیه و اوکراین مرتبط است. روسیه زمانی {حملهاش بر اوکراین} را آغاز کرد که پوتین به آن نگاه کرد و دید که چه قدر با بیکفایتی با آن برخورد شده است. من خارج میشدم؛ ولی میخواستم بگرام را نگه دارم. در حال حاضر چین بگرام را در اختیار دارد. من قصد داشتم یکی از بزرگترین پایگاههای هوایی جهان را که آن را ترک کردند نگه دارم.
ترامپ گفت: میدان هوایی راهبردی بگرام یک ساعت با جایی که چین سلاحهای هستهای خود را میسازد، فاصله دارد.
اگرچه ادعای رئیس جمهور امریکا درباره ارتباط جنگ اوکراین و ترک پایگاه هوایی بگرام توسط نیروهای امریکایی نیازمند راستیآزمایی و صداقتسنجی است؛ اما به باور بسیاری از کارشناسان، امریکا افغانستان را ترک کرد تا جنگ اوکراین را شعلهور سازد و منابع و تسلیحات لازم را برای یک جنگ بینالمللی دیگر هزینه کند. این چیزی است که شماری از سیاستمداران امریکایی نیز به طور ضمنی به آن اذعان کردهاند؛ اما دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور فعلی امریکا معتقد است که جنگ اوکراین و انقلاب هفتم اکتبر حماس علیه رژیم اسرائیل، نتیجه خروج فاجعهبار و شرمآور نیروهای امریکایی از افغانستان هستند.
به بیان دیگر، رئیس جمهور امریکا میگوید اگر فرایند خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان به درستی مدیریت میشد و فجایع ناشی از آن رخ نمیداد جنگ اوکراین هرگز به وقوع نمیپیوست، اقتدار جهانی ایالات متحده حفظ میشد و امریکا همچنان در جامعه جهانی قابل احترام، قابل اعتماد و مقتدر باقی میماند.
صرف نظر از درستی یا نادرستی برداشت رئیس جمهور فعلی امریکا درباره خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و پیامدهای جهانی آن از جمله جنگ اوکراین، چیزی که در موضعگیریهای دونالد ترامپ بیش از همه مشهود است عشق آشکار او نسبت به پایگاه استراتژیک بگرام است.
دونالد ترامپ هم در زمانی که رئیس جمهور نبود و هم اکنون که رئیس جمهور شده بارها به صراحت اعلام کرده که نیروهای امریکایی هرگز نباید پایگاه بگرام را ترک میکردند. او همچنین ادعا کرده که اکنون این پایگاه در اختیار چین است؛ ادعایی که هم طالبان و هم چین آن را به صراحت رد کردهاند.
با این حال، عشق و علاقه آشکار و علنی دونالد ترامپ به پایگاه هوایی بگرام به چه معناست؟ آیا او میخواهد در دوره ریاست جمهوری خود نیروهای امریکایی را به بگرام بازگرداند و سلطه امریکا بر این پایگاه استراتژیک را احیا کند؟
پاسخ دادن به این پرسش دشوار است؛ زیرا ترامپ دستکم در این زمینه به صراحت اعلام موضع نکرده است؛ اما کارشناسان میگویند که وقوع این رویداد در آینده دور از انتظار نیست؛ زیرا دونالد ترامپ عطش توسعهطلبی و امپریالیزم دارد. او معتقد است که دامنه هژمون و سلطه امریکا به کشورهای دیگر باید گسترش یابد.
او در یکی از سخنرانیهای جنجالی و بحثبرانگیزش اعلام کرد که امریکا باید بزرگتر شود؛ زیرا به گفته او ایالات متحده سالهاست که توسعه نیافته و چه بسا کوچکتر شده است! در همین راستا او نام خلیج مکسیکو را به خلیج امریکا تغییر داد، از علاقه خود به اشغال کامل گرینلند و خریداری آن از دنمارک پرده برداشت، کانادا را یکی از ایالتهای امریکا اعلام کرد و از عزم و اراده خود حتی با استفاده از نیروی نظامی برای اشغال مجدد کانال پاناما گفت.
به این ترتیب، آیا رئیس جمهور امریکا رویای بازگشت به بگرام را دارد؟ اگر پاسخ به این پرسش مثبت باشد شیوه اقدام ترامپ برای بازپسگیری بگرام چگونه خواهد بود؟
دونالد ترامپ پیش از این در کارزارهای انتخاباتی خود قول داده بود که در دوره ریاست ریاست جمهوری او هیچ جنگی رخ نخواهد داد. به این ترتیب، او به صراحت اعلام کرده که نیروهای امریکایی دیگر به ماموریتهای جنگی خارجی اعزام نمیشوند و ایالات متحده درگیر جنگهای مرگبار و پرهزینه در سایر نقاط جهان نخواهد شد. بنابراین اگر ترامپ اراده کند تا بگرام را پس بگیرد به نظر نمیرسد که این اقدام از راه اعمال زور و حمله مستقیم انجام شود.
از طرف دیگر، او بلافاصله پس از بازگشت به کاخ سفید دستور قطع کامل کمکهای خارجی ایالات متحده به همه کشورها به استثنای مصر و اسرائیل را صادر کرد. در پی این اقدام بود که وضعیت اقتصادی در افغانستان متلاطم شد، بازارهای مالی بیثبات گردید و ارزش پول ملی به شدت سقوط کرد.
طالبان اما در واکنش به تصمیم ترامپ از عزم خود برای عادیسازی رابطه با واشنگتن خبر دادند و تاکید کردند که بهترین راه حل مشکلات و مسائل دوجانبه، گفتگو و مذاکره است. به این ترتیب آیا رهبران طالبان آمادهاند تا در قبال دریافت کمکهای مالی ایالات متحده، پایگاه استراتژیک بگرام را در اختیار نیروهای امریکایی قرار دهند؟
پاسخ این پرسش طی ماهها و شاید حتی هفتههای آینده مشخص خواهد شد؛ اما چیزی که در حال حاضر وجود دارد این است که پایگاه راهبردی بگرام برای رئیس جمهور خیالپرداز امریکا یک رویای از دست رفته است؛ رویایی که او برای بازیابی و بازآفرینی آن تقلا میکند.