روسیه و طالبان؛ شراکت تجاری در سایه نگرانی‌های امنیتی
در مسیر روابط رو به توسعه مسکو و کابل یک مانع عمده و بزرگ وجود دارد و آن نگرانی‌های امنیتی ناشی از حضور تروریست‌های فراملیتی در افغانستان و روابط پیدا و پنهان طالبان با این گروه‌ها است. روسیه نیز همانند بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه به شدت نگران رشد روزافزون تروریست‌ها در افغانستان است و تحولات مربوط به این موضوع را از نزدیک و با دقت بالا رصد می‌کند.
دیمیتری ژیرنوف؛ سفیر روسیه در کابل می‌گوید طالبان بدون کمک این کشور نمی‌توانند در روابط اقتصادی منطقه‌ای و جهانی ادغام شوند. او گفت افغانستان نیاز به توسعه اقتصاد خود و افزایش تجارت خارجی دارد و طالبان می‌دانند که کمک روسیه در این راستا امیدوارکننده است.
به گفته ژیرنوف، طالبان در حال حاضر روسیه را یک شریک مهم برای افغانستان می‌دانند.
سفیر روسیه در کابل در مصاحبه با ریانووستی گفت: «مسکو و کابل به طور قابل توجهی تماس‌ها را تشدید کرده‌اند و گفتگوهای روسیه با مقامات افغانستان به نحو موثری پیش می‌رود.»
این دیپلمات روس با اشاره به سفر مقام‌های روسیه به کابل و نمایندگان طالبان به مسکو در ماه‌های گذشته افزود: «گفتگوها به شکلی سازنده پیش می‌رود.»
روسیه به مثابه یک ابرقدرت بین‌المللی از امکانات و فرصت‌های زیادی برای شکستن انزوای طالبان و ادغام آن به جامعه بین‌المللی برخوردار است. این همان چیزی است که طالبان نیز به شدت به آن نیاز دارند؛ بنابراین اظهارات سفیر روسیه در کابل درباره نقش موثر مسکو در ادغام طالبان به روند تجارت و داد و ستدهای مالی و اقتصادی در ابعاد جهانی کاملا واقع‌بینانه است و نشان می‌دهد که روسیه از ظرفیت‌های بزرگی برای تسهیل بازگشت طالبان به جامعه جهانی برخوردار است.
از جانب دیگر، روسیه از نظر صنعتی نیز یک کشور پیشرفته و توسعه‌یافته محسوب می‌شود؛ کشوری که علیرغم تحریم‌های یکجانبه قدرت‌های غربی پس از آغاز جنگ اوکراین به سادگی توانست آثار این تحریم‌ها را به حداقل ممکن کاهش دهد و علیرغم انسداد صدها میلیارد دالر از دارایی‌های آن در بانک‌های اروپا و امریکا و تحریم نفت و گاز صادراتی روسیه از سوی کشورهای غربی و اروپایی به سرعت بازارهای تازه‌ای فراهم کرد و با دستیابی به توافقات و تعاملات گسترده با سایر شرکا و مشتریان، تحریم‌های غربی را بی‌اثر ساخت و اقتصاد خود را در اوج نگه داشت.
افزون بر همه این‌ها روسیه تجربه حضور در افغانستان و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی و توسعه‌ای کشور را نیز دارد. افغانستان هنوز هم با وجود پشت سر گذاشتن سال‌های طولانی جنگ و ویرانی‌های وحشتناک ناشی از آن همچنان از زیرساخت‌های ایجاد شده در دوران حضور نیروهای روسی استفاده می‌کند و این به وضوح نشان می‌دهد که مسکو تا چه اندازه روی زیربناهای اقتصادی و توسعه‌ای افغانستان کار کرده که آثار آن چند ده سال پس از پایان حضور نیروهای شوروی در افغانستان همچنان مشهود ملموس و قابل محاسبه و مشاهده است.
بنابراین، طالبان با راه‌اندازی یک رابطه مستحکم اقتصادی و تجاری با روسیه هم می‌تواند نیازهای خود به اقلام وارداتی را تامین کنند و هم از دانش، تجربه، تخصص و صنایع پیشرفته روس‌ها در حوزه‌های گوناگون به ویژه استخراج معادن، ایجاد زیرساخت‌های صنعتی، احداث پل و جاده، راه‌اندازی شبکه مدرن حمل و نقل و سایر زمینه‌ها بهره ببرند.
البته بدیهی است که روس‌ها نیز به طور متقابل، نیازمند دسترسی به بازارهای جدید و انتفاع از منابع زیرزمینی و فرصت‌های اقتصادی بکر و بدیع و دست نخورده افغانستان هستند و در این زمینه مایل اند که با سایر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی رقابت کنند.
با این حال، در مسیر روابط رو به توسعه مسکو و کابل یک مانع عمده و بزرگ وجود دارد و آن نگرانی‌های امنیتی ناشی از حضور تروریست‌های فراملیتی در افغانستان و روابط پیدا و پنهان طالبان با این گروه‌ها است.
روسیه نیز همانند بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه به شدت نگران رشد روزافزون تروریست‌ها در افغانستان است و تحولات مربوط به این موضوع را از نزدیک و با دقت بالا رصد می‌کند.
از جانب دیگر، شرکای استراتژیک و متحدان سنتی روسیه در آسیای مرکزی نیز پیوسته درباره توسعه تروریزم فرامرزی در افغانستان زیر سلطه طالبان ابراز هراس و نگرانی می‌کنند و تردیدی وجود ندارد که از طریق پلتفرم‌هایی مانند پیمان امنیت جمعی و کشورهای مستقل مشترک المنافع از روسیه برای مهار موج رو به گسترش تروریزم از مبدا افغانستان به کشورهای یادشده درخواست کمک می‌کنند.
این در حالی است که خود روسیه نیز در سال‌های اخیر چندین بار هدف حملات تروریستی از سوی گروه‌های تکفیری مانند داعش قرار گرفته که عوامل این حملات اتباع جمهوری‌های آسیای میانه بوده و سابقه حضور و فراگیری چگونگی انجام عملیات‌های تروریستی در افغانستان را نیز داشته‌اند.
اگرچه مقامات مختلف روسیه بارها به صراحت از آمادگی خود برای کمک به طالبان در زمینه مقابله با تروریزم خبر داده‌اند؛ اما به باور بسیاری از کارشناسان، مسکو به خوبی از این واقعیت آگاه است که طالبان روابط پیچیده‌ای با گروه‌های تروریستی دارند و بازگشت تروریست‌های فراملیتی از اقصی نقاط جهان به افغانستان زیر حاکمیت طالبان نه تنها تصادفی نیست که بر اساس یک برنامه منظم و از پیش طراحی شده انجام می‌شود و این همان چیزی است که چشم‌انداز روابط طالبان و روسیه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تا زمانی که نگرانی‌های امنیتی برطرف نشده پیش‌بینی نمی‌شود که روابط روسیه و طالبان فراتر از داد و ستدهای مبتنی بر منافع کوتاه‌مدت اقتصادی و تجاری رشد کند.
