اوکراین، اروپا و کابوس ترسناک جنگ افغانستان

اظهارات هشدارآمیز ویکتور اوربان؛ نخست وزیر مجارستان درباره خطر تبدیل شدن اوکراین به افغانستانی دیگر برای اروپا کاملاً جدی و واقعی است؛ هرچند قدرت‌های اروپایی و رئیس جمهور اوکراین حاضر به پذیرش این واقعیت دردناک نباشند.

نخست‌وزیر مجارستان بار دیگر هشدار داد که اگر ترامپ نتواند راه حلی برای اوکراین بیابد، این جنگ می‌تواند برای اتحادیه اروپا به افغانستانی دیگر تبدیل شود.

ویکتور اوربان در مصاحبه با یک چهره رسانه‌ای امریکا گفت که اتحادیه اروپا در سه سال گذشته حدود ۲۰۰ میلیارد یورو برای اوکراین هزینه کرده که بیشتر آن صرف تامین تسلیحات شده است.

او در توضیح مقایسه اوکراین و افغانستان گفت: یعنی جنگ بی‌پایان، جنگی که هیچ راهی برای خروج از آن نیست، جان انسان‌ها گرفته می‌شود، پول می‌رود و همه‌چیز ویران می‌شود.

واضح است که پایان جنگ اوکراین در شرایط کنونی برای اروپا فاجعه‌بار خواهد بود. اروپایی‌ها هرگز نمی‌توانند تصور کنند که روسیه سیطره خود را بر سرزمین‌هایی از اوکراین تحکیم بخشیده و در عین حال، کی‌یف مجبور به امضای قراردادی شده که در نتیجه آن ۲۰ درصد از خاک این کشور عملاً حت کنترل روسیه قرار می‌گیرد؛ اما در قبال آن جنگ مرگبار میان دوطرف به پایان می‌رسد.

از جانب دیگر، اگر ایالات متحده حمایت نظامی خود از اوکراین را قطع کند و اراده خود برای دستیابی به صلحی هرچند دردناک و پرهزینه برای اروپا را نشان دهد اروپا انتخاب‌های زیادی ندارد. کشورهای اروپایی بدون حمایت امریکا قادر به پیشبرد یک جنگ جهانی کوچک در زمین اوکراین علیه روسیه نیستند. این واقعیتی است که به صراحت باید بیان شود.

بنابراین، اظهارات هشدارآمیز ویکتور اوربان؛ نخست وزیر مجارستان درباره خطر تبدیل شدن اوکراین به افغانستانی دیگر برای اروپا کاملاً جدی و واقعی است؛ هرچند قدرت‌های اروپایی و رئیس جمهور اوکراین حاضر به پذیرش این واقعیت دردناک نباشند.

نکته مهم این است که اروپا تا همین جای کار نیز هزینه‌های بزرگی برای جنگ در اوکراین علیه روسیه پرداخت کرده است؛ هزینه‌هایی که بخش اعظم آن صرف تقابل استراتژیک میان امریکا و روسیه شده است؛ اما سهم اروپا از این جنگ، چیزی جز هزینه‌های هنگفت تأمین تسلیحات، هجوم سیل گسترده میلیون‌ها پناهجوی اوکراینی، قطع صادرات گاز روسیه به اروپا و افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، نرخ تورم، بحران مسکن و مهم‌تر از همه این‌ها یک چشم‌انداز مبهم و غیر قابل اطمینان امنیتی بوده است.

به نظر می‌رسد که کشورهای اروپایی دچار یک خطای استراتژیک شدند. آن‌ها تصور می‌کردند که حمایت ایالات متحده از آنان و تضمین امنیت اروپا از سوی واشنگتن، ابدی، بی‌پایان و خدشه‌ناپذیر است؛ اما بازگشت ترامپ به قدرت تمامی معادلات را به‌هم ریخت.

او که با شعار پایان دادن به جنگ‌های بی‌پایان و بازگرداندن عظمت به امریکا به قدرت رسیده، مصمم است که از صرف پول‌های هنگفت و تأمین تسلیحات فراوان در جنگ‌های بیهوده برای منافع کشورهای دیگر و امنیت اروپا خودداری کند.

مساله دیگر، این است که ترامپ حتی به اتحادی به نام ناتو نیز باور ندارد. به عقیده او این یک ائتلاف منسوخ نظامی است که ایالات متحده به طور ناعادلانه‌ای مجبور به تامین بخش اعظم بودجه‌های عظیم آن است؛ اما کشورهای اروپایی که امنیت خود را مرهون وجود پیمان نظامی ناتو هستند، سهمی به مراتب کمتر به عهده دارند؛ چیزی که از نظر ترامپ کاملاً غیرقابل قبول است.

کنفرانس امنیتی مونیخ که اخیراً برگزار شد صحنه یکی از نادرترین تقابل‌های اروپا و امریکا پس از جنگ جهانی دوم بود؛ کنفرانسی که در آن پیت هگست؛ وزیر دفاع دونالد ترامپ به صراحت خطاب به کشورهای اروپایی اعلام کرد که آنان باید مسئولیت‌های بیشتری در زمینه تامین امنیت خود به عهده بگیرند. او در این مورد به مشکلات و چالش‌هایی که ایالات متحده را مجبور به کاهش حمایت از اروپا و پرداختن به امنیت امریکا می‌کند نیز اشاره کرد: تهدید چین، بی‌ثباتی و ناامنی در مرزها در نتیجه هجوم سیل مهاجران و پناهجویان و…

در نتیجه همین هشدارها بود که رئیس جمهور اوکراین کشورهای اروپایی را به تشکیل یک ارتش اروپایی برای دفاع از امنیت قاره سبز فراخواند؛ زیرا به تعبیر او فرارسیدن روزی که اروپا درخواست کمک کند و ایالات متحده به آن پاسخی ندهد دور از امکان نیست.

به باور بسیاری از کارشناسان، آن روز همین اکنون فرارسیده است؛ زیرا ترامپ دیگر حاضر نیست در جنگ بی‌نتیجه اوکراین تاوان حمایت از امنیت اروپا را بپردازد.

به این ترتیب، قدرت‌های اروپایی انتخاب‌های زیادی ندارند آن‌ها باید تعیین کنند که آیا حاضر اند همچنان در کنار ارتش اوکراین علیه روسیه بجنگند و به این ترتیب، این کشور به افغانستانی دیگر برای اروپا تبدیل شود و یا به یکجانبه‌گرایی امریکای به رهبری ترامپ نمکین می‌کنند و در حالی که ترامپ برای دیدار دوجانبه با پوتین برای توافق بر سر اوکراین بدون دعوت از اروپا آماده می‌شود، خود را برای نوشیدن جام زهر و پذیرش خروجی دیدار قریب‌الوقوع دو رهبر آماده کرده‌اند.

اروپا می‌تواند از میان انتخاب‌های محدودی که در پیش دارد یکی را برگزیند؛ اما دولت کی‌یف با تلخکامی و شکستی اجتناب‌ناپذیر با نتایج حاصل از توافق احتمالی امریکا و روسیه درباره پایان دادن به جنگ جاری روبه‌رو خواهد شد؛ زیرا نه امریکا مصمم به ادامه حمایت سخاوتمندانه و همه‌جانبه دولت بایدن از اوکراین برای جنگ با روسیه است، نه اروپا بدون امریکا قادر به انجام این ماموریت خواهد بود و نه حتی مردم اوکراین دیگر این جنگ فرساینده، مرگبار و ویرانگر را تحمل می‌کنند.