پرچم طالبان در سفر ازبکستان؛ تاشکند طالبان را به رسمیت شناخت؟
آیا به راستی دولت ازبکستان با استفاده از پرچم طالبان، حاکمیت گروه را به رسمیت شناخته و به آن مشروعیت بخشیده است؟ واقعیت این است که موضع رسمی تاشکند در خصوص مشروعیت حکومت طالبان، پیرو و تابع مواضع سایر کشورهای منطقه و جهان و سازمان‌های بینالمللی مانند سازمان ملل متحد است و در این زمینه به رغم پذیرش سفیر رسمی طالبان از سوی تاشکند، تغییری به وجود نیامده، یا به تعبیر بهتر، تغییر موضع ازبکستان در قبال مشروعیت حکومت طالبان به طور رسمی اعلام نشده است.
ملا عبدالغنی برادر؛ معاون اقتصادی نخست‌وزیر طالبان در راس یک هیات بلندپایه اقتصادی اخیراً در سفری دو روزه راهی تاشکند پایتخت ازبکستان شد.
سفر آقای برادر به یک کشور مهم منطقه، توجه بسیاری را جلب کرد و با در نظرداشت اینکه طالبان در گذشته نیز روابط اقتصادی رو به توسعه‌ای را با تاشکند پایه گذاری کرده‌اند، انتظار می‌رفت که توافقات و تفاهم‌نامه‌های مهم و بزرگی میان دوطرف در جریان سفر به امضا برسد.
شاید به همین دلیل بود که هیات به رهبری ملا برادر در بازگشت از ازبکستان ادعا کرد که با دست پر و دستاوردهای بزرگ از این سفر بازمی‌گردد و رسانه‌ها و تحلیلگران نزدیک به طالبان نیز با شور و شعف از دستاوردهای هیات اقتصادی این گروه در سفر به ازبکستان یاد می‌کنند؛ از تعهد دولت ازبکستان به مشارکت در پروژه‌های زیربنایی به ویژه در حوزه مدیریت منابع آبی، استخراج معادن و کمک به راه‌اندازی و اجرایی شدن پروژه‌های بلندپروازانه منطقه‌ای تا وعده تاجران و سرمایه‌گذاران افغان به بازگرداندن سرمایه‌های خود به داخل کشور و سرمایه‌گذاری ده‌ها میلیون دالری در پروژه‌های ملی.
اگرچه طالبان می‌گویند که در سفر اخیر معاون اقتصادی نخست‌وزیر این گروه به تاشکند دوطرف بر سر دستاوردهای مورد اشاره و بسیاری دیگر از موارد توافق کرده و تعهدات رسمی را امضا کرده‌اند؛ اما آگاهان می‌گویند که در طول بیش از سه سال گذشته، دولت طالبان توانسته با بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، توافقات و تعهدات مشابه را به امضا برساند؛ اما آنچه در عمل جریان دارد این است که افغانستان همچنان با شدیدترین بحران اقتصادی تاریخ معاصر خود روبه‌روست، بیش از نیمی از جمعیت کشور در فقر و گرسنگی به سر می‌برند، قحطی و گرسنگی حاد جان بیش از دو میلیون نفر را تهدید می‌کند، ارزش پول ملی همچنان وابسته به کمک‌های امریکاست و با قطع آن دچار طوفان و تلاطم می‌شود و مهم‌تر از همه اینکه رویاپردازی‌های طالبان در زمینه تبدیل افغانستان به چهارراه اقتصادی آسیای مرکزی و جنوبی و یک نقطه وصل همکاری در حوزه تجارت و ترانزیت منطقه‌ای و بینالمللی، روی کاغذ باقی مانده و این سایه ناامنی بی‌ثباتی و فقدان یک چشم‌انداز روشن و پایدار سیاسی است که در مسیر تحقق این رویاها موانع جدی و بزرگ ایجاد می‌کند.
با این همه حتی اگر موانع موجود در مسیر بلندپروازی‌های اقتصادی طالبان و قمار آنان بر سر منابع و معادن زیرزمینی افغانستان با کشورهای همسایه و جهان را نادیده بگیریم، سفر ملا برادر به ازبکستان یک دستاورد دیگر نیز برای طالبان داشت که به نظر می‌رسد برای شماری از عوامل تبلیغاتی این گروه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بسیار پررنگ‌تر و ارزشمندتر از توافقات امضا شده روی کاغذ در خصوص روابط اقتصادی دوطرف بود و آن استفاده از پرچم گروه طالبان به عنوان پرچم ملی افغانستان در دیدارهای رسمی ملا برادر با مقامات ازبک بود.
این اقدام که به نظر می‌رسد اولین بار در جریان سفر خارجی یک مقام ارشد طالبان به کشورهای دیگر رخ می‌داد، شور و اشتیاق فراوانی را در میان طالبان و هواداران این گروه در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت و بسیاری از آنان مدعی شدند که دولت تاشکند با استفاده از پرچم طالبان آن‌ها را به عنوان دولت مشروع افغانستان به رسمیت شناخته و به این ترتیب، موانع موجود در مسیر شناسایی رسمی حکومت طالبان به طور امیدبخشی در حال از میان برداشته شدن است.
اما آیا به راستی دولت ازبکستان با استفاده از پرچم طالبان، حاکمیت گروه را به رسمیت شناخته و به آن مشروعیت بخشیده است؟ واقعیت این است که موضع رسمی تاشکند در خصوص مشروعیت حکومت طالبان، پیرو و تابع مواضع سایر کشورهای منطقه و جهان و سازمان‌های بینالمللی مانند سازمان ملل متحد است و در این زمینه به رغم پذیرش سفیر رسمی طالبان از سوی تاشکند، تغییری به وجود نیامده، یا به تعبیر بهتر، تغییر موضع ازبکستان در قبال مشروعیت حکومت طالبان به طور رسمی اعلام نشده است.
بنابراین، اگرچه شاید برای هواداران طالبان در شبکه‌های اجتماعی یا حتی مقامات این گروه استفاده از پرچم آنان به عنوان پرچم ملی افغانستان در جریان سفر ملا برادر به تاشکند به معنای شناسایی رسمی حکومت آنان باشد و از جانب دیگر، با توجه به پذیرش سفیر رسمی طالبان توسط تاشکند و همزمان با آن، استفاده از پرچم طالبان در دیدارهای رسمی ملا برادر با مقامات ازبک، رویکرد کنونی دولت ازبکستان تفاوت معناداری با شناسایی رسمی حکومت طالبان نداشته باشد؛ اما آگاهان می‌گویند که انتظار نمی‌رود که ازبکستان در این زمینه پیشگام شود و هزینه‌ها و پیامدهای قابل پیش‌بینی و غیرقابل پیش‌بینی ناشی از مشروعیت بخشیدن به یک دولت به لحاظ سیاسی منزوی و به لحاظ حقوق بشری بدنام و هدف اتهام را به تنهایی پذیرا شود.
با این حال نکته‌ای که نمی‌توان نادیده گرفت این است که استفاده از پرچم رسمی طالبان در دیدارهای ملا برادر با مقامات ازبک، رهبران طالبان را به همذات‌پنداری بیشتر با دولت تاشکند ترغیب می‌کند و به این ترتیب، منافع بزرگ مورد نظر ازبک‌ها در معادلات افغانستان به ویژه در حوزه اقتصادی را به سادگی تامین خواهد کرد.
