جنگ علیه امریکا با تسلیحات امریکایی؟

طالبان ممکن است از تسلیحات امریکایی برای جنگ با خود امریکا استفاده کنند؛ اما کارشناسان نظامی می‌گویند که تسلیحات باقیمانده در افغانستان به اندازه کافی پیشرفته و توسعه یافته نیستند که میان طالبان و امریکا به عنوان دو سوی یک جنگ تمام‌عیار، توازن قوا و تعادل استراتژیک ایجاد کنند و در نتیجه آن، برنده و بازنده این بازی در میدان مشخص شود.

طالبان به دونالد ترامپ؛ ریيس جمهور امریکا هشدار داده‌اند که تجهیزات به جامانده‌ امریکایی بخشی از ملکیت آنان است و حتی به قیمت درگیری نظامی هم بازگردانده نخواهد شد.

ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان گفته است که امریکا «اشغالگر» است و در ۲۰ سال حضور در افغانستان، زیان‌های چشم‌گیری به شهروندان کشور وارد کرده است.

مجاهد می‌گوید: «میدان هوایی بگرام جزء خاک افغانستان و در کنترل (رژیم) امارت اسلامیداست. خواست امریکا برای بازگرداندن تجهیزات نظامی منطقی نیست و این ملکیت ماست. کسی این تجهیزات را از ما گرفته نمی‌تواند. ما آماده دفاع از تجهیزات نظامی و خاک خود هستیم.»

این نخستین بار نیست که یک مقام ارشد طالبان به هشدارهای مکرر مقامات امریکایی به ویژه شخص دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور این کشور درباره لزوم بازگرداندن تسلیحات و تجهیزات نظامی امریکا در افغانستان کنش نشان می‌دهد و آن را مردود می‌داند.

برای طالبان دست‌کم روی کاغذ، بسیار شرم‌آور خواهد بود که پس از ادعاهای مکرر مبنی بر «شکست» امریکا در افغانستان و نمایش قدرت با تسلیحات باقی‌مانده از نیروهای امریکایی و متحدان افغان آن‌ها تحت تاثیر تهدیدهای ترامپ قرار بگیرند و تن به معامله‌ای ننگین، شرم‌آور و حقارت‌بار بدهند.

با این حال، هیچ تردیدی وجود ندارد که طالبان به شدت نیازمند حمایت‌های سیاسی و کمک‌های مالی ایالات متحده هستند. از نظر سیاسی با وجود نزدیک به ۴ سال از بازگشت طالبان به قدرت، آن‌ها هنوز قادر به کسب شناسایی و مشروعیت بین‌المللی نشده‌اند و دلیل آن واضح است: عدم شناسایی رسمی رژیم طالبان توسط امریکا.

بنابراین حتی اگر طالبان با تمام کشورهای جهان روابط سیاسی و دیپلماتیک برقرار کنند و معاملات و قراردادهای اقتصادی خود با کشورهای دور و نزدیک را روز به روز توسعه دهند، تا زمانی که امریکا اراده نکرده هیچ کشوری قادر به شناسایی رسمی حکومت طالبان نخواهد بود.

در چنین شرایطی، طالبان بیش از هر زمان دیگری برای برقراری رابطه با امریکا صرف نظر از اینکه چه کسی در کاخ سفید حکومت می‌کند تقلا خواهند کرد.

در این میان اما چیزی که کار را برای طالبان دشوار می‌کند رویکرد سودجویانه ترامپ نسبت به سیاست خارجی است. او برخلاف اسلاف خود، تنها سیاست‌هایی را می‌پسندد و اعمال می‌کند که منجر به تامین منافع حداکثری ایالات متحده و به طور مشخص، دارای سودآوری اقتصادی و مالی باشد. بنابراین طالبان اگر به دنبال عادی‌سازی رابطه با واشنگتن تحت رهبری ترامپ هستند، راهی جز تامین امتیازات مورد نظر رئیس جمهور تجارت پیشه امریکا ندارند.

در چنین شرایطی، رجزخوانی‌های سیاسی و رسانه‌ای و حتی تهدیدهای نظامی ارزش چندانی ندارد؛ زیرا دوطرف این بازی به خوبی می‌دانند که چگونه باهم معامله کنند؛ معامله‌ای که منافع هر دو جانب را تامین کند.

درست به همین دلیل است که هم تهدیدهای ترامپ و هم واکنش‌های هشدارآمیز طالبان، بخشی از یک بازی پیچیده برای کسب امتیازات بیشتر است و فراتر از آن، هیچ پیامد عملی دیگری ندارد.

بنابراین، وقوع درگیری نظامی میان امریکا و طالبان بیش از هر زمان دیگری دور از تصور به نظر می‌رسد؛ زیرا دوطرف پیش از این باهم معامله کرده‌ و از آن سود برده‌اند.

با این حال، استفاده از گزینه نظامی در مقیاس محدود به ویژه برای ایالات متحده امریکا به طور کامل منتفی نیست. امریکا می‌داند که چطور از قدرت نظامی‌اش برای درهم کوبیدن مواضع طالبان، نابودی بخشی از تسلیحات باقیمانده نیروهای امریکایی در افغانستان یا حداقل ترساندن رهبران این گروه برای حضور در پای میز معامله استفاده کند، بدون آن‌که این اقدام منجر به یک درگیری تمام‌عیار نظامی یا لزوم اشغال مجدد افغانستان توسط امریکا و متحدانش شود.

در صورت اجرایی شدن این سناریو که البته بسیار بعید به نظر می‌رسد، طالبان ممکن است از تسلیحات امریکایی برای جنگ با خود امریکا استفاده کنند؛ اما کارشناسان نظامی می‌گویند که تسلیحات باقیمانده در افغانستان به اندازه کافی پیشرفته و توسعه یافته نیستند که میان طالبان و امریکا به عنوان دو سوی یک جنگ تمام‌عیار، توازن قوا و تعادل استراتژیک ایجاد کنند و در نتیجه آن، برنده و بازنده این بازی در میدان مشخص شود.

به هر حال آنچه تاکنون رخ داده و با توجه به موضع‌گیری‌های دوطرف به نظر می‌رسد که راه معامله باز است و ترامپ شاید با استفاده از اهرم تسلیحات امریکایی در افغانستان، طالبان را تحت فشار قرار دهد تا دسترسی شرکت‌های امریکایی به منابع معدنی افغانستان و سیطره ایالات متحده بر پایگاه راهبردی بگرام را تضمین کنند تا از کمک‌های مالی ایالات متحده برخوردار شده، تسلیحات امریکایی نیز همچنان در اختیار آن‌ها باقی بماند و حتی اگر معامله پیشرفته‌تری انجام شود دولت ترامپ ممکن است رژیم طالبان را به رسمیت بشناسد و به این ترتیب، افغانستان تحت سیطره طالبان بدون نیاز به لشکرکشی نظامی و اشغال مستقیم، بر اساس اراده ترامپ به یکی دیگر از ایالت‌های امریکا تبدیل شود.