افغانستان کانون تهدیدهای پایدار؛ در شمال چه می‌گذرد؟
علیرغم ابراز اطمینان مقامات طالبان مبنی بر این‌که هیچ کشوری از خاک افغانستان هدف حملات تروریستی قرار نخواهد گرفت و این گروه اجازه فعالیت‌های تروریستی در خاک افغانستان را نیز نخواهد داد، نگرانی‌های فزاینده سازمان پیمان امنیت جمعی به وضوح نشان می‌دهد که تهدیدهای ناشی از افغانستان علیه امنیت منطقه‌ای کاملاً جدی است و مهم‌تر از همه این‌که در حال حاضر، شمال افغانستان به اردوگاه اصلی تروریست‌های فراملیتی تبدیل شده است.
ناتالیا خاریتونوا؛ سخنگوی سازمان پیمان امنیت جمعی، روز سه‌شنبه، ۲۶ حمل به روزنامه ایزوستیا گفت که این سازمان از تهدیدات فزاینده امنیتی موجود در ولایت‌های شمالی افغانستان که هم‌مرز با کشورهای عضو این سازمان است، نگران است.
او گفته: «همپیمانان (اعضای سازمان پیمان امنیت جمعی) نسبت به وضعیت افغانستان و افزایش تهدیدات در ولایت‌های مجاور منطقه امنیت جمعی آسیای مرکزی ابراز نگرانی می‌کنند.»
خاریتونوا می‌گوید که برای سازمان پیمان امنیت جمعی، قلمرو افغانستان منبع چالش‌های مربوط به تروریزم، افراط گرایی و جرایم مرتبط با مواد مخدر است.
این نخستین بار نیست که مقامات سازمان پیمان امنیتی جمعی درباره تهدیدهای تروریستی ناشی از افغانستان علیه کشورهای همسایه و منطقه ابراز نگرانی می‌کنند. در گذشته بارها نگرانی‌های مشابهی از سوی مقامات و فرماندهان عالی‌رتبه این پیمان منطقه‌ای مطرح شده و این نشان می‌دهد که تهدیدهای ناشی از تسلط طالبان بر افغانستان و تروریست‌های هم‌پیمان آن‌ها نه تنها مرتفع نشده؛ بلکه تشدید یافته است.
کارشناسان مسائل امنیتی نیز می‌گویند که تهدیدهای جاری در افغانستان اکنون به مرحله انفجار رسیده و تروریست‌هایی که طی نزدیک به ۴ سال گذشته در افغانستان تحت سیطره طالبان، رشد و قدرت پیدا کرده‌اند اکنون آماده صدور به کشورهای هدف هستند.
در این میان، شمال افغانستان به کانون عمده تولید تروریزم تبدیل شده و این همان چیزی است که پیمان امنیت جمعی را به شدت نگران و مضطرب کرده است.
ناظران می‌گویند که پروژه توسعه تروریسم در افغانستان زیر سلطه طالبان از همان آغاز کلید خورد؛ اما در این میان، شمال یک منطقه استراتژیک و راهبردی برای پرورش تروریزم و صدور آن به کشورهای هدف به حساب می‌آید.
طالبان در دوره دوم حاکمیت خود، تمرکز ویژه‌ای بر ایجاد گسترده هزاران «مدرسه جهادی» در سراسر افغانستان کرده‌اند و در این میان، مناطق و ولایات شمالی افغانستان در کانون توجه این گروه قرار دارد.
بر بنیاد گزارش‌ها تاکنون صدها «مدرسه جهادی» در ولایات‌های غیرپشتون‌نشین شمالی از جمله پنجشیر، فاریاب، جوزجان، تخار، بدخشان و سایر ولایات ایجاد شده و در آن هزاران نفر مشغول فراگیری آموزه‌های تروریستی و افراط‌گرایانه هستند.
آگاهان امنیتی می‌گویند که هدف اصلی این مدارس، تربیت نسلی از تروریست‌های آماده صدور به کشورهای هدف به ویژه جمهوری‌های آسیای میانه و اعضای پیمان امنیت جمعی است.
از نظر آنان، اکنون شمال افغانستان به یک بمب ساعتی تبدیل شده است. اگر کشورهایی که قربانی حملات تروریستی ناشی از افغانستان هستند برای پیش‌گیری از رخنه و نفوذ تروریست‌های آموزش‌دیده در افغانستان کاری انجام ندهند، بدون شک تهدیدهای بالقوه فعلی به خطرات بالفعل خواهد شد و امنیت ملی کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی به طور مشخص هدف قرار خواهد گرفت.
نکته‌ای که بر دامنه نگرانی‌ها می‌افزاید این است که طالبان در توسعه تروریزم به ویژه در ولایات شمالی افغانستان تنها نیستند، این یک پروژه منطقه‌ای و بین‌المللی است که از حمایت گسترده سازمان‌های استخباراتی و نهادهای مالی حامی تروریزم برخوردار است.
به بیان دقیق‌تر، توسعه تروریزم در افغانستان و تبدیل شمال کشور به کانون عمده تربیت نسلی از تروریست‌های آماده صادرات به کشورهای دیگر، یک پروژه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای محسوب می‌شود و به همین دلیل، سازمان پیمان امنیت جمعی نسبت به پیامدهای آن برای امنیت ملی کشورهای عضو به شدت نگران است.
در چنین شرایطی علیرغم ابراز اطمینان مقامات طالبان مبنی بر این‌که هیچ کشوری از خاک افغانستان هدف حملات تروریستی قرار نخواهد گرفت و این گروه اجازه فعالیت‌های تروریستی در خاک افغانستان را نیز نخواهد داد، نگرانی‌های فزاینده سازمان پیمان امنیت جمعی به وضوح نشان می‌دهد که تهدیدهای ناشی از افغانستان علیه امنیت منطقه‌ای کاملاً جدی است و مهم‌تر از همه این‌که در حال حاضر، شمال افغانستان به اردوگاه اصلی تروریست‌های فراملیتی تبدیل شده است.
درست به همین دلایل است که از دید آگاهان، همه کشورهایی که از ناحیه افغانستان احساس خطر می‌کنند همین امروز باید برای مواجهه با تهدیدهای ناشی از افغانستان وارد عمل شوند و اقدامات عملی را روی دست بگیرند در غیر آن صورت، فردا که محصولات «مدارس جهادی» یا کانون‌های پرورش تروریزم در افغانستان به ویژه در شمال کشور به ثمر بنشیند دیر خواهد بود.
