نقش چین در ترمیم روابط پاکستان و طالبان
چین هم با طالبان و هم با پاکستان روابط گسترده‌ای دارد و این می‌تواند نقش چینی‌ها در میانجی‌گری بین دوطرف متخاصم را ارتقا بخشد؛ اما طالبان نشان داده‌اند که در مقابل پاکستان برخلاف گذشته صرفاً گوش به فرمان نیستند؛ بلکه اولویت‌های دیگری را نیز مد نظر قرار می‌دهند که یکی از آن‌ها کاهش وابستگی سیاسی، اقتصادی و امنیتی به پاکستان است.
محمد صادق؛ نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان روز شنبه، ۲۰ ثور اعلام کرد که نشست سه‌جانبه طالبان، پاکستان و چین در کابل برگزار شد.
او در ایکس نوشت که این نشست به میزبانی امیرخان متقی؛ سرپرست وزارت خارجه طالبان برگزار شده است.
محمد صادق افزوده که این نشست فرصتی برای همگرایی دیدگاه‌ها در مورد همکاری‌های اقتصادی و امنیتی و همچنین ثبات منطقه‌ای فراهم کرد.
منابع از این نشست با عنوان «نشست سه‌جانبه کابل میان افغانستان، پاکستان و چین» یاد کرده‌اند. گفته می‌شود در این نشست در مورد موضوعات منطقه‌ای، تجارت، همکاری‌های دیپلماتیک و مسائل امنیتی گفتگو شده است.
از نظر بسیاری از کارشناسان، برگزاری این نشست با حضور چین نشان می‌دهد که پکن در صدد است با استفاده از روابط گسترده خود با طالبان و پاکستان، روابط پرتنش دو کشور همسایه را بهبود بخشد و به این ترتیب، نقش و نفوذ خود در معادلات افغانستان و منطقه را تقویت کند.
با این حال، این تنها هدف چینی‌ها از مشارکت در نشست سه جانبه طالبان، پاکستان و چین نیست. در ماه‌های گذشته بارها انجینران، فعالان اقتصادی و توریست‌های چینی در افغانستان و پاکستان، هدف حملات مسلحانه و مرگبار قرار گرفته‌اند و این امر، نگرانی‌های گسترده‌ای را درباره به خطر افتادن امنیت پروژه‌های سودآور اقتصادی و همکاری‌های امنیتی چین با طالبان و پاکستان برانگیخته است.
با کشته شدن ۵ انجنیر چینی در یک حمله تروریستی در پاکستان، بسیاری از آگاهان درباره دخالت سازمان‌های استخباراتی منطقه‌ای به ویژه هند و امریکا در این حملات هشدار دادند و هدف از آن را ناامن کردن وضعیت افغانستان و پاکستان برای چینی‌ها و در نتیجه، ایجاد اختلال در روابط پکن با اسلام‌آباد و رژیم طالبان عنوان کردند.
البته پس از آن رویداد، اقدامات تروریستی مشابهی، هم در افغانستان و هم در پاکستان علیه اتباع و فعالان چینی رخ داد که برداشت بالا را تقویت کرد و نگرانی‌ها درباره چشم‌انداز حضور و همکاری چینی‌ها در پروژه‌های بزرگ اقتصادی و امنیتی در افغانستان و پاکستان را چندین برابر افزایش داد.
به دنبال آن، بحث میانجی‌گری چین به منظور مدیریت تنش‌های رو به توسعه میان طالبان و پاکستان مطرح شد و سپس نشست‌های سه جانبه با حضور چین، پاکستان و طالبان راه اندازی گردید که انتظار می‌رفت نشست اخیر که در کابل برگزار شد در اسلام آباد برگزار شود؛ اما گفته می‌شود که ملا هبت الله آخوندزاده؛ رهبر طالبان، مانع سفر هیات این گروه به پاکستان شده و به همین دلیل، نمایندگان چین و پاکستان ناگزیر شده‌اند برای برگزاری این نشست و شرکت در آن، راهی کابل شوند.
با این همه اما ناظران می‌گویند که چین، ماموریت دشواری بر عهده دارد؛ زیرا ترمیم روابط طالبان و پاکستان برخلاف آنچه تصور می‌شود هرگز امری ساده و کاملا در دسترس نیست.
نکته دیگر این است که چین متحد راهبردی پاکستان محسوب می‌شود و در صورتی که انتخاب میان افغانستان و پاکستان در میان باشد، پکن بی‌درنگ جانب پاکستان را خواهد گرفت؛ بنابراین هرگز نباید انتظار داشت که چین نقش یک میانجی بی‌طرف را میان طالبان و پاکستان ایفا کند؛ بلکه در بسیاری از زمینه‌ها، مواضع و منافع چین و پاکستان در قبال طالبان همپوشانی دارد و این یکی دیگر از مسائلی است که در مسیر میانجی‌گری پکن بین کابل و اسلام‌آباد مانع ایجاد می‌کند.
با وجود این‌که چین هم با طالبان و هم با پاکستان روابط گسترده‌ای دارد و این می‌تواند نقش چینی‌ها در میانجی‌گری بین دوطرف متخاصم را ارتقا بخشد؛ اما طالبان نشان داده‌اند که در مقابل پاکستان برخلاف گذشته صرفاً گوش به فرمان نیستند؛ بلکه اولویت‌های دیگری را نیز مد نظر قرار می‌دهند که یکی از آن‌ها کاهش وابستگی سیاسی، اقتصادی و امنیتی به پاکستان است.
این همان چیزی است که پای هند را نیز به این بازی‌ها می‌کشاند و با توجه به رقابت دیرینه استراتژیک و ژئوپلیتیک میان چین و هند و نیز با در نظر داشت روابط رو به توسعه طالبان با دهلی نو، ماموریت جاری پکن در میانجی‌گری بین طالبان و پاکستان، دشوارتر از پیش می‌شود؛ زیرا در این ماموریت، چینی‌ها نه تنها باید مواضع رهبران طالبان و حاکمان پاکستان را به هم نزدیک کنند؛ بلکه به اندازه‌ای قدرت و نفوذ داشته باشند که بر رویکرد مثبت رهبران طالبان برای برقراری روابط گسترده‌تر با هند نیز تاثیر بگذارند و اجازه ندهند که نقش هند در معادلات افغانستان تحت سلطه طالبان همانند آنچه در دوره جمهوریت جریان داشت بار دیگر احیا شود.
به این ترتیب، یک هدف دیگر نیز بر اهداف چین از میانجی‌گری بین طالبان و پاکستان افزوده می‌شود و آن جلوگیری از نفوذ رو به گسترش هند در افغانستان تحت حاکمیت طالبان است. از این منظر به پکن و اسلام‌آباد یک هدف مشترک را در نشست‌های سه جانبه با طالبان دنبال می‌کنند؛ هدفی که تحقق آن با توجه به موضع‌گیری‌های بحث‌برانگیز اخیر طالبان در تنش‌های نظامی مرگبار بین پاکستان و هند با دشواری‌ها و چالش‌های فراوان روبه‌رو است.
