مأموریت بعدی پاکستان: تخریب روابط هند و طالبان
شکی وجود ندارد که مقامات پاکستانی مصمم هستند تا روابط در حال گسترش طالبان و هند را تخریب کنند و با استقرار آتشبس شکننده میان پاکستان و هند، تخریب روابط طالبان و دهلی نو همچنان در فهرست اولویتهای اصلی اسلامآباد باقی میماند.
رسانه پاکستانی اکسپرس تریبون به نقل از منابع آگاه گزارش داد که در نشست طالبان با نمایندگان چین و پاکستان توافق شد نفوذ هند در افغانستان به ماموریت دیپلماتیک محدود شود.
این رسانه نوشت طالبان از موضع اسلامآباد درباره تحقیقات بیطرفانه در مورد حمله پهلگام حمایت و فاصله خود را با هند حفظ کرده است.
این رسانه پاکستانی به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت که طالبان در تنشهای اخیر میان اسلامآباد و دهلینو از موضع پاکستان، خاموشانه حمایت کرده است.
این رسانه پاکستانی نزدیک به ارتش پاکستان در حالی مدعی پذیرش درخواست اسلام از سوی طالبان برای فاصله گرفتن از هند و حمایت از پاکستان در تنشهای منطقهای شده که به باور کارشناسان، طالبان در مواضع اخیر خود به وضوح نشان دادند که مایل به حمایت از پاکستان در تقابل با هند نیستند و برای روابط رو به گسترش خود با دهلی نو، ارزشی فراتر از ارتباط با پاکستان قائل هستند.
بنابراین آنچه در رسانه نزدیک به ارتش پاکستان مطرح شده ممکن است بخشی از تبلیغات رسانهای پاکستانیها به منظور تاثیر گذاشتن بر مواضع رهبران طالبان باشد و لزوماً بازتابدهنده واقعیت جاری در این زمینه نباشد.
از جانب دیگر، ممکن است بخشی از ادعای مطرح شده در روزنامه اکسپرس تریبیون با واقعیت همخوانی داشته باشد. یعنی طالبان پذیرفته باشند که روابط با هند را صرفاً در محدوده داد و ستد دیپلماتیک نگه میدارند و از توسعه ارتباطات راهبردی با دهلی نو پرهیز میکنند؛ اما آنچه اهمیت دارد این است که آیا طالبان بر این موضع خود استوار و وفادار باقی میمانند یا نه؛ زیرا آنها تاکنون نشان دادهاند که راه و رسم بازی بر اساس قواعد سیاست جدید را فراگرفتهاند؛ قواعدی که یکی از مهمترین آنها تنوع بخشیدن به سیاست خارجی و اولویت دادن به منافع حیاتی خود در ارتباط با طرفهای متخاصم و بازیگران منطقهای و بینالمللی است.
از این منظر، حتی اگر در نشست سهجانبه اخیر میان چین، طالبان و پاکستان در کابل، مقامات طالبان به درخواست پاکستانیها برای فاصله گرفتن از هند و محدود نگه داشتن روابط خود با دهلی نو پاسخ مثبت داده باشند، این اقدام میتواند صرفاً یک موضعگیری سیاسی کوتاهمدت و غیرقابل تضمین باشد. آنچه در نهایت صداقت و وفاداری طالبان به منافع استراتژیک پاکستان در رابطه با مسائل منطقهای را مشخص میکند، اتخاذ مواضع صریح، روشن و بیابهام حاکمان کنونی افغانستان در قبال تنشهای بزرگ منطقهای از جمله تقابل نظامی اخیر میان پاکستان و هند است؛ کاری که طالبان به طرز زیرکانهای از انجام آن طفره رفتند و نشان دادند که علیرغم انتظارات پاکستانیها مایل نیستند که در جبهه پاکستان علیه هند قرار بگیرند و منافع راهبردی و حیاتی خود در زمینه برقراری ارتباط با دهلی نو را قربانی حمایت بیچون و چرا و آشکار از پاکستان کنند.
یکی دیگر از ادعاهای مطرح شده در روزنامه نزدیک به ارتش پاکستان این است که طالبان در تنشهای اخیر میان اسلامآباد و دهلی نو به طور «خاموشانه» از موضع پاکستان حمایت کردهاند. در این میان پرسش اساسی این است که حمایت خاموشانه طالبان از پاکستان به چه معناست و در شرایطی که رژیم حاکم بر افغانستان در حال توسعه روابط خود با هند است، حمایت خاموشانه از پاکستان تا چه اندازه به نفع اسلامآباد در تقابل با دهلی تمام میشود؟
آیا این صرفاً یک بازی سیاسی از سوی طالبان برای راضی نگه داشتن پاکستانیها نیست؟
با وجود همه اینها اما شکی وجود ندارد که مقامات پاکستانی مصمم هستند تا روابط در حال گسترش طالبان و هند را تخریب کنند و با استقرار آتشبس شکننده میان پاکستان و هند، تخریب روابط طالبان و دهلی نو همچنان در فهرست اولویتهای اصلی اسلامآباد باقی میماند.
به بیان واضحتر، اسلام آباد هرگز اجازه نخواهد داد تا نیروی نیابتی پاکستان که با حمایتهای آشکار این کشور در افغانستان به قدرت رسیده به سادگی تبدیل به متحد راهبردی هند شود و در قبال برخورداری از امتیازات مالی و اقتصادی رابطه با دهلی نو، امنیت ملی، منافع حیاتی و موقعیت استراتژیک پاکستان در معادلات منطقهای را با خطر روبهرو کند.
به این ترتیب، یکی از مهمترین اهداف نشست سه جانبه اخیر با حضور فرستادگان ویژه پاکستان و چین در امور افغانستان با نمایندگان طالبان در کابل، تحت فشار قرار دادن طالبان برای فاصله گرفتن از هند بود. با این حال هنوز این پرسش به قوت خود باقی است که اگر تلاشهای دیپلماتیک پاکستان با حمایت و همراهی چینیها برای وادار کردن طالبان به فاصله گرفتن از هند، موفق نشود، گام و گزینه بعدی پاکستانیها برای تخریب روابط کابل و دهلی نو چیست؟