سفیر طالبان در مسکو؛ روسیه و طالبان روی ریل رفاقت
رسانههای روسیه گزارش دادهاند که مسکو اعتبارنامه سفیر پیشنهادی طالبان را بررسی میکند.
رسانههای روسی گفتهاند که صلاحیتهای سفیر معرفیشده از سوی طالبان در حال بررسی است.
در همین حال، ضمیر کابلوف؛ نماینده ویژه ولادیمیر پوتین؛ رئیسجمهور روسیه در امور افغانستان نیز گفته که مسکو در حال بررسی اعتبارنامه سفیر پیشنهادی طالبان است.
پیش از این، نمایندگان روسیه در افغانستان گفته بودند که مسکو آماده پذیرش دیپلمات طالبان در سطح سفیر است.
به دنبال حذف طالبان از فهرست سیاه روسیه و تایید این تصمیم توسط دادگاه عالی این کشور، روابط مسکو با حکومت طالبان روز به روز در حال توسعه و گسترش بوده است.
اخیراً ملا برادر؛ معاون اقتصادی نخست وزیر و نورالدین عزیزی؛ سرپرست وزارت صنعت و تجارت طالبان نیز در راس یک هیات اقتصادی بلندپایه در نشست کازان شرکت کردند و در چارچوب این سفر چندین تفاهمنامه همکاری میان طالبان و روسیه به امضا رسید.
به این ترتیب، پذیرش سفیر طالبان توسط روسیه نیز اگر در آینده نزدیک عملیاتی شود، گامی دیگر در مسیر توسعه روابط دوطرف محسوب میشود و این به وضوح نشان میدهد که رویکرد مسکو در قبال طالبان و افغانستان در حال تغییرات اساسی و بنیادین است.
با این حال، هنوز تردیدهایی درباره میزان و گستره توسعه روابط میان مسکو و طالبان وجود دارد؛ زیرا مقامات امنیتی روسیه و همپیمانان سنتی این کشور در آسیای مرکزی و سایر کشورها پیوسته درباره وضعیت امنیتی افغانستان ابراز نگرانی میکنند، درباره رشد روزافزون تروریزم فرامرزی هشدار میدهند و در خصوص تعهدات واقعی طالبان در زمینه مبارزه با تروریزم، مهار ناامنی و مقابله با افراطگرایی رو به رشد در آسیای مرکزی ابراز تردید میکنند.
کارشناسان نیز میگویند که روابط روسیه و طالبان اگرچه رو به توسعه و گسترش است، اما همچنان مسائل امنیتی و همکاریهای نظامی در حاشیه این روابط قرار دارد و به نظر نمیرسد که مسکو تمایل چندانی به گسترش ارتباطات با طالبان در این زمینهها داشته باشد.
این به معنای آن است که از نظر مسکو اگرچه حاکمیت طالبان در افغانستان یک واقعیت اجتنابناپذیر محسوب میشود و روسها هم مانند همه کشورهای دیگر ناگزیر هستند این واقعیت را به رسمیت بشناسند و خود را برای کنار آمدن با آن آماده کنند، اما هیچ تردیدی وجود ندارد که سلطه طالبان بر افغانستان برای مسکو و متحدان منطقهای آن پیش از آنکه فرصت باشد، تهدید است.
از جانب دیگر، روسیه به طور پیوسته روابط طالبان با غرب را زیر نظر دارد و هنوز هم معتقد است که طالبان نیروی نیابتی قدرتهای غربی بهویژه امریکا هستند و تعامل بیپروا با حکومت این گروه در افغانستان به نوعی بازی در زمین غرب و امریکا محسوب میشود و این چیزی نیست که روسها به دنبال آن باشند یا به سادگی آن را بپذیرند.
با توجه به این واقعیتها، تعامل کنونی مقامات کرملین با طالبان و توسعه ملموس روابط اقتصادی و تجاری میان دوطرف و حتی پذیرش سفیر رسمی طالبان از سوی مسکو لزوماً به معنای توسعه همهجانبه روابط میان کابل و مسکو نیست؛ بلکه بالعکس، هدف اساسی مقامات روسیه، حضور موثر تاجران و سرمایهگذاران روسی در معادلات اقتصادی افغانستان و صیانت و تامین منافع سودآور این کشور از بازار رو به رشد اقتصاد، تجارت، استخراج معادن و تعاملات تجاری منطقهای است.
توسعه روابط اقتصادی و تجاری از سوی طالبان و روسیه اما در عین حال مستلزم گسترش ارتباطات سیاسی و ارتقای سطح روابط دیپلماتیک نیز هست؛ زیرا این امر به تسهیل روابط اقتصادی و تجاری میان دوطرف منجر میشود و امکان داد و ستد و همکاری در این زمینه را به طور مناسبی مساعد میسازد.
افزون بر این، پذیرش سفیر رسمی طالبان از سوی مسکو برخلاف استفاده تبلیغاتی طالبان از این رویداد لزوماً گامی در مسیر شناسایی رسمی رژیم حاکم بر کابل از جانب روسیه نیست؛ زیرا این چیزی است که پیش از این شماری دیگر از کشورها نیز انجام دادهاند بدون آنکه موضع اولیه آنها در زمینه عدم شناسایی رسمی رژیم طالبان تغییر کرده باشد.
بنابراین، سران کرملین با پذیرش سفیر رسمی طالبان در مسکو نه برخلاف جریان آب شنا میکنند، نه قواعد بازی را تغییر میدهند و نه به طور یکجانبه در مسیر شناسایی رسمی رژیم طالبان گام برمیدارند. تنها چیزی که در این بازی برای روسها اولویت و ارجحیت دارد، تحقق منافع اقتصادی خود در افغانستان و مهمتر از همه، کنترل طالبان و گروههای تروریستی متحد آنها با استفاده از روابط نزدیک میان مسکو و کابل است.