شمال افغانستان؛ از جنگ فیسبوکی تاجیک‌ها و هزاره‌ها تا انتقال آرام پشتون‌ها
نخبگان تاجیک، هزاره و سایر اقوام، که انتظار می‌رود در شرایط کنونی به‌منظور جلوگیری از موفقیت طالبان در اجرای این طرح تاریخی متحد شوند و کارزارهای گسترده‌ای را با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی علیه این برنامه راه‌اندازی کنند، با دامن زدن به بحث‌های بیهوده قومی و ادعاهای مضحک علیه همدیگر، عملاً به طالبان کمک می‌کنند تا بدون دردسر و چالش، برنامه‌های خود به‌منظور جابه‌جایی پشتون‌ها در مناطق غیرپشتون‌نشین را اجرا کنند.
عبدالرشید دوستم؛ رهبر حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان، از بی‌تفاوتی کشورهای ترک‌زبان نسبت به سیاست‌های طالبان علیه ترک‌های افغانستان انتقاد کرد.
او گفت که به‌جز ترکیه، دیگر کشورهای آسیای مرکزی در برابر فشارها و سیاست‌هایی که بر ترک‌ها در افغانستان اعمال می‌شود، سکوت اختیار کرده‌اند.
دوستم مدعی شد که طالبان با اسکان مهاجران پاکستانی در مناطق ترک‌نشین، در حال اجرای «طرح‌های فاشیستی» است.
عبدالرشید دوستم در حالی درباره پروژه طالبان برای تغییر ساختار جمعیتی شمال افغانستان هشدار می‌دهد و از بی‌تفاوتی کشورهای ترک‌زبان در این زمینه انتقاد می‌کند که نخبگان تاجیک و هزاره در روزهای اخیر با راه‌اندازی کمپاین‌ها و گفتمان‌هایی در شبکه‌های اجتماعی، درگیر نبردهای قومی اسفباری علیه همدیگر هستند.
ادعاهای بحث‌برانگیز تاجیک‌ها و هزاره‌ها علیه یکدیگر در شبکه‌های اجتماعی به‌شدت واکنش‌برانگیز شده و بسیاری از کاربران نسبت به پیامدهای آن در داخل افغانستان هشدار می‌دهند.
به باور منتقدان، در این جدال فیسبوکی که در حال حاضر عملاً به یک نبرد قومی در فضای مجازی منجر شده، دو طرف در حالی ادعاهای مناقشه‌برانگیزی درباره میزان جمعیت و جغرافیای همدیگر در افغانستان مطرح می‌کنند که در دنیای واقعی نه تنها هیچ‌کس به این جدال‌ها اهمیت نمی‌دهد، بلکه بدتر از همه اینکه طالبان و متحدان قومی آن‌ها در داخل کشور، پروژه‌های بحث‌برانگیز تاریخی مانند ناقلین، جابه‌جایی قومیتی و تغییر ترکیب جمعیتی مناطق غیرپشتون‌نشین را در چارچوب برنامه‌ای نهان‌روشانه و خطرناک اجرایی می‌کنند.
نکته قابل تأمل این است که مرکز ثقل جدال جاری میان تاجیک‌ها و هزاره‌ها در فضای مجازی، شماری از مناطق مورد مناقشه در شمال افغانستان، از جمله ولایت پنجشیر و بخش‌هایی از بدخشان است؛ مناطقی که گفته می‌شود طالبان نیز در آن‌ها مشغول جابه‌جایی جمعیتی و تغییر ترکیب قومیتی هستند.
در صورتی که این خبرها درست باشد، به این معناست که طالبان با استفاده از تقابل بیهوده نخبگان تاجیک و هزاره در فضای مجازی، به‌آرامی پروژه‌های تاریخی خود به‌منظور تغییر ترکیب جمعیتی مناطق غیرپشتون‌نشین در شمال افغانستان را عملیاتی می‌کنند.
نخبگان تاجیک، هزاره و سایر اقوام، که انتظار می‌رود در شرایط کنونی به‌منظور جلوگیری از موفقیت طالبان در اجرای این طرح تاریخی متحد شوند و کارزارهای گسترده‌ای را با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی علیه این برنامه راه‌اندازی کنند، با دامن زدن به بحث‌های بیهوده قومی و ادعاهای مضحک علیه همدیگر، عملاً به طالبان کمک می‌کنند تا بدون دردسر و چالش، برنامه‌های خود به‌منظور جابه‌جایی پشتون‌ها در مناطق غیرپشتون‌نشین را اجرا کنند.
با این همه، اما انتظار می‌رود که موضع‌گیری‌های صریح و بی‌پرده افرادی مانند عبدالرشید دوستم و شماری دیگر از رهبران ازبک‌تبار علیه آنچه آن‌ها «جابه‌جایی مهاجران پاکستانی در مناطق ازبک‌نشین شمال کشور» می‌خوانند، مورد توجه محافل سیاسی و اجتماعی کشور قرار بگیرد و پرده از ماهیت اهداف ویرانگر پروژه‌های قومی طالبان در این مناطق بردارد.
یکی دیگر از نکات مهم در موضع‌گیری عبدالرشید دوستم، انتقاد او از کشورهای ترک‌زبان به‌دلیل سکوت‌شان در قبال برنامه‌های بحث‌برانگیز طالبان در شمال افغانستان است.
اگرچه آقای دوستم ادعا کرده است که به‌جز ترکیه، سایر کشورهای ترک‌زبان، از جمله جمهوری‌های آسیای مرکزی، در قبال این پروژه طالبان سکوت اختیار کرده‌اند، اما واقعیت این است که ترکیه نیز عملاً سکوت کرده و هیچ اقدامی علیه طالبان و توقف پروژه‌های قومی آنان در شمال افغانستان انجام نمی‌دهد.
به باور آگاهان، ترکیه در حال حاضر یکی از معدود کشورهایی است که در حال توسعه روابط همه‌جانبه خود با طالبان است و در این زمینه حتی به سرنوشت رقت‌انگیز ازبک‌های هم‌تبار خود در شمال افغانستان نیز اهمیتی نمی‌دهد.
با این وجود، همان‌گونه که در پیام هشدارآمیز عبدالرشید دوستم نیز بازتاب یافته، پروژه تاریخی تغییر ترکیب جمعیتی و قومیتی شمال افغانستان به‌آرامی در حال اجرایی شدن است و در صورت موفقیت طالبان در این زمینه، شمال افغانستان طی سال‌های آینده به یکی از خطرناک‌ترین مناطق کشور و منطقه تبدیل خواهد شد.
درست به همین دلایل است که به باور کارشناسان، هشدار عبدالرشید دوستم را نه تنها باید فعالان سیاسی و قومی داخل و خارج از افغانستان جدی بگیرند، بلکه با توجه به ابعاد منطقه‌ای پروژه پیچیده طالبان برای تغییر ترکیب جمعیتی شمال افغانستان، این امر امنیت ملی کشورهای همسایه و منطقه را نیز تهدید می‌کند.
بنابراین، راه‌اندازی یک کارزار سیاسی و حتی نظامی کارآمد، مؤثر و زودبازده برای توقف این طرح خطرناک، مسئولیت جمعی مردم افغانستان و کشورهای همسایه و منطقه است.
