نگاه نگران همسایگان به بمب ساعتی افغانستان
به باور ناظران، طالبان به‌جای اتخاذ مواضع تکراری و واکنش‌های کلیشه‌ای در قبال نگرانی‌های مکرر کشورهای همسایه و منطقه، به‌ویژه روسیه، درباره فعالیت دست‌کم ۲۰ گروه تروریستی با هزاران عضو در افغانستان، باید این نگرانی‌ها را جدی بگیرند. فارغ از ادعاهای بی‌بنیاد و شعارهای میان‌خالی، طالبان باید طرح‌های عملی خود را برای مهار گروه‌های تروریستی و پایان دادن به تهدیدات پایدار از افغانستان علیه کشورهای همسایه و منطقه در پلتفرم‌هایی مانند سازمان پیمان امنیت جمعی، سازمان همکاری شانگهای و سایر فرمت‌های امنیتی منطقه‌ای ارائه کنند.
آندری بلوسوف، وزیر دفاع روسیه، در نشست شورای وزیران دفاع کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی هشدار داد که بیش از ۲۰ گروه رادیکال با بیش از ۱۵ هزار نیرو در افغانستان حضور دارند.
او خطاب به همتایان خود تأکید کرد که احتمال نفوذ گروه‌های رادیکال از افغانستان به خاک کشورهای هم‌مرز و فراتر از آن وجود دارد.
وزیر دفاع روسیه گفت که جنگجویان خارجی از گروه‌های مسلح فعال از خاورمیانه به افغانستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی سرازیر می‌شوند.
وی ادامه داد: «علاوه بر این، تهدیدات تروریستی همچنان در منطقه تحت مسئولیت سازمان پیمان امنیت جمعی وجود دارد. اول و مهم‌تر از همه، این تهدیدات از افغانستان سرچشمه می‌گیرند.»
اگرچه طالبان، مانند همیشه، اظهارات تازه وزیر دفاع روسیه درباره خطر گروه‌های تروریستی فعال در افغانستان برای آسیای مرکزی را بی‌اساس خوانده و مدعی شده‌اند که مفکوره حضور این گروه‌ها در زمان تسلط امریکا بر افغانستان به‌منظور اهداف استخباراتی ایجاد شده بود، اما واقعیت این است که روسیه با اشراف امنیتی و اطلاعاتی گسترده بر وضعیت جاری در افغانستان، از نزدیک حرکات و فعالیت‌های تروریستی در این کشور را زیر نظر دارد و آنچه از سوی وزیر دفاع این کشور به‌تازگی مطرح شده، مبتنی بر همین اطلاعات و ارزیابی‌ها است.
این موضع‌گیری در عین حال نشان می‌دهد که علی‌رغم گسترش روابط سیاسی و اقتصادی میان طالبان و کشورهایی مانند روسیه، نگرانی‌های امنیتی همچنان پابرجا هستند و طالبان، با وجود ادعاهای بلندبالا درباره مهار گروه‌های تروریستی و تأمین امنیت پایدار در افغانستان، هرگز نتوانسته‌اند به این نگرانی‌ها پایان دهند.
بر بنیاد آنچه از سوی وزیر دفاع روسیه مطرح شده، افغانستان به‌مثابه یک بمب ساعتی، امنیت کشورهای همسایه و منطقه را تهدید می‌کند. این کشورها، در عین حال که با حکومت طالبان روابط روبه‌گسترش ایجاد کرده‌اند، همچنان نسبت به خطرات و تهدیدهای ناشی از بمب ساعتی فعال در افغانستان آگاه و نگران هستند.
واقعیت دیگری که در نتیجه این موضع‌گیری مشخص می‌شود، این است که روسیه همچنان نسبت به امنیت آسیای مرکزی احساس مسئولیت می‌کند و نگرانی‌های متحدان خود درباره وضعیت امنیتی افغانستان و تأثیرات و پیامدهای آن برای امنیت ملی کشورهای مورد اشاره را جدی می‌گیرد و برای پیدا کردن راهکارهای عملی و پایدار تلاش می‌کند.
به همین دلایل، به باور ناظران، طالبان به‌جای اتخاذ مواضع تکراری و واکنش‌های کلیشه‌ای در قبال نگرانی‌های مکرر کشورهای همسایه و منطقه، به‌ویژه روسیه، درباره فعالیت دست‌کم ۲۰ گروه تروریستی با هزاران عضو در افغانستان، باید این نگرانی‌ها را جدی بگیرند. فارغ از ادعاهای بی‌بنیاد و شعارهای میان‌خالی، طالبان باید طرح‌های عملی خود را برای مهار گروه‌های تروریستی و پایان دادن به تهدیدات پایدار از افغانستان علیه کشورهای همسایه و منطقه در پلتفرم‌هایی مانند سازمان پیمان امنیت جمعی، سازمان همکاری شانگهای و سایر فرمت‌های امنیتی منطقه‌ای ارائه کنند و از آمادگی واقعی و صادقانه خود برای مشارکت در هرگونه همگرایی و همکاری امنیتی کشورهای قربانی پروژه‌های تروریستی ناشی از افغانستان اطمینان دهند.
به عبارت دیگر، تا زمانی که طالبان اقدامات قابل راستی‌آزمایی را علیه گروه‌های تروریستی فعال در افغانستان انجام ندهند و از جانب دیگر، به‌طور فعال و مؤثر در سازوکارهای امنیتی منطقه‌ای برای مبارزه با تروریزم و مقابله با هسته‌های ناامنی و تهدید مشارکت نکنند، ابراز مواضع تکراری و شعارهای کلیشه‌ای درباره اینکه هیچ گروه خودسر در افغانستان حضور ندارد و خاک این کشور هرگز علیه کشورهای همسایه و منطقه مورد استفاده قرار نخواهد گرفت، نمی‌تواند به نگرانی‌های مستمر همسایگان و منطقه پایان دهد و موانع موجود در مسیر توسعه روابط میان حکومت طالبان و قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را از میان بردارد.
مسئله مهمی که به تشدید نگرانی‌ها و تقویت تردیدها نسبت به صداقت طالبان در مقابله با تروریزم و مهار ناامنی‌های ناشی از افغانستان دامن می‌زند، طرح‌ها و برنامه‌های گروه‌های تروریستی مانند القاعده، داعش و سایر جریان‌های متحد و حامی طالبان یا رقیب این گروه در افغانستان است. این در حالی است که طالبان یا قادر به مقابله واقعی با هسته‌های تروریستی فعال در افغانستان نیستند یا حاضر به انجام این کار.
به این ترتیب، مادامی که قدرت‌هایی مانند روسیه شاهد اقدامات و تلاش‌های عملی حاکمان کنونی افغانستان برای مقابله با تروریزم و انهدام هسته‌های تروریستی فعال در افغانستان نباشند، ترس، تهدید و نگرانی ناشی از حضور و فعالیت این گروه‌ها در خاک افغانستان همچنان بر روابط این کشورها با طالبان سایه خواهد افکند و اجازه نخواهد داد که طالبان به‌مثابه یک دولت مشروع و مسئول از سوی کشورهای همسایه، منطقه و جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شود.
