داعش در افغانستان؛ اصرار همسایگان، انکار طالبان
هیچ شکی وجود ندارد که اظهارات مقامات روس درباره قدرت‌گیری تروریزم فرامرزی و رشد روزافزون داعش در افغانستان، قطعاً بر پایه مستندات و شواهدی است که نشان می‌دهد با حاکمیت طالبان در افغانستان، تروریزم نیز رشد کرده و این کشور اکنون به کانون بحران، ناامنی و تهدیدهای پایدار تبدیل شده است.
الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه، در نشستی با حضور مقامات ارشد کشورهای آسیای میانه در مسکو هشدار داد که فعالیت داعش و شاخه‌های آن در افغانستان تشدید شده است. به گفته وی، رهبران سازمان‌های تروریستی بین‌المللی روی شبه‌نظامیان فعال در افغانستان و سوریه حساب می‌کنند.
او گفت: «رهبران سازمان‌های تروریستی بین‌المللی روی جنگجویانی که در افغانستان و سوریه فعالیت می‌کنند و همچنین تروریست‌هایی که از زندان‌های سوریه آزاد شده‌اند و از میان شهروندان روسیه، کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز هستند، تمرکز دارند.»
پیش‌تر آندری بلوسوف، وزیر دفاع روسیه نیز در نشست وزیران دفاع روسیه هشدار داده بود که بیش از ۲۰ گروه رادیکال با بیش از ۱۵ هزار نیرو در افغانستان حضور دارند.
اظهارات این دو مقام ارشد روس درباره قدرت‌گیری داعش در افغانستان نشان می‌دهد که علی‌رغم ادعاهای طالبان، کشورهای همسایه و منطقه همچنان با نگرانی مترصد وضعیت جاری در کشور هستند و رشد روزافزون تروریزم فرامرزی را تهدیدی بالفعل علیه امنیت ملی خود ارزیابی می‌کنند.
این در حالی است که طالبان بارها ادعا کرده‌اند که داعش در افغانستان وجود ندارد، از کشورهای همسایه از جمله تاجیکستان و پاکستان می‌آید و دست به ناامنی‌های پراکنده می‌زند. با این حال، تنها دو روز پیش طالبان اعلام کردند که یک مخفیگاه داعش را در قلب کابل، پایتخت، هدف قرار داده‌اند و طی آن دو نفر کشته شدند.
اگرچه طالبان تلاش می‌کنند از این اقدامات برای مصمم نشان دادن خود در مقابله با تروریزم و مهار داعش بهره ببرند و از کشورهایی مانند روسیه و سایر دشمنان واقعی داعش امتیاز بگیرند، اما کارشناسان می‌گویند وقوع این رویدادها تأیید می‌کند که داعش در افغانستان همچنان حضور و نفوذی وسیع، عمیق و گسترده دارد و ادعاهای طالبان مبنی بر برچیدن بساط داعش از افغانستان محل تردید و ابهام است.
علاوه بر این، هیچ شکی وجود ندارد که اظهارات مقامات روس درباره قدرت‌گیری تروریزم فرامرزی و رشد روزافزون داعش در افغانستان، قطعاً بر پایه مستندات و شواهدی است که نشان می‌دهد با حاکمیت طالبان در افغانستان، تروریزم نیز رشد کرده و این کشور اکنون به کانون بحران، ناامنی و تهدیدهای پایدار تبدیل شده است.
اگرچه طالبان بلافاصله بار دیگر طبق معمول به اظهارات الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه، واکنش نشان دادند و آن را مردود دانستند، اما ناظران می‌گویند که این موضع کلیشه‌ای تغییری در واقعیت ایجاد نمی‌کند و تاکنون نتوانسته اطمینان و اعتماد قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نسبت به مقابله واقعی طالبان با تروریست‌های فراملی از جمله داعش را جلب کند.
نکته دیگری که به نگرانی‌ها دامن می‌زند، این است که طالبان ممکن است بخشی از تسویه حساب‌های داخلی خود را نیز به درگیری با داعش نسبت دهند. این نگرانی از آنجا ناشی می‌شود که اخیراً یک مأمور سابق سیا که در افغانستان کار کرده، ادعای طالبان مبنی بر حمله به مخفیگاه داعش را زیر سؤال برد و مدعی شد طالبان درگیری داخلی خود و حمله به یک مرکز استخباراتی‌شان را به داعش نسبت دادند، و این ادعا کاملاً دروغ بود.
صرف‌نظر از اینکه آنچه از سوی این مأمور پیشین سیا مطرح شده تا چه اندازه دقیق است، در گذشته نیز ادعاهای مشابهی از سوی برخی منابع مطرح شده که بر اساس آن شماری از جریان‌ها و جناح‌های درگیر جنگ قدرت در درون طالبان، به درگیری‌های مسلحانه پرداخته‌اند و سخنگویان و مقامات این گروه برای پنهان‌کاری و توجیه، ادعا کرده‌اند که این درگیری‌ها علیه داعش بوده است.
صرف‌نظر از این موضوعات، آنچه از جانب مقامات روسیه درباره رشد تروریزم در افغانستان و رخنه داعش در این کشور مطرح می‌شود، کاملاً جدی است و انتظار می‌رود طالبان، اگر مصمم به توسعه روابط خود با کشورها و قدرت‌های جهانی هستند و مهم‌تر از همه اگر واقعاً فاصله گرفتن از سوابق گذشته خود در رابطه با گروه‌های تروریستی را یک اولویت اجتناب‌ناپذیر می‌دانند، باید به این نگرانی‌ها توجه کنند و در عمل نشان دهند که برای نابودی و انهدام هسته‌های تروریستی فعال در افغانستان از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند و حتی اگر لازم باشد از تجارب، قابلیت‌ها و توانمندی‌های سایر کشورها از جمله روسیه بهره می‌گیرند.
مهم‌تر از همه اینکه طالبان نمی‌توانند هم‌زمان هم برای توسعه روابط و کسب مشروعیت از طریق برقراری ارتباطات رسمی و مسئولانه با قدرت‌ها و بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی تلاش کنند، و هم روابط خود با گروه‌های تروریستی را حفظ کرده و به حمایت از آن‌ها در داخل افغانستان ادامه دهند.
