سازمان ملل: برگشت ۱ میلیون مهاجر به افغانستان، خدمات بشری را مختل کرده است
سازمان ملل متحد می‌گوید با برگشت بیش از یک میلیون مهاجر افغان از کشورهای همسایه در شش ماه گذشته، نظام خدمات بشری را از هم پاشیده است.
آندریکا راتواته، معاون نماینده ویژه سرمنشی سازمان ملل متحد و هماهنگ‌کننده امور بشری در افغانستان می‌گوید با برگشت بیش از یک میلیون مهاجر افغان از کشورهای همسایه در شش ماه گذشته، نظام خدمات بشری را از هم پاشیده است.
راتواته، گفت:هر فرد بازگشته سزاوار امنیت و زندگی با کرامت است. اما اگر اقدام فوری صورت نگیرد، خطر آن وجود دارد که خانواده‌ها بیشتر در فقر و ناامیدی فرو بروند.
او هشدار داد که فرصت برای جلوگیری از یک فاجعه انسانی فراگیر به سرعت در حال از دست رفتن است.
به گفته‌ی وی، تأمین کمک‌های مالی فوری و قابل ملاحظه برای ادغام پایدار افراد بازگشته و جلوگیری از مهاجرت مجدد از مسیرهای پرخطر ضروری است؛ روندی که می‌تواند منطقه را بیشتر بی‌ثبات کند.
براساس گزارش سازمان ملل متحد، افغانستان همچنان یکی از پیچیده‌ترین وضعیت‌های بشری را در سطح جهان تجربه می‌کند؛ یک سرزمین پسا-جنگ که با بحران‌های هم‌زمان مانند تغییرات اقلیمی، بی‌جا‌شدگی گسترده و فقر مزمن دست‌وپنجه نرم می‌کند. برای دهه‌ها، این سرزمین هم‌زمان کشور مبدأ، مسیر عبور و محل پناه برای افراد بی‌جا شده بوده است.
برگشت با دستان خالی
گزارش می‌افزاید در حال حاضر، موج بازگشت از کشورهای همسایه به شدت منابع موجود را زیر فشار قرار داده است.
بسیاری از افراد بازگشته هیچ دارایی، دسترسی به خدمات یا فرصت شغلی ندارند که این وضعیت خطر بی‌ثباتی را بیشتر می‌سازد.
گزارش تصریح می‌کند که در سال ۲۰۲۴، با پشتیبانی جامعه جهانی، سازمان ملل و شرکای آن حدود ۱۸۹ میلیون دالر کمک میان‌مدت فراهم کردند که شامل تأمین سرپناه، معیشت، اشتغال‌زایی و خدمات اساسی بود و به بیش از سه میلیون تن از افراد بازگشته و جامعه میزبان رسید.
همچنان، بیش از ۴۰۰ هزار تن از کسانی که از دو کشور همسایه برگشتند، کمک اضطراری دریافت کردند. اما در سال ۲۰۲۵، این کمک‌ها به دلیل کاهش بودجه جهانی به‌شدت کاهش یافته است.
راتواته گفت:«این افراد به جوامعی بازمی‌گردند که خود زیر فشار شدید قرار دارند. اگر نتوانیم آنان را به‌گونه‌ی پایدار ادغام کنیم، خطر آن وجود دارد که موج جدیدی از مهاجرت آغاز شود.«
بحران بی‌جا‌شدگی در کشور همچنان جدی است. بیش از هفت میلیون در بیرون از کشور زندگی می‌کنند که بیشتر در دو کشور همسایه‌اند. تنها در سال جاری، بیش از ۲۸۲ هزار تن از یکی از کشورهای همسایه برگشته‌اند؛ ۲۲ درصد آنان زنان بزرگ‌سال و ۵۷ درصد کودکان‌اند. همچنان، ۱۷ درصد خانواده‌ها توسط زنان اداره می‌شوند.
از کشور دیگر، بیش از ۶۰۵ هزار تن در شش ماه گذشته برگشتند. ۶۶ درصد آنان مردان بزرگ‌سال، ۲۴ درصد کودکان و ۱۰ درصد زنان بزرگ‌سال‌اند.
بر بنیاد معلومات موجود، نزدیک به ۸۰ درصد افرادی که از کشور دوم برگشته‌اند، برای یافتن فرصت‌های اقتصادی کشور را ترک کرده بودند، در حالی که بیشتر بازگشت‌کنندگان از کشور اول، به دلیل جنگ، خشونت یا تهدید گذشته از خانه‌های‌شان بی‌جا شده بودند.
ادغام پایدار و جلوگیری از بی‌ثباتی
عرفات جمال، نماینده دفتر کمیشنری عالی سازمان ملل برای امور پناهندگان، گفت:«پس از دهه‌ها تبعید، افراد دوباره بی‌خانمان شده‌اند. بسیاری از آنان با دستان خالی وارد سرزمینی می‌شوند که برای‌شان بیگانه است.»
او افزود:«ما از جامعه جهانی می‌خواهیم که تنها به کمک‌های فوری بسنده نکند، بلکه حمایت درازمدت فراهم سازد.
او افزود ادغام پایدار یگانه راه جلوگیری از تکرار بی‌ثباتی است. زمان برای اقدام مشترک همین حالاست.»
می‌هیونگ پارک، رئیس دفتر سازمان بین‌المللی مهاجرت در کشور، گفت:«اکثریت افراد بازگشته فاقد اسناد رسمی‌اند.
به گفته وی هر روز خانواده‌هایی وارد کشور می‌شوند که جز لباس‌های تن‌شان چیزی ندارند. آنان به سرپناه، مراقبت صحی و حمایت فوری نیاز دارند. ما آماده پاسخ‌گویی هستیم، اما نیاز به منابع مالی فوری از سوی جامعه جهانی داریم.»
سازمان ملل تأکید می‌کند که میزان بودجه‌ی کنونی، بسیار کمتر از نیاز واقعی است و سرمایه‌گذاری به‌موقع می‌تواند تفاوت میان ثبات منطقه‌ای و یک بحران تازه باشد.
