مسکو و طالبان؛ گامی شجاعانه در مسیری خطرناک
این تصمیم گامی بی‌پروا در مسیری خطرناک محسوب می‌شود؛ مسیری که روسیه ناگزیر است آن را بپیماید و به‌دلیل نگرانی‌های فزایندهٔ امنیتی ناشی از افغانستان و ضرورت پاسخ‌گویی به هراس همسایگان افغانستان از وضعیت جاری، کرملین در نهایت به این نتیجه رسید که هیچ راه ایمن‌تری جز تعامل مستقیم، نامحدود و مستمر با حکومت طالبان در افغانستان وجود ندارد.
روسیه رسماً حکومت طالبان را به رسمیت شناخت.
روسیه اولین کشوری است که به‌طور رسمی حکومت طالبان را به رسمیت می‌شناسد.
برخی دیگر از کشورها فعالیت بخش‌هایی از سفارت افغانستان را در اختیار نماینده طالبان قرار داده‌اند، اما به‌طور رسمی هنوز حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته‌اند.
وزارت خارجهٔ روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرده است که به‌رسمیت شناختن «امارت اسلامی افغانستان» (نامی که طالبان برای حکومت خود به کار می‌برند) به همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های مختلف کمک خواهد کرد.
همان‌گونه که در بیانیهٔ وزارت خارجهٔ روسیه نیز تصریح شده، تصمیم متهورانهٔ مسکو در شناسایی رسمی حکومت طالبان، گامی در مسیر تقویت و توسعهٔ همکاری‌های دوجانبه میان کابل و مسکو است. بنابراین این تصمیم کرملین را صرفاً می‌توان از زاویهٔ منافع روسیه ارزیابی کرد و لزوماً به‌معنای مشروعیت بین‌المللی رژیم طالبان نیست.
مقامات روسیه، همان‌گونه که پیش از این نیز ابراز داشته اند، به‌منظور تسهیل تعامل خود با حکومت طالبان در حوزه‌های مختلف، موانع قانونی در این مسیر را از میان برمی‌دارند؛ حتی اگر این اقدام مستلزم شناسایی رسمی رژیم طالبان باشد.
بنابراین با وجود این‌که تصمیم روسیه در به‌رسمیت شناختن رژیم طالبان با واکنش‌های منفی گسترده‌ای در داخل و خارج از افغانستان روبه‌رو شده، واقعیت این است که بسیاری از منتقدان در این زمینه منافع حیاتی روسیه، نگرانی‌های شدید امنیتی مسکو و ضرورت برقراری روابط نزدیک‌تر با طالبان به‌عنوان حاکمان واقعی افغانستان را درک نمی‌کنند یا عمداً نادیده می‌گیرند.
اگر از این زاویه به تصمیم شجاعانهٔ روسیه نگاه کنیم، این تصمیم گامی بی‌پروا در مسیری خطرناک محسوب می‌شود؛ مسیری که روسیه ناگزیر است آن را بپیماید و به‌دلیل نگرانی‌های فزایندهٔ امنیتی ناشی از افغانستان و ضرورت پاسخ‌گویی به هراس همسایگان افغانستان از وضعیت جاری، کرملین در نهایت به این نتیجه رسید که هیچ راه ایمن‌تری جز تعامل مستقیم، نامحدود و مستمر با حکومت طالبان در افغانستان وجود ندارد.
مقامات روسیه امیدوار هستند با این تصمیم، طالبان را به اتخاذ سیاست‌های مسئولانه و توجه واقعی به تهدیدهای ناشی از افغانستان برای همسایگان، کشورهای منطقه و جهان ترغیب کنند و مسیر حاکمان کنونی افغانستان برای پذیرش مسئولیت‌های بین‌المللی این کشور، به‌ویژه در حوزهٔ صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی را هموارتر سازند.
با این همه، هیچ تردیدی وجود ندارد که اقدام روسیه ممکن است به آغاز یک روند رو به رشد برای شناسایی رسمی رژیم طالبان از سوی سایر کشورهای منطقه و جهان نیز منجر شود. این همان چیزی است که به نگرانی‌های گسترده در میان مردم افغانستان و مخالفان طالبان دامن زده است.
شماری از منتقدان حتی معتقدند که روسیه با این تصمیم مرتکب یک اشتباه استراتژیک شد و ناخواسته به همان دامی افتاد که امریکا برایش پهن کرده بود. استدلال می‌کنند که طالبان را امریکا به قدرت رساند، و روسیه به رسمیت شناخت. این در حالی است که هیچ تضمینی وجود ندارد که طالبان از غرب فاصله گرفته و به شرق نزدیک شده باشند.
این انتقاد به‌نوبهٔ خود قابل تأمل است، اما آگاهان می گویند که روس‌ها در شرایط دشواری قرار دارند. آن‌ها ناگزیر هستند به نگرانی‌ها و تهدیدهایی رسیدگی کنند که در حال حاضر به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم امنیت ملی روسیه و هم‌پیمانان راهبردی‌اش در آسیای مرکزی و قفقاز را به مخاطره انداخته است. بنابراین، همان‌گونه که در بالا نیز اشاره شد، تصمیم بحث‌برانگیز کرملین در به‌رسمیت شناختن حکومت طالبان در افغانستان را صرفاً باید از زاویهٔ منافع ملی و نگرانی‌های امنیتی روسیه دید، و شکی وجود ندارد که مقامات روسیه نیز به‌خوبی نسبت به پیامدهای این تصمیم آگاه هستند و به‌احتمال قوی تمام تمهیدات احتمالی برای مواجهه با این پیامدها را نیز پیش‌بینی کرده‌اند.
در این میان اما این نگرانی همچنان وجود دارد که تصمیم روس‌ها برای شناسایی رسمی حکومت طالبان به‌عنوان نمایندهٔ مشروع افغانستان در جامعهٔ بین‌المللی، سایر کشورها را نیز به اتخاذ سیاستی مشابه ترغیب کرده و به این ترتیب نگرانی‌ها، تهدیدها و خطراتی که از افغانستان تحت سیطرهٔ طالبان علیه صلح و امنیت جهانی وجود دارد، در سایهٔ یک سیاست دومینویی نادیده گرفته شود؛ و برخلاف ارادهٔ سران کرملین، شناسایی رسمی رژیم طالبان به‌جای آن‌که به کنترل بیشتر این رژیم و پاسخگو کردن آن در قبال صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود، نتیجهٔ عکس دهد و تهدیدهای بالفعل ناشی از فعالیت رو به توسعهٔ گروه‌های تروریستی در افغانستان را نادیده بگیرد؛ و چه بسا طالبان را ترغیب کند که با استفاده از امتیاز شناسایی رسمی از سوی قدرت‌های بزرگ، به حمایت بی‌پروای خود از گروه‌های تروریستی ادامه دهند و تهدیدهای فزایندهٔ امنیتی ناشی از افغانستان علیه کشورهای همسایه و منطقه را تشدید کنند.
