بازگشت دوستم، نمایش قدرت اپوزیسیون
جنرال عبدالرشید دوستم؛ معاون اول ریاست جمهوری در حالی که مورد استقبال گرم رهبران سیاسی، اعضای ائتلاف نجات، نمایندگان مجلس و صدها تن از هوادارانش قرار گرفت وارد کابل شده و به دفتر کارش رفت.
آقای دوستم در جمع هوادارنش در کاخ صدارت، به تلاش‌های رهبران ائتلاف برای نجات افغانستان در روند بازگشت‌اش اشاره کرد و گفت که در صورت عدم تلاش این رهبران بازگشت‌اش امکان پذیر نبود.
وی شایعات درباره فروپاشی این ائتلاف را به شدت رد کرد و گفت که این ائتلاف از این پس قوی‌تر و گسترده‌تر به فعالیت خود ادامه داده و در انتخابات‌های پیش‌رو نقشی اساسی بازی خواهد کرد.
عطامحمد نور؛ رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی نیز نقش ائتلاف نجات در بازگشت آقای دوستم را اساسی خواند و از گستردگی فعالیت این ائتلاف در روندهای پیش‌رو خبر داد.
وی از هوادران این ائتلاف خواست که با حفظ هماهنگی و اتفاق شان در دو انتخابات پیش‌رو به صورت گسترده شرکت کرده و زمینه تحقق عدالت را مساعد سازد.
اینهمه در حالی رخ داد که آقای دوستم در سازشی مستقیم و رویارو با حکومت وحدت ملی به ویژه کانون مرکزی قدرت در ارگ ریاست جمهوری، امکان بازگشت به کشور را به دست آورد. اگرچه واضح است که این بازگشت، تحت فشار شدید اعتراضات و خیزش های براندازانه شمال، امکان پذیر است و اگر پشتوانه نیرومند ازبک های معترض نبود، چه بسا دوستم به عنوان یک جنرال نظامی تبعیدی، سال های سال در ترکیه باقی می ماند.
با این حال، دوطرف با پذیرش شرایط همدیگر توانستند به تفاهمی دست پیدا کنند که نتیجه آن، بازگشت دوستم به قدرت و بازیافت صلاحیت‌هایش در سمت معاونت اول رییس جمهوری باشد و در مقابل، دولت نیز بلوای شمال را مهار کند و اقتدار و سیطره شکننده کابل بر نیمه ناآرام شمالی افغانستان بار دیگر احیا شود.
در این میان، بدیهی است که شرایط مهمی در پشت پرده این توافق نیز مطرح و بر سر آنها توافق شده است که علی القاعده، مردم و رسانه ها از آن، بی خبر خواهند ماند.
با این وجود، آنچه در جریان بازگشت آقای دوستم به کابل اتفاق افتاد، سراسر نمایش قدرت مخالفان دولت به ویژه رهبران ائتلاف نجات بود که یک جریان منتقد و مخالف تیم حاکم محسوب می شود؛ اگرچه برخی مهره های آن، عملا کارگزار حکومت هم شمرده می شوند؛ اما از آنجا که بنیان حکومت وحدت ملی بر قطبی‌گری، دوگانگی و تضاد استوار گشته است، حضور همزمان افراد و مهره ها هم در اردوگاه مخالف دولت و هم در اردوی موافق آن، امری طبیعی و قابل درک است.
در برابر، حضور نمایندگان حکومت در جریان بازگشت آقای دوستم، بسیار کمرنگ و غیر ملموس بود. به جز سرور دانش؛ معاون دوم ریاست جمهوری که یک چهره معتدل، میانه رو و محافظه‌کار محسوب می شود که کمتر در تنش های درونی قدرت، نقش ایفا می کند، نماینده قابل اعتنایی از جانب حکومت در این رویداد حضور نداشت.
به این ترتیب، با توجه به حضور محوری رهبران ائتلاف نجات و هم پیمانان و حامیان سیاسی آقای دوستم در جریان بازگشت او، این می تواند حامل یک پیام مهم و معنادار باشد؛ اینکه غیبت ارگ در این رویداد، نوعی پذیرش شکست در پروژه مهار دوستم است، اینکه کانون مرکزی قدرت، بازی را به رقبا، منتقدان و مخالفانش واگذار کرده و اینکه بازگشت دوستم، صد در صد مطلوب ارگ نبوده و به نوعی بر آن، تحمیل شده است.
با این حساب، به جز فروکش کردن اعتراضات براندازانه شمال و برچیده شدن سایه تجزیه و فروپاشی از عرصه حاکمیت یکپارچه ملی و تمامیت ارضی افغانستان، بازگشت آقای دوستم، نهاد ناآرام قدرت در دولت وحدت ملی را تغییر نخواهد داد و حضور و حیات تنش های پردامنه و پایدار، همچنان در زیر پوست سیاست افغانستان، ادامه خواهد یافت تا روزی دیگر، به بهانه ای دیگر، از جایی دیگر سر برآورد.
