بناهای تاریخی هرات؛ کانون توجه گردشگران خارجی
شهروندان خارجی با آمدن به ولایت هرات در غرب افغانستان، جانی تازه به صنعت گردشگری این ولایت داده‌اند و به لطف آمدن این گردشگران، هرات به کانون توجه گردشگران خارجی مبدل شده است. 
در سال جاری هر چند از شمار دقیق گردشگران خارجی در هرات، آماری در دست نیست، اما آریا رئوفیان، رییس اداره اطلاعات و فرهنگ هرات در گفت‌وگو با خبرگزاری افق، گفت: « سال گذشته ۵۰۰ گردشگری خارجی برای بازدید از بناهای تاریخی به هرات آمده بودند».
به گفته‌او، شهروندان ایران در ردیف نخست گردشگران خارجی به هرات قرار دارند و پس از آن‌ها، شهروندان چین، آلمان، فرانسه و آمریکا کوله پشتی‌‌های شان را به مقصد هرات می‌بنند.
چند دهه قبل، صنعت گردشگری در افغانستان به ویژه در هرات پر رونق بود؛ چرا که در آن زمان وضعیت امنیتی و سیاسی افغانستان، به تناسب حالا به مراتب در وضعیت مناسب تری قرار داشت.
پس از سرنگونی رژیم طالبان توسط ائتلاف جهانی به رهبری آمریکا، افغانستان به مرکز توجه کشورهای خارجی مبدل شد. شهروندان خارجی مقیم هرات تا سال ۲۰۱۴ میلادی، از بناهای باستانی و مذهبی هرات بی‌وقفه دیدن می‌کردند. اما با خروج شمار زیادی از نیروهای خارجی و پیمان‌کاران‌شان، آهسته آهسته حضور گردشگران در هرات کاهش یافت. به گفته‌ی رییس اطلاعات و فرهنگ هرات، دو سالی می‌شود که میل و رغبت خارجی‌ها برای بازدید از این آثار افزایش یافته است.
جذابه‌های مورد علاقه گردشگران
از هرات به‌عنوان ولایت باستانی در کشور یاد می‌شود. آمارها در اداره اطلاعات و فرهنگ هرات حاکی از آن هست که بیش از ۴۰۰ آبده تاریخی در این ولایت به ثبت رسیده است.
پیش بینی می‌شود که در هرات، نزدیک به یک هزار آبده تاریخی وجود داشته باشد. هم چنین از یک سال به این‌سو، روند ثبت بناهای تاریخی به دستور رییس‌جمهور غنی در هرات آغاز شده است.
عبدالقیوم وزیری، آگاه فرهنگی در صحبت با خبرگزاری افق، معتقد هست که ثبت بناهای تاریخی بتواند که افزون بر جلوگیری از تخریب این بناها، شمار دقیق این بناها را مشخص کند.
مسوولان در اداره اطلاعات و فرهنگ هرات می‌گویند که افزایش ثبت بناهای تاریخی رابطه مستقیم به میزان ورود گردشگران خارجی به هرات دارد.
قلعه اختیار الدین، منارهای مصلی، مسجد جامع بزرگ و پل مالان، اضلاع مربع با ارزشترین بناهای تاریخی هرات تشکیل می‌دهند. بسیاری از گردشگران خارجی به‌خاطر بازدید از این بناها رخت سفر به هرات می‌بندند.
جذب گردشگران خارجی
اداره اطلاعات و فرهنگ هرات برای معرفی هر چی بیشتر آثار باستانی هرات برای گردشگران داخلی و خارجی، تبلیغات در فضای مجازی، چاپ کتاب راهنما، ساخت ویدیو کلیپ، تورهای گردشگری و سیمینارها، اقداماتی انجام داده است.
آریا رئوفیان، رییس این اداره گفت: «وقتی گردشگران به هرات می‌آیند، بناهای تاریخی می‌ببیند، این خود یک تفریحی و سرگرمی هست. آن‌ها (گردشگران) آشنا می‌شوند با زوایه‌های از تاریخ و هنر هرات.»
تلاش‌های هم از سوی حکومت برای جذب گردشگران خارجی در هرات جریان دارد. بیش از یک سال می‌شود که ویب‌سایتی برای معرفی بناهای تاریخی هرات ساخته شده است. در این وب‌سایت معلومات درباره جذابه‌های تاریخی، امکان فرهنگی، مذهبی، تفریجی، سرگرمی، صنایع دستی، سوغاتی و اطلاعاتی در باره محل اقامت، مراکز صحی، هوتل‌ها، بانک و… بارگذاری شده است.
گردشگری در بسیاری از کشورهای اروپایی بخش عظیمی از عواید سالیانه این کشورها را تشکیل می‌دهد. این کشورها به گردشگری به‌عنوان چشمه عایداتی نگاه می‌کنند.
اما حکومت افغانستان، به گفته‌ی ناهید فرید، عضو مجلس نمایندگان، نگاه اقتصادی به صنعت گردشگری ندارد. او از حکومت می‌خواهد تا بودجه بیشتر برای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی هرات اختصاص دهد.
او گفت: «بودجه حکومت برای بازسازی و مرمت آثار باستانی هرات، نباید به اندازه ولایتی باشد که هیچ آثار باستانی ندارد».
بهروز رحیمی، مسوول یک شرکت گردشگری در هرات به افق، گفت که بیشتر کارهای گردشگران خارجی توسط شرکت‌های گردشگری در مرکز کشور انجام می‌شود. او افزود: «گردشگران خارجی از طریق مرکز کشور به شرکت‌های کوچک گردشگری در هرات معرفی می‌شوند».
وضعیت اقتصادی افغانستان شکننده می‌باشد. افغانستان با کسر بیش از ۹۰ درصد توازن تجارت روبرو هست. اما سرمایه گذاری در بخش گردشگری، روزنه‌ی امیدی برای در آمدزایی در ولایت‌های امن هرات، با جذابه‌های فراوان بناهای تاریخی تلقی می‌شود.
آمدن گردشگران باعث این خواهد شد تا به شماری از شهروندان کشور شغل ایجاد شود و این کمک می‌کند که از شمار نیروی بی‌کار در هرات کاسته شود.
گردشگری در سایه ناامنی
ولایت هرات در غرب افغانستان، جز ولایت‌های نسبتا امن شمرده می‌شود. رویدادهای انفجاری و انتحاری خیلی کم در این ولایت رخ می‌دهد. اما حضور سنگین گروه‌های هراس‌افگن در افغانستان، بر وضعیت گردشگری هرات سایه انداخته است.
مسوولان در اداره اطلاعات و فرهنگ هرات به افق، گفتند که با بهبود وضعیت امنیتی کشور و اختصاص بودجه بیشتری برای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی، هرات به کانون توجه گردشگران مبدل خواهد شد.
عبدالقیوم وزیری، آگاه فرهنگی به افق، گفت: «به هر اندازه که وضعیت امنیتی کل کشور بهتر شود، به همان اندازه شمار گردشگران خارجی در هرات افزایش خواهد یافت».
آنگونه که جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات به افق، گفت به‌خاطر رشد صنعت گردشگری، از بدو ورود گردشگران خارجی، نیروهای دولتی به تامین امنیت آن‌ها اقدام خواهند کرد.
در افغانستان تامین امنیت جز اولویت‌های حکومت می‌باشد و به همین دلیل بودجه کمی برای بازسازی و مرمت آثار باستانی اختصاص داده می‌شود. اما تاکید آگاهان فرهنگی بر این هست که به پیمانه این که بناهای باستانی زیادی در کشور وجود دارد، باید حکومت نیز در این بخش سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد.
وقتی گردشگر خارجی کوله پشتی‌اش را برای بازدید از بناهای تاریخی هرات می‌بندد، تنها خواست آن از حکومت افغانستان مصئونیت جانی هست، اما این خواست در سایه حضور هراس‌افگنان چگونه عملی خواهد شد؟
