واکنش‌ها به اظهارات کرزی و محب؛ طرح قرون وسطایی راه حل نیست
اظهارات حامد کرزی؛ رییس‌جمهوری پیشین در مورد طرحش به طالبان در مورد به کارگیری از قانون اساسی دوره محمد ظاهر؛ پادشاه سابق افغانستان و برگزاری لوی جرگه اساسی برای ایجاد حکومت فراگیر و گفتگوی اخیر حمدالله محب؛ مشاور شورای امنیت اشرف غنی در مورد آمادگی غنی به انتقال قدرت از طریق لوی جرگه، با واکنش گسترده همراه شده است.
حامد کرزی سه روز پیش در گفتگو با آسوشیتدپرس گفته است که او طرحی را برای ایجاد حکومت فراگیر به طالبان ارایه کرده است که شامل احیای قانون اساسی دوره محمد ظاهر؛ پادشاه سابق افغانستان و برگزاری لوی جرگه می‌شود.
آقای کرزی گفته است که با ایجاد حکومت فراگیر، جامعه جهانی دیگر بهانه‌ای برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان نخواهند داشت.
حمدالله محب؛ مشاور امنیت اشرف غنی نیز به تازگی گفته است اشرف‌غنی؛ رییس جمهوری فراری می‌خواست قدرت را از طریق لویه جرگه واگذار کند.
محب در نخستین گفتگوی خود پس از سقوط دولت، گفته‌است که ورود طالبان به شهر باعث هرج‌ومرج در پایتخت شد.
محب به رادیوی آزادی گفته‌است که غنی می‌خواست قدرت را از طریق لویه جرگه به طور مسالمت‌آمیز انتقال دهد؛ اما به گفته او با ورود طالبان به پایتخت، هرج و مرج ایجاد شد.
به گفته او، روز سقوط کابل قرار بود هیاتی برای مذاکره به قطر برود؛ اما طالبان به وعده‌شان متعهد نماندند.
محب افزوده‌است که طالبان حاضر به هیچ توافقی نشدند و خواستند قدرت را از طریق زور تصروف کنند.
این اظهارات با واکنش گسترده شماری از مقامات حکومت پیشین و شهروندان روبه رو شد.
سو استفاده از احساسات
ملک ستیز؛ کارشناس مسایل سیاسی در واکنش به گفتگوی حمدالله محب گفته است: « ضعف تحلیل از وضعیت جهانی در ارگ ، بی سوادی سیاسی-استراتژیک در شورای امنیت حاکمیت توطئه به جای هماهنگی سیاسی در رهبری» او افزده است که چنین مصاحبه‌ها می‌توانند پرونده جنایت و سؤ استفاده از احساسات، ارزش‌ها و منافع مردم را بر این گروه تبه‌کار باز کند.
احمد سعیدی؛ کارشناس دیگر سیاسی نیز گفته است که هنوز هم این «دلقکان سیاست و بی سوادان قرن ۲۱» میخواهند بی شرمانه خود را تبرئه کنند. « نه شرم دارند، نه حیا و نه خجالت میکشند، نفرین باد بر همچو انسان های شرف باخته !» آقای سعیدی افزوده است که این «خود فروخته ها» نه تنها مردم را زمینگیر کردند بلکه تاریخ افغانستان را برباد دادند.
فرار در تقدیر
یونس طغیان ساکایی؛ استاد دانشگاه نیز در واکنش به مصاحبه حمدالله محب گفته است، وقتی که طارق را برای فتح اندلس فرستادند. او با لشکری از آب گذشت و همه کشتی‌ها را در ساحل به آتش کشید، در خاطرات بابرشاه در راه فتح هندوستان او برای لشکر خویش گفت که ما بر نمی گردیم. اگر پیروز شدیم آقای این سرزمین هستیم و اگر پیروز نشدیم، خودمان می‌میریم و زن و اولادمان کنیز و برده این مردم خواهد بود. هم طارق به پیروزی رسید و هم بابر. چون هردو برای پیروزی می جنگیدند.
او افزوده است: « از اظهارات حمدالله محب فهمیدم که تعدادی از چرخبالها در درون ارگ ریاست جمهوری برای فرار همیشه آماده بوده است »
آقای ساکایی همچنین در صفحه فیس‌بوکش نوشته است: «همه قدرت دولتی در کف شما سه نفر بود، جمهوریت سه نفره اصطلاح اشتباه نبود. خودت قوای مسلح افغانستان را رهبری کردی، درحالی که طبق اظهارات خودتان تا چند ساعت پیش هم از وضعیت نظامی درحال وقوع خبر نداشتید، گپهای تان را که شنیدم باورم شد که شکست در تقدیرتان نوشته بوده است.»
عامل اصلی مشکلات
سیدحسین عالمی بلخی؛ وزیر امور مهاجرین حکومت پیشین گفته که دولت اشرف غنی به علت تشکیل ندادن دولتی فراگیر، مسدود شدن دارایی ها و تحریم اقتصادی که به دنبال آن باعث فقر گسترده مردم افغانستان شده مقصر است .
او افزوده که دولت سه نفره اشرف غنی ،حمدالله محب و محمود فضلی؛ رئیس اداره امور دولت اشرف غنی با فرارشان عامل اصلی مشکلات مردم افغانستان هستند.
جعفرمهدوی عضو سابق مجلس افغانستان نیز در واکنش به سخنان حمدالله محب گفت دولت سابق افغانستان دستاوردی به جز وابستگی سیاسی ،اقتصادی ،فرهنگی و خالی کردن خزانه برای مردم نداشت و ا مروز نیز امیدوارند که بار دیگر بر مقدرات مردم حاکم شوند
نسیم جعفری از کاربران شبکه های اجتماعی نوشته است: «از مجموع مصاحبه‌ی حمدالله محب، مشاور امنیت ملی جمهوری سه‌نفره یک امر به‌صورت آشکار برای همگان مشخص می‌شود و آن اینکه پشتون‌های حکومتی از غنی، محب، فضلی، کرزی و… گرفته‌ی تا نماینده پشتون‌تبار امریکا؛ یعنی زلمی خلیل‌زاد به تحویل‌دادن قدرت و کشور به طالبان پشتون توافق داشته‌اند، تنها اختلاف‌شان در این بوده که پشتون‌های حکومتی هم در در کنار طالبان پشتون در حکومت شریک باشند یا خیر؟»
این کاربر افزوده است: «وقتی غنی، فضلی، محب و… به‌یقین می‌رسند که نمی‌توانند در کنار طالبان در قدرت بمانند، کشور و قدرت را به طالبان پشتون سپردند تا حکومت موقت شکل نگیرد، زیرا در حکومت موقت افرادی از اقوام دیگر هم در کنار پشتون‌ها در قدرت شریک می‌شدند.»
طرح قرون وسطایی
عبدالطیف پدرام؛ رهبر حزب کنگره ملی در واکنش به حرف‌هیا حامد کرزی گفته است که لویه‌جرگه‌ها، قانون‌اساسی آن «شاه فاسد بیکاره و عیاش،جناب شما و برادران ناراضی تالب تان،غنی و بقایای فاسد رژیم متقلب معروف به جمهوری سه نفره»،هیچ کدام مشکلی را برای این مردم بلاکشیده حل نمی‌کند؛ شما خود اساسی ترین مصیبت و مشکل ما هستید.عقلانیت جدید نمی‌تواند با تفاله‌های بازمانده‌ی قرون‌وسطایی کار کند.بهتر است دست از سر مردم بردارید!
آثار حکیمی؛ روزنامه نگار نیز در صفحه اش نوشته است که در تازه ترین تلاشش، کرزی برای مشروعیت بخشی به رژیم طالبان، روی دست‌گیری قانون اساسی دوره ظاهر شاه و برگزاری جرگه را پیشنهاد کرده است.
او افزوده است که جرگه، یکی از مناسبات عقب‌مانده و بدوی چند صد ساله‌ی یک بخش از باشندگان افغانستان امروز است که بیشتر برای حل تنش‌های درون قبیله‌ای برگزار می شد تا به حل مسئله کمک کند که این برای یک انسان پیشا‌مدرن در شماری از مناطق که ساختر غیرشهری داشتند، یک راه حل بوده؛ اما انسان امروز که می‌اندیشد، دیدگاه دارد و در تعیین سرنوشت سیاسی اش حضور حقوقی مستقل دارد و می‌تواند مستقیم و غیر مستقیم اعمال رای کند، جرگه‌ی کرزی یک راه حل نه که اهانت و نقض حقوق انسان مدرن است.
به گفته او، در مناسبات جرگه، چنانچه چند نمونه اش را کرزی برای مشروعیت بخشی به ترفندهایش و اشرف غنی فراری، برای رهایی ۵ هزار تروریست برگزار کرد، اهانت به تصمیم دموکراتیک جمعی، یک راهکار به شدت قبیله‌ای و تحقیرآمیز بود.
او همچنین گفته است که قصه افغانستان به جایی رسیده است که دیگر هیچ داروی تاریخ‌گذشته، مثل راهکارهای قبیله ای، شعارهای دروغین دینی، معامله‌ی چند هویت فروش زیر عنوان وحدت ملی، آن را درمان نمی‌کند.
مشروعیت بخشی به طالبان
اسد سرخوش؛ از کاربران شبکه های اجتاعی در صفحه اش نوشته است: « این روباه مکار غیر مستقیم برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی در شورایی امنیت سازمان ملل متحد لابیگری میکند. اینکه ایشان ادعا دارد طالبان کابل را تصرف نکردند بلکه بعد از فرار اشرف غنی آنها را برای جلوگیری از هرج و مرج دعوت کرده اند در حقیقت امر این سخنان یادآوری به شورایی امنیت سازمان ملل متحد می باشد, چون پیش از سقوط جمهوریت غنی در موافقتنامه دوحه فصیله کرده بودند که اگر طالبان با زور وارد کابل شود حکومت طالبان از طرف کشور های جهان به رسمیت شناخته نمی‌شود… این دروغ شاخدار را آقای کرزی در حالی بیان میکند که شبکه حقانی قبل از فرار اشرف غنی داخل کابل شدند.»
کامران میرهزار؛ روزنامه نگار دیگر نیز نوشته است: «گنداب فعلی افغانی و تکرار دوباره ی خودترقان از بطن قبایل، محصول حکومت های متقلب و ضد مردمی پیش از جمله حکومت همین حامد کرزی است که فساد، اختلاس، طالب پروری و کوچی پروری همراه با جنایت و کشتار و کشت و قاچاق مواد مخدر در آن به اوج رسیده بود. پیش کشیدن مساله ی قانون ظاهر شاهی و لویه جرگه در حقیقت نشان دادن روی دیگر سکه ی فاشیزم قبایلی است که در بیش از یک قرن گذشته نه تنها کوچکترین گام بسوی تمدن و انسانیت بر نداشته بلکه وحشیانه در کار جنایت و غارت و تخریب بوده و می باشد.»
او افزوده است که این سرزمین اگر بخواهد وطنی برای باشندگان آن شود، باید تمام ساز و کار آن از اساس تغییر پیدا کند و حتا نام آن نیز باید عوض شود.
