در گفتگو با افق؛
عطامحمد نور: صلح ارزش به تعویقافتادن انتخابات را دارد
از این که وقت خود را در اختیار خبرگزاری افق، قرار دادید، سپاسگذارم. گفت وگوهای صلح بصورت جدی دنبال میشود،نشست دوم مسکو برگزار شد، از نظر شما نتایج این نشست مثبت است؟
تشکر از شما که این دو روز را برای اطلاع رسانی مسوولیت خود را انجام دادید و من از شما و خبرگزاری افق به این خاطر تشکری میکنم.
امروز مردم ما بیشتر از همه چیزی به صلح نیاز دارند. در گذشتهها هم نشست های برخی از کشورها با تحریک طالبان داشتهاند و این نشستها از آدرس این کشورها بود.
امریکا نیز در سالهای گذشته به تنهایی با تحریک طالبان در مورد تامین صلح صحبت کرده بود. امریکا و کشورهای مانند انگلیس، ترکیه ، قطر، کویت، آلمان، هالند ناروی و کشورهای دیگر هر کدام شان به نوبه خود با طالبان دیدارهای داشتهاند.
چون پالیسی واحد نبود، چون این نشستها برای تامین صلح در افغانستان نبود، در این نشستها به نتیجه مطلوب نرسیدند. امروز تقریبا هم طرف تحریک طالبان و هم چهرههای سیاسی، احزاب و حکومت افغانستان خواهان تامین صلح هستند.
امریکاییها هم عجله دارند که پروسه صلح بهزودی نتیجه بدهد و صلح تامین شود. خوشبختانه کشورهای همسایه و منطقه به این باور هستند و در این راستا نیز همکاری میکنند.
در گذشته نشستهای در حد پایین و کوچک و یا شاید هم به حد تشریفاتی، بین افغانها هم صورت گرفته بود، اما نتیجه ملموس به دست نیامد. این بار در تاریخ افغانستان یک نقطه عطف است. این برای اولین بار هست که چهره های تاثیر گذار در افغانستان و تحریک طالبان در نشست صلح در مسکو اشتراک کردهاند.
از همه مهمتر این هست که دو روز نشست نفسگیر در فضایی صمیمانه سپری شد و احساس میشد که ما یک گام به طرف صلح نزدیک تر شدهایم، یعنی هیچ کس به گذشته بر نمیگردد.
همه به فکر این بودند که با درس گرفتن از گذشته، برای آینده تصمیمهای خوبی بگیرند. در مسکو نشستی در سطح کمیتههای کوچکتر میان ما و طالبان برگزار شد و فکر میکنم که چهار ساعت در مورد تامین صلح گفتگو کردیم، تا این که یک اعلامیه ترتیب دادهایم و صریحا توافق کردهایم که در آینده هم نشستهای در مورد صلح داشته باشیم. امیدوار هستیم که آینده اش خوبتر باشد.
آیا فکر نمیکنید که نشست مسکو ممکن است برای امریکا خوشایند نباشد؛ چون که روسها میزبان این نشست مهم بودند؟
ما بارها با امریکاییها، با داکتر زلمی خلیل زاد هم صحبت کردهایم. تاکید ما هم با آنها همین بوده است که در پروسه صلح توجه کشورهای منطقه و همسایه را جذب کنند، تا از این طریق این پروسه سرعت بخشیده شود و هم نتیجه خوب به دست آید. هر کس که بیرون از پروسه صلح بماند، این پروسه را تخریب میکند، یا حداقل پروسه تکمیل و کامیاب نمیشود.
واقعا دیدگاه، امریکا هم همین بود که ما طرفدار این هستیم که همه کشورهای ذینفع و ذیدخل همسایه و منطقه، با ما در این راستا شریک باشند و از این پروسه حمایت کنند. به همین خاطر بود که آقای خلیلزاد به روسیه، چین، هند، پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان و چندین کشور دیگر سفر کرد.
این نشان دهنده این هست که امریکا هم علاقه دارد که کشورهای منطقه در پروسه صلح دخیل شوند، تا تلاشهای صلح نتیجه بدهد.
هم چنین روسیه کشوری نیست که نسبت به قضایای سیاسی در سطح منطقه بیتفاوت بماند و در روند صلح افغانستان دخیل نباشد و فکر میکنم که خوب هست که روسیه نیز در این قضایا دخیل باشد.
در این شکی نیست که روسیه تسهیلات از قبیل ویزا، گرفتن هوتل و تامین امنیت هیات افغانی و تحریک طالبان در نشست مسکو فراهم کرده است و به همین خاطر هست که روسها علاقمند دخیل شدن به پروسه صلح هستند.
فکر میکنید چرا حالا امریکاییها تصمیم گرفتهاند که گفتگوهای صلح در افغانستان را به گونه جدی دنبال کنند آیا در گذشتهها اراده نداشتند که جنگ و خون ریزی در افغانستان تمام شود؟
پالیسیهای هر رییس جمهور با رییس جمهور دیگر در امریکا فرق میکند. ممکن پالیسیهای رییس جمهورهای دیگر تمرکز روی جنگ بوده است و ممکن دیدگاه دونالد ترامپ نسبت افغانستان بیشتر اقتصادی بوده باشد و نه جنگ و میخواهد که از این طریق، مصارف جنگ از سر شانههای شان کمتر شود. مصارف جنگ بسیار سنگین است. حتما امریکا متوجه شده است که دوام جنگ در افغانستان با مصارف سنگین برای شان خوب نیست.
خروج نیروهای خارجی از افغانستان از خواستههای اصلی طالبان برای دست کشیدن از جنگ است
چه تضمیمی وجود دارد که با خارج شدن نیروهای خارجی، طالبان مجدداَ به دوران جنگهای گذشته بر نگردند؟
نکته مهم برای ما هم این هست تضمینی از جانب جامعه جهانی، کشورهای ذیدخل، افغانها و طالبان وجود داشته باشد که این مشکل پیش نیاید.
شما میبینید که در اولین اعلامیه ما به جلب حمایتهای کشورهای همسایه و منطقه و جامعه جهانی برای حمایت از پروسه صلح تاکید شده است. باید جلو مداخله کشورها در افغانستان گرفته شود و از افغانستان نیز به کشورهای دیگر مداخله صورت نگیرد، اینها همه نکاتی است که تضمین کننده مصالحه و امنیت در افغانستان تلقی میشود.
در شرایط کنونی آیا انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد؟
اگر پروسه صلح نتیجه بدهد و نتیجه همین باشد که با تشکیل دولت انتقالی طالبان شریک سیاست و قدرت شوند، ارزش این را دارد که انتخابات به تعویق بیافتد و اگر مذاکرات صلح طولانی شود، بهتر است که انتخابات برگزار شود.
آیا صحبتهای در مورد حکومت موقت با طالبان صورت گرفته است و ممکن است طالبان با آقای خلیلزاد در این مورد صحبت کرده باشند و نشستهای که شما با طالبان داشتید، آیا میکانیزمی برای حکومت موقت پیش بینی شده است؟
هرچند در مورد حکومت موقت طالبان کم علاقه نیستند و آنها بیشتر تاکید دارند که زمان بندی خروج نیروهای خارجی از کشور معلوم شود پس از آن آتشبس اعلام شود و بعد از آن تصمیم گرفته میشود که نقش طالبان در حکومت چگونه خواهد بود.
چرا در نشست مسکو نمایندگان آقای غنی حضور ندارند؟
آقای غنی نتیجه نشست مسکو را ببیند، حتما حمایت میکند. مخالفت آقای غنی به این دلیل بود که او نگران از دست رفتن حکومت و مقام ریاست جمهوری اش بود و حالا که که این فیصله را ببیند، فکر میکنم خوشحال و راضی هم خواهد شد.
به عنوان اشتراک کننده در نشست مسکو پیام تان به مردم افغانستان چه است؟
دو پیام دارم به مردم افغانستان، اول این که مطمین باشند که ما در نشست مسکو از تمام ارزشها، دست آوردها و خواسته های شان حراست و دفاع کردهایم و دوم این که از پروسه که به خاطر تامین صلح شکل گرفته است، حمایت کنند.